LORA WIELKA

Eclectus roratus

Lora wielka występuje na wyspach Indonezji, Nowej Gwinei i w północnej części Australii. Jest piękną papugą średniej wielkości, ze stosunkowo krótkim ogonem i o długości całkowitej ok. 36 - 40cm. Występuje w 7 do 10 podgatunkach (różni autorzy wyróżniają inne ilości podgatunków) zamieszkujących odrębne wyspy. Poszczególne gatunki różnią się nieco wielkością oraz ubarwieniem samic. Jest to gatunek papug o niespotykanym wśród ptaków bardzo wyraźnym dymorfizmie płciowym. Tak, że przez długie lata lory obu płci sprowadzane do Europy były traktowane jako należące do różnych gatunków (... i jakoś nie chciały się rozmnażać). Samce są ubarwione na zielono z niewielkim dodatkiem piór czerwonych pod skrzydłami oraz niebieskich i bardzo trudno rozróżnić do jakiego podgatunku należą. Górną część dzioba mają żółto - pomarańczową, dolną w kolorze czarnym. Samice natomiast mają czerwone lub ciemno czerwone głowy i szyje, ciemno czerwone skrzydła oraz czerwone, chabrowe lub fioletowe pióra brzucha - w zależności od podgatunku. Dzioby mają mniejsze od samców i całe w kolorze czarnym.



Lora wielka na wolności

Na wolności lora wielka zamieszkuje gorące i wilgotne deszczowe lasy tropikalne ze średnimi temperaturami w ciągu całego roku w zakresie 22-31 st. C i rocznymi opadami rzędu 3 000 mm (około pięciokrotnie większymi niż w Polsce). Względna wilgotność powietrza jest zmienna w ciągu dnia i wynosi rano wewnątrz lasu 100%, na polanach 80% i w ciągu dnia obniża się do 70-75%. Lory zamieszkują wysokie partie drzew, gdzie gniazdują w dziuplach na wysokości nawet 30 metrów. W tak sprzyjającym klimacie drzewa kwitną i owocują co najmniej 2 razy w roku dostarczając stale duże bogactwo pożywienia.


Lora wielka w Europie

Ptaki te zdążyły się już zadomowić u wielu hodowców europejskich i pomimo, że niektórzy twierdzą, że znoszą one łagodne zimy zachodnioeuropejskie, to jednak trudno sobie wyobrazić, aby nie ogrzewane woliery zewnętrzne były optymalnym miejscem ich trzymania. Znacznie korzystniejsze są duże, jasne ogrzewane woliery wewnętrzne, gdzie temperatura nigdy nie spada poniżej 15°C i umieszczone są pojemniki z pokarmem i wodą oraz budki lęgowe, połączone niewielkim wyjściem do woliery zewnętrznej. Tam też od wiosny do jesieni lory bardzo chętnie przebywają i kąpią się w deszczu, aż będą zupełnie przemoczone. Nocują jednak wewnątrz budynku ze względu na ich bezpieczeństwo (szczury, kuny, koty) i przez wzgląd na sąsiadów, którzy mogą sobie nie życzyć papuzich wrzasków od bladego świtu.


Lora wielka w klatce

Kto się już zdecyduje na przyjęcie lory do rodziny, to powinien zapewnić jej odpowiednio dużą klatkę. Z zasady klatka dla papugi może być łatwo zbyt mała, ale nigdy za duża. Przyjmuje się, że klatka, w której ptak przebywa jedynie przez kilka godzin dziennie, powinna być na tyle duża, aby ptak mógł machać w niej skrzydłami nie dotykając o pręty klatki. Dobrze wybrać klatkę największą, jaką możemy zmieścić w mieszkaniu; aby było tam miejsce też ewentualnie na drugą papugę w przyszłości. Klatkę należy ustawić w jasnym kącie pokoju z dala od przeciągów, gorącego kaloryfera i południowego słońca. Żerdki w klatce powinny być różnej grubości (o średnicy ok. 3-5 cm) z gałęzi drzew nie trujących np. klon, buk, dąb, wierzba lub drzewa owocowe (oprócz wiśni i czereśni), wyszorowane szczotką przed zamocowaniem w klatce. Ptaki chętnie ogryzają korę, dzięki czemu mają zajęcie na długie godziny oraz ścierają sobie pazury i dziób. Po ok. 2 - 3 tygodniach należy wymienić żerdki na nowe. Miseczki na pokarm i wodę należy umocować w sposób uniemożliwiający zrzucenie ich przez cierpliwą i pomysłową papugę oraz tak, aby nie były zanieczyszczane przez odchody ptaka. Oczywiście codziennie trzeba je myć i wymieniać wodę. Dno klatki wysypujemy czystym piaskiem rzecznym lub kupionym w sklepie zoologicznym. Piasek jest jej potrzebny również do lepszego trawienia; wymieniamy go co 3-6 dni pamiętając, że czystość w klatce jest warunkiem koniecznym utrzymania ptaka w zdrowiu. Trociny raczej się nie nadają, gdyż papuga je łatwo rozsypuje na zewnątrz klatki. Klatka lory powinna być też zaopatrzona w zabawki. Zabawki są bardzo ważne, gdyż te inteligentne ptaki są w ciągłym ruchu, ciągle czymś zajęte. W naturze znacznie więcej czasu w ciągu dnia zajmuje im latanie i zdobywanie pokarmu. W klatce muszą swój czas czymś innym wypełnić. Do prawidłowego rozwoju ptak potrzebuje dużo ruchu. Gdy mamy już oswojoną papugę, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby mogła nieco "rozprostować skrzydła".


Usposobienie lory wielkiej

Lora wielka jest papugą bardzo inteligentną, z dużymi zdolnościami naśladowczymi porównywalnymi z żako. Wzięta do domu w bardzo młodym wieku daje się łatwo oswoić. Samice są z natury dominujące i dlatego trzeba włożyć więcej cierpliwości w ich oswojenie, ale warto ponieść ten trud, aby przez kolejne ćwierćwiecze mieć wspaniały kontakt ze swoim pierzastym członkiem rodziny. Ptaki te nie są też ani agresywne, ani fałszywe, potrafią być jednak hałaśliwe.


Czym karmić lorę wielką

Lora wielka żywi się na wolności głównie kwiatami i owocami drzew. Ma ona duże zapotrzebowanie na fruktozę. Bardzo trudno żywić papugi optymalnie w warunkach niewoli, gdyż trudne badania papug w ich naturalnym środowisku nie dały nam jeszcze kompletnych wyników. W Polsce nie mamy też praktycznie dostępu do fachowej wiedzy z tej dziedziny. Z pewnością najlepszym i najwygodniejszym rozwiązaniem są zalecane przez hodowców granulaty dla papug znanych na świecie producentów, stosowane z dodatkiem świeżych warzyw i owoców. Osobiście karmię swoje papugi odpowiednim rodzajem granulatów amerykańskiej firmy Pretty Bird. Młode lory, tuż po usamodzielnieniu również dostają wyłącznie te granulaty z niewielkim dodatkiem owoców. Tak karmione, obecnie już ponad roczne ptaki rozwijają się doskonale. Ptaki moje bardzo chętnie jedzą też młode liście i kwiaty mniszka lekarskiego (mlecza), koniczyny oraz mokrzycę – bardzo popularny chwast płożący o małych listkach i drobnych białych kwiatkach.


Kąpiele papugi

Papuga dobrze odżywiona i zadowolona z życia ma też piękne i zadbane upierzenie. Pióra papugi są jej świadectwem zdrowia i dumą jej opiekuna. Ptak dużo czasu spędza na pielęgnacji upierzenia, jednakże, aby naprawdę było czyste i lśniące, należy spryskiwać papugę letnią wodą np. ze spryskiwacza do kwiatów. Moje lory są istnymi fankami takich kąpieli. Nadstawiają się ze wszystkich stron, podnoszą skrzydła do góry i nawet jak już są zupełnie przemoczone nie mają dość. Takie mokre brzydule należy chronić przed przeciągami, aby się nie przeziębiły. Generalnie papugi należy spryskiwać co najmniej 3 razy w tygodniu. Należy zadbać potem, aby było im ciepło i zdążyły całkiem wyschnąć przed snem. I jeszcze jedna rada: nie należy zraszać ptaków wodą, która stała w spryskiwaczu, lecz zawsze świeżo nalaną, czystą, letnią wodą.


Druga lora wielka w klatce

Już od kilku miesięcy mamy naszą lorę w domu. Jest już zupełnie oswojona i rozkoszna. Wszyscy za nią przepadamy, ale niestety mamy też własne obowiązki i nie możemy poświęcić jej tyle czasu, ile powinniśmy. Czas na drugą papugę.
Dobrze jest dokupić naszemu pupilowi młodą towarzyszkę lub towarzysza płci przeciwnej. Nowy lokator szybciej się oswoi niż nasza pierwsza papuga, ponieważ będzie obserwował i naśladował zachowanie oswojonej. Gdy połączymy (stopniowo i pod baczną obserwacją) młode papugi, to mamy dużą szansę, że się zaakceptują i może w przyszłości obdarzą nas nawet przychówkiem. Bardzo ciekawa i zabawna jest obserwacja parki młodych lor; ich wspólne zabawy i pielęgnację upierzenia. Są jeszcze dwa powody, dla których powinniśmy trzymać papugi parami.
Pierwszy: gdy papuga dojrzewa płciowo instynktownie szuka partnera. Gdy nie ma w pobliżu partnera gatunkowego, wybiera człowieka. Wiąże się to często z zaburzeniami psychicznymi: ptak może stać się agresywny, niezrównoważony, może zacząć wyrywać sobie pióra, co jest trudne do wyleczenia; może się też okazać, że nie zechce już potem zaakceptować partnera gatunkowego. Słowem ptak staje się nieszczęśliwy, a my razem z nim.
Drugim powodem powinna być nasza odpowiedzialność za stworzenie zabrane z jego naturalnego środowiska. Gatunek Eclectus roratus nie jest jeszcze na szczęście bezpośrednio zagrożony wyginięciem, ale następne lata mogą przynieść zmianę na gorsze. Zniszczenie środowiska naturalnego, rabunkowa gospodarka zasobami leśnymi, brak odpowiednich dziupli lęgowych oraz nadmierny odłów papug może doprowadzić do zagrożenia wyginięciem kolejnego gatunku tych pięknych ptaków. Uważam, że naszym obowiązkiem jest stworzenie ptakom możliwie najlepszych warunków w niewoli oraz możliwości do rozmnażania.
Proszę mi wierzyć przeżycie jest ogromne, gdy po 4 tygodniach od zniknięcia samicy w budce pierwszy raz usłyszymy ciche piski świeżo wyklutego pisklęcia, gdy obserwujemy ostrożnie przez szparę jego rozwój: jak siedzi sztywno naprężony i domaga się karmienia, jak porasta szorstkim puchem, jak przebijają się pierwsze pióra w jego życiu – wygląda jak jeż z zielonymi lub czerwonymi kolcami ..., wreszcie pierwszy raz zagląda przez otwór budki i zaraz się chowa onieśmielony ...


Rozmnażanie lory wielkiej

Lory są inteligentne ze wszystkimi tego konsekwencjami: szybko się oswajają, uczą naśladować głosy, potrafią się bawić, ale i pamiętają wyrządzone im krzywdy, wymagają stałego zajęcia i są wybredne w doborze partnera. Bardzo trudno dobrać ‘na siłę’ parę dorosłych lor. Rzadko od razu akceptują zaproponowanego partnera. Dominujące samice mogą być bardzo agresywne w stosunku do samca i tylko szybkie rozdzielenie pary może uchronić go przed zranieniem, a nawet śmiercią. Dlatego zaleca się swobodny dobór partnerów poprzez wpuszczenie do dużej woliery wielu ptaków, aby same dobrały się w pary. Innym sposobem dającym dużą szansę na harmonijną parę jest właśnie połączenie i wychowywanie razem młodej nie spokrewnionej parki.
Dobrze dobrana para daje dużą szansę na lęgi i po możliwych nieudanych pierwszych próbach staję się troskliwymi rodzicami, którzy dobrze odchowują swoje młode.
Lora wielka osiąga dojrzałość płciową w wieku 2 do 5 lat. Samica składa do budki lęgowej z reguły 2 śnieżnobiałe jaja w dwudniowym odstępie, które wysiaduje sama przez 28 dni.
Młode po wykluciu są nagie i ślepe. Po kilku dniach powoli pokrywają się szarym puchem i w wieku ok. 2 tygodni pomału otwierają oczy. W pierwszych dniach od wyklucia młodych samica rzadko opuszcza swoje ‘golaski’, aby ich nie przeziębić. Jest karmiona przez samca. W wieku ok. 3 tygodni pisklętom zaczynają przebijać się przez skórę kolorowe pióra ... i już wtedy wiadomo jakiej płci wykluły się młode. W wieku 6 tygodni maluchy są już opierzone, choć ich nowe pióra są jeszcze krótsze i bardziej matowe niż rodziców. Gdy mają około 8 do 10 tygodni opuszczają gniazdo, ale są dokarmiane przez rodziców jeszcze przez ok. 3 tygodnie. Wygląd mają już prawie dorosłych ptaków, ale są od nich mniejsze, mają nie wybarwione dzioby i pióra bardziej matowe. Już samodzielne będą rosły, nabierały ciała - ‘mężniały’ przez okres ok. kilkunastu miesięcy. W wieku ok. roku zaczną się pierzyć i nowe pióra będą już jaskrawsze. Ważne jest, aby zapewnić młodym ptakom odpowiedni pokarm i jak najwięcej możliwości do latania, aby prawidłowo mogły rozwinąć mięśnie klatki piersiowej.
Obserwacja mojej pary lęgowej lory wielkiej pokazała, że dominująca samica, która przeganiała samca - z godziny na godzinę potrafiła zmienić swoje zachowanie i stać się przymilną "żonką". Naraz domaga się karmienia, pozwala siedzieć samcowi obok na patyku, nawet wejść do budki lęgowej. Siedząc pochylona na żerdce wydaje miarowe ‘koo, koo, koo’ czym daje znak partnerowi, że czas zadbać o zalężone jaja. Ptaki kopulują kilka razy dziennie i zupełnie im nie przeszkadza nasza obecność. Po około dwóch tygodniach pojawia się pierwsze jajo w budce i reszta przebiega jak opisałam powyżej.
Mam nadzieję, że udało mi się zaciekawić Państwa tymi jeszcze dość rzadko trzymanymi ptakami w Polsce. Wiele informacji ogólnych na temat warunków, jakie należy stworzyć papudze w domu dotyczy oczywiście i innych gatunków papug.


Joanna Jeziorek





POWRÓT

STRONA GŁÓWNA