MUTACJE ŁĄKÓWKI TURKUSOWEJ

(Neophema pulchella)

Papużka ta jest jedną z najczęściej hodowanych, także w Polsce. Jest ona często opisywana w dostępnej u nas literaturze, dlatego skupię się wyłącznie na odmianach barwnych.

Ten niewielki ptak (20 cm długości), o smukłej, eleganckiej sylwetce oraz spokojnym, niehałaśliwym usposobieniu, w swym "dzikim" umaszczeniu, jawi się dość skromnie. Jedynie samiec ze swą czerwono-brunatną pręgą na obu skrzydłach, intensywnie niebieską głową i obramowaniem skrzydeł, ma urodę nieco bardziej rzucającą się w oczy. W ostatnich latach wyhodowano jednak wiele mutacji łąkówki turkusowej, a niektóre z nich - bardzo efektowne - stawiane są w rzędzie najpiękniej ubarwionych ptaków.

Oprócz formy nominalnej, tzw. "dzikiej"wyhodowano łąkówki turkusowe w następujących odmianach: żółte, zielone i żółte czerwonobrzuche, zielone i żółte czerwonopierśne, opalowe, opalowo-zielone i żółte czerwonopierśne, szek, cynamonowe, izabelowate, płowe, szarozielone i oliwkowe.

Nie wszystkie z tych odmian barwnych są hodowane powszechnie. Niektóre z nich występują w liczbie kilkunastu lub kilkudziesięciu w skali Europy. Nawet na największych wystawach pokazywane są jako pojedyncze egzemplarze, albo jako zbyt cenne nie są w ogóle prezentowane przez hodowców, na pokazach publicznych. Jest to oczywiście rzecz gustu, ale niektóre z nich dla przeciętnego "oglądacza"nie są nawet zbyt atrakcyjne. Jednak dla hodowców specjalizujących się w tym gatunku ptaków, zrzeszonych w klubach, są przedmiotem dumy, prestiżu i wizytówką ich osiągnięć hodowlanych. W tych kręgach osiągają zresztą niewiarygodnie wysokie ceny kilku lub kilkunastu tysięcy DM. Omówię niektóre z mutacji, znajdujące się na rynku europejskim w normalnym obrocie wystawowym lub giełdowym.


I. ŁĄKÓWKA TURKUSOWA ŻÓŁTA
Jest mutacją powszechnie występującą w hodowlach, także polskich. Jest na ogół nieco mniejsza niż forma dzika. Wszystkie partie piór, które u formy nominalnej są zielono umaszczone, w tej odmianie są żółte; kolor im bardziej intensywny tym lepiej. Pozostałe partie umaszczone są tak, jak u formy dzikiej, lecz kolor niebieski nie jest tak intensywny.


II. ZIELONA i ŻÓŁTA CZERWONOBRZUCHA.

Mutanty, które charakteryzują się tym, że ich podbrzusze jest trwale zabarwione na czerwono, zarówno w przypadku samców jak i samic, chociaż te ostatnie mają brzuch nieco bledszy. Mutację tę uzyskano w drodze selekcji, jako, że niektóre młode ptaki mają utrzymujący się przez pewien czas czerwony nalot na żółtych piórach podbrzusza. Cechę tę udało się utrwalić poprzez odpowiedni dobór hodowlany. Obie mutacje są jakby formą przejściową i służą dzisiaj już raczej do odświeżenia krwi dwóch następnych odmian.


III. ZIELONA i ŻÓŁTA CZERWONOPIERŚNA

Niezwykle atrakcyjne ptaki, które niewątpliwie i u nas zdobędą liczne grono miłośników. Swą urodą dorównują, a może nawet przewyższają łąkówki wspaniałe (Neophena splendida) zwane też modrogłowymi. Charakteryzują się tym, że samce obu odmian oprócz normalnych oznaczeń czerwonych na skrzydłach mają czerwone piersi i brzuchy. Czerwona połać zaczyna się od podbródka i ciągnie się aż do podogonia. Im bardziej jednolita, bez odcieni i intensywna, tym egzemplarz jest bardziej cenny.
Samice ubarwione są skromniej, tzn. połacie czerwieni ograniczają się do partii brzusznych i co najwyżej zachodzą na pierś. Są one mniej intensywnego koloru; niebieskie obramowanie głowy i skrzydeł jest również mniej intensywne. Upodabniają się w ten sposób do samic czerwonobrzuchych.
Biologiczną ciekawostką jest to, że odmiana ta jest raczej mieszańcem międzygatunkowym (hybrydą, czy też, jak mawiają hodowcy kanarków bastardem) niż mutantem w sensie dosłownym. Już na pierwszy rzut oka widać, że do wyhodowania tej odmiany użyto łąkówki wspaniałej. Ta czerwona pierś, intensywnie połyskująca niebieska głowa i skrzydła nie pozostawiają cienia wątpliwości. Takich efektów nie można - moim zdaniem - uzyskać wyłącznie drogą selekcji i utrwalania cechy mutacyjnej, zwłaszcza w krótkim okresie.
Wcześniej uzyskiwano mieszańce obu wymienionych gatunków łąkówek. Powszechnie uważano, że są one, jak większość takich mieszańców, bezpłodne. Jednak niektórzy hodowcy twierdzili, że niepłodnych jest 85% tak uzyskanego potomstwa, a pozostałe 15% jest płodnych. I to oni zapewne mieli rację, a swoje spostrzeżenia potrafili wykorzystać używając tych mieszańców do dalszej hodowli, kojarząc je w następnych pokoleniach z łąkówkami turkusowymi zielonymi i żółtymi czerwono-brzuchymi. W ten sposób, nie tracąc cech obu protoplastów hodowcy potrafili wytworzyć nową, niezwykle atrakcyjną rasę łąkówek turkusowych, które jak wykazują moje własne spostrzeżenia i doświadczenia są zdrowe i żywotne. Te żółte czerwonopierśne są oczywiście cenniejsze niż forma zielona czerwonopierśna.


IV. SZEK (łaciata)

Atrakcyjna mutacja pod względem estetycznym. Uroda poszczególnych osobników tej rasy uzależniona jest od rozmieszczenia zielonych plam na żółtym tle oraz kontrastu i rysunku tych plam. Chodzi o to, aby ptak nie miał umaszczenia dropiatego lecz, aby zielone plamy były równomiernie rozłożone i wyraźnie obrysowane przy przewadze żółtego tła.
U odmiany tej, brak czerwonych pręgowań na skrzydłach lub są one bardzo słabo zaznaczone, najczęściej pojedynczymi czerwonymi kropkami.

Z pozostałymi mutacjami nie miałem możliwości spotkać się bezpośrednio, dlatego nie omówię ich w tym artykule, chociaż niektóre z nich są równie atrakcyjne, jak wcześniej opisane.


Marek Orel




POWRÓT

STRONA GŁÓWNA