 
| ||
 | ||
 |
||
Lipec 2006
Wikłacze
Zapewne niejeden miłośnik ptaków podziwiał kunsztownie zbudowane gniazda wikłaczy, pokazywane wielokrotnie w filmach przyrodniczych. Niektórzy mieli okazję obserwować je w swoich wolierach. Niezwykle interesującym i złożonym rytuałem jest także tokowanie samców, składające się z trzepotania skrzydłami, zawisania na gałęziach, wydawania niesamowitych syczących i skrzypiących dźwięków, puszenia piór i charakterystycznego lotu. Na przykład dość popularny w wolierach wikłacz ognisty podczas lotu godowego wygląda rzeczywiście jak ognista kula.
Wielu miłośników i hodowców przekonało się, że pielęgnacja tych długowiecznych ptaków nie stwarza większych problemów jednak rozród ich rzadko uwieńczony jest sukcesem. Udało się co prawda rozmnożyć niektóre gatunki, ale są to przypadki jednostkowe. Wydaje się, że receptą na pokonanie tej bariery jest poznawanie ich życia w przyrodzie i zapewnienie im w hodowli warunków bardzo zbliżonych do tych jakie występują w środowisku naturalnym.
Pewnym utrudnieniem przy opisie tej grupy ptaków jest różnorodność klasyfikowania gatunków do poszczególnych rodzajów. Zacznijmy jednak od początku.
Rodzina wikłaczowatych Ploceidae dzieli się na cztery podrorodziny: wdówki - Viduinae, bawoliki - Bubalornithinae, wróble - Passerinae i wikłacze - Ploceinae.
Podrodzinę wikłaczy tworzyło początkowo pięć rodzajów: Ploceus z 55 gatunkami, Euplectes z 16 gatunkami, Malimbus z 10 gatunkami, Foudia z 5 gatunkami i Quelea z 3 gatunkami. Znany jest także podział tej podrodziny na dziewięć rodzajów, a mianowicie: Ploceus z 64 gatunkami, Euplectes z 16 gatunkami, Malimbus z 11 gatunkami, Foudia z 7 gatunkami, Quelea z 3 gatunkami oraz Ambliospiza, Anaplectes, Anomalospiza i Brachycope po 1 gatunku.
W ostatniej wersji klasyfikacja jest bardziej złożona i w skład tej podrodziny wchodzi, aż dziewiętnaście rodzajów.
W południowowschodniej Azji występują rodzaje Ploceus z 3 gatunkami i Plocella z 2 gatunkami. Sześć gatunków z rodzaju Foudia zamieszkuje wyspy na Oceanie Indyjskim, głównie Madagaskar, Reunion, Mauritius, Komory, Amiranty i Seszele.
Pozostałe gatunki z szesnastu rodzajów zamieszkują Afrykę, są to: Textor z 28 gatunkami, Malimbus z 10 gatunkami, Euplectes z 8 gatunkami, Coliuspasser z 7 gatunkami, Sitagra z 4 gatunkami oraz Hyphanturgus, Symlectes, Phormoplectes i Othyphantes z 3 gatunkami, Queleopsis, Melanoploceus, Nelicurvius i Sitagroides z 2 gatunkami, a także Notiospiza, Thomasophantes i Quelea z 1 gatunkiem.
Która wersja jest tą właściwą i ostateczną? Trudno zająć w tej sprawie jednoznaczne stanowisko.
Przyjmijmy jednak tę ostatnią przy rozpatrywaniu całej podrodziny. Daje nam ona czytelny obraz z jaką różnorodnością ptaków się stykamy. Mimo tej różnorodności, całą podrodzinę możemy podzielić na trzy umowne grupy w zależności od preferencji pokarmowych i zasiedlanych biotopów.
Grupa pierwsza, to gatunki owadożerne, wzbogacające swój jadłospis owocami. Żyją przede wszystkim w wiecznie zielonych, tropikalnych lasach. Typowymi przedstawicielami grupy są gatunki z rodzajów: Malimbus, Foudia czy Melanoploceus.
Grupę drugą tworzą ptaki odżywiające się nasionami, zamieszkujące rozległe sawanny porośnięte akacją. Do charakterystycznych dla tej grupy rodzajów należą: Textor, Sitagra, Sitagroides, Ploceus i Quelea.
Grupa trzecia, to gatunki występujące na wilgotnych, trawiastych, pozbawionych drzew terenach w pobliżu rzek i innych akwenów. Ptaki te żywią się przede wszystkim nasionami traw, chociaż znaczny udział procentowy w ich diecie mają także owady. Typowymi rodzajami są tu: Euplectes i Coliuspasser.
Andrzej Jarosz
Wielu miłośników i hodowców przekonało się, że pielęgnacja tych długowiecznych ptaków nie stwarza większych problemów jednak rozród ich rzadko uwieńczony jest sukcesem. Udało się co prawda rozmnożyć niektóre gatunki, ale są to przypadki jednostkowe. Wydaje się, że receptą na pokonanie tej bariery jest poznawanie ich życia w przyrodzie i zapewnienie im w hodowli warunków bardzo zbliżonych do tych jakie występują w środowisku naturalnym.Pewnym utrudnieniem przy opisie tej grupy ptaków jest różnorodność klasyfikowania gatunków do poszczególnych rodzajów. Zacznijmy jednak od początku.
Rodzina wikłaczowatych Ploceidae dzieli się na cztery podrorodziny: wdówki - Viduinae, bawoliki - Bubalornithinae, wróble - Passerinae i wikłacze - Ploceinae.
Podrodzinę wikłaczy tworzyło początkowo pięć rodzajów: Ploceus z 55 gatunkami, Euplectes z 16 gatunkami, Malimbus z 10 gatunkami, Foudia z 5 gatunkami i Quelea z 3 gatunkami. Znany jest także podział tej podrodziny na dziewięć rodzajów, a mianowicie: Ploceus z 64 gatunkami, Euplectes z 16 gatunkami, Malimbus z 11 gatunkami, Foudia z 7 gatunkami, Quelea z 3 gatunkami oraz Ambliospiza, Anaplectes, Anomalospiza i Brachycope po 1 gatunku.
W ostatniej wersji klasyfikacja jest bardziej złożona i w skład tej podrodziny wchodzi, aż dziewiętnaście rodzajów.
W południowowschodniej Azji występują rodzaje Ploceus z 3 gatunkami i Plocella z 2 gatunkami. Sześć gatunków z rodzaju Foudia zamieszkuje wyspy na Oceanie Indyjskim, głównie Madagaskar, Reunion, Mauritius, Komory, Amiranty i Seszele.
Pozostałe gatunki z szesnastu rodzajów zamieszkują Afrykę, są to: Textor z 28 gatunkami, Malimbus z 10 gatunkami, Euplectes z 8 gatunkami, Coliuspasser z 7 gatunkami, Sitagra z 4 gatunkami oraz Hyphanturgus, Symlectes, Phormoplectes i Othyphantes z 3 gatunkami, Queleopsis, Melanoploceus, Nelicurvius i Sitagroides z 2 gatunkami, a także Notiospiza, Thomasophantes i Quelea z 1 gatunkiem.
Która wersja jest tą właściwą i ostateczną? Trudno zająć w tej sprawie jednoznaczne stanowisko.
Przyjmijmy jednak tę ostatnią przy rozpatrywaniu całej podrodziny. Daje nam ona czytelny obraz z jaką różnorodnością ptaków się stykamy. Mimo tej różnorodności, całą podrodzinę możemy podzielić na trzy umowne grupy w zależności od preferencji pokarmowych i zasiedlanych biotopów.
Grupa pierwsza, to gatunki owadożerne, wzbogacające swój jadłospis owocami. Żyją przede wszystkim w wiecznie zielonych, tropikalnych lasach. Typowymi przedstawicielami grupy są gatunki z rodzajów: Malimbus, Foudia czy Melanoploceus.
Grupę drugą tworzą ptaki odżywiające się nasionami, zamieszkujące rozległe sawanny porośnięte akacją. Do charakterystycznych dla tej grupy rodzajów należą: Textor, Sitagra, Sitagroides, Ploceus i Quelea.
Grupa trzecia, to gatunki występujące na wilgotnych, trawiastych, pozbawionych drzew terenach w pobliżu rzek i innych akwenów. Ptaki te żywią się przede wszystkim nasionami traw, chociaż znaczny udział procentowy w ich diecie mają także owady. Typowymi rodzajami są tu: Euplectes i Coliuspasser.
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f 07/2006 (90)
Królik japoński
Królik japoński jest rasą powstałą w drugiej połowie XIX wieku we Francji i poza swoją nazwą nie ma nic wspólnego z Japonią.
Przodkowie tej rasy zostali odkryci przypadkowo przez jednego z miłośników hodowli królików w pewnym parku w Prowansji, gdzie żyły półdzikie króliki bezrasowe i mieszańce różnych ras w tym również króliki holenderskie trójbarwne. Barwa tych zwierząt była tak interesująca, że podjęto decyzję o stworzeniu na ich podstawie nowej rasy. Pierwsze króliki japońskie były prezentowane w roku 1887, a w roku 1889 rasa ta została zgłoszona na światową wystawę w Paryżu pod nazwą Lapin Japonais (królik japoński), gdzie wzbudziła ogromne zainteresowanie hodowców. W krótkim czasie rozpoczął się eksport królików tej rasy do innych krajów, gdzie zachowano jego oryginalną nazwę.
Wskutek wydarzeń z czasów drugiej Wojny Światowej w 1946 r. w Anglii i USA zmieniona została nazwa tej ras i do chwili obecnej królik japoński w tych krajach nosi nazwę harlequin (arlekin).
Pierwsze króliki japońskie nie posiadały tak wyraźnej barwy jak te, hodowane dziś. Często występowały w nich jasno zabarwione brzuch, obwódki oczne, itp. Obecnie u królików japońskich często pojawiają się w barwie białe włosy na brzuchu, okolicach ogona i wewnętrznej stronie ud. Jest to pozostałość po przodkach m.in. trójbarwnych holenderskich. Korzenie dzisiejszych królików japońskich sięgają do królików z Francji, aczkolwiek egzystowały dawniej w różnych krajach króliki z porównywalną barwą i rysunkiem m.in. w Holandii, lecz nigdy nie poczyniono starań o utrwalenie z nich ras i w przebiegu lat króliki te wyginęły
Opis rasy (wzorzec polski z roku 2000)
Rasa zaliczana do ras średnich. Idealna masa ciała 3,7-4,6 kg. Ciało średnio masywne, walcowate. Kark krótki. Głowa szeroka, okrągła, dobrze osadzona. U samic mniejsza. Uszy mięsiste, dobrze owłosione, na końcach ładnie zaokrąglone, o długości około 12 cm, okrywa włosowa gęsta i sprężysta. Długość okrywy 2,5-3 cm, barwa okrywy włosowej czarno-żółtej, obie barwy wyraźne, czyste, oddzielające się od siebie. Uszy i głowa ubarwione symetrycznie i przeciwlegle, tj. czarna lewa połowa głowy i żółto zabarwione ucho lewe lub żółta prawa połowa głowy i czarno zabarwione ucho prawe. Pod czarną połową głowy pierś żółta, a kończyna czarna lub pod żółtą połową głowy pierś czarna, a kończyna żółta. Kończyna i połowa piersi mogą mieć identyczną barwę w przypadku kontrastu barwy z połową głowy. Na każdej stronie ciała powinny być cztery barwne pola o zabarwieniu przeciwlegle czarno-żółtym. Jeśli na jednej stronie ciała są trzy barwne pola, a na drugiej cztery lub więcej jest to dopuszczalne i nie jest wadą. Kolor oczu brązowy, pazurki rogowe z odcieniem, który odpowiada barwie danej kończyny.
Włodzimierz Klewin
Tekst i zdjęcia
dr nauk wet. Joanna Zarzyńska
dr inż. Paweł Zarzyński
dr wet. Joanna Zarzyńska,
dr Paweł Zarzyński
Przodkowie tej rasy zostali odkryci przypadkowo przez jednego z miłośników hodowli królików w pewnym parku w Prowansji, gdzie żyły półdzikie króliki bezrasowe i mieszańce różnych ras w tym również króliki holenderskie trójbarwne. Barwa tych zwierząt była tak interesująca, że podjęto decyzję o stworzeniu na ich podstawie nowej rasy. Pierwsze króliki japońskie były prezentowane w roku 1887, a w roku 1889 rasa ta została zgłoszona na światową wystawę w Paryżu pod nazwą Lapin Japonais (królik japoński), gdzie wzbudziła ogromne zainteresowanie hodowców. W krótkim czasie rozpoczął się eksport królików tej rasy do innych krajów, gdzie zachowano jego oryginalną nazwę.
Wskutek wydarzeń z czasów drugiej Wojny Światowej w 1946 r. w Anglii i USA zmieniona została nazwa tej ras i do chwili obecnej królik japoński w tych krajach nosi nazwę harlequin (arlekin).
Pierwsze króliki japońskie nie posiadały tak wyraźnej barwy jak te, hodowane dziś. Często występowały w nich jasno zabarwione brzuch, obwódki oczne, itp. Obecnie u królików japońskich często pojawiają się w barwie białe włosy na brzuchu, okolicach ogona i wewnętrznej stronie ud. Jest to pozostałość po przodkach m.in. trójbarwnych holenderskich. Korzenie dzisiejszych królików japońskich sięgają do królików z Francji, aczkolwiek egzystowały dawniej w różnych krajach króliki z porównywalną barwą i rysunkiem m.in. w Holandii, lecz nigdy nie poczyniono starań o utrwalenie z nich ras i w przebiegu lat króliki te wyginęły
Opis rasy (wzorzec polski z roku 2000)
Rasa zaliczana do ras średnich. Idealna masa ciała 3,7-4,6 kg. Ciało średnio masywne, walcowate. Kark krótki. Głowa szeroka, okrągła, dobrze osadzona. U samic mniejsza. Uszy mięsiste, dobrze owłosione, na końcach ładnie zaokrąglone, o długości około 12 cm, okrywa włosowa gęsta i sprężysta. Długość okrywy 2,5-3 cm, barwa okrywy włosowej czarno-żółtej, obie barwy wyraźne, czyste, oddzielające się od siebie. Uszy i głowa ubarwione symetrycznie i przeciwlegle, tj. czarna lewa połowa głowy i żółto zabarwione ucho lewe lub żółta prawa połowa głowy i czarno zabarwione ucho prawe. Pod czarną połową głowy pierś żółta, a kończyna czarna lub pod żółtą połową głowy pierś czarna, a kończyna żółta. Kończyna i połowa piersi mogą mieć identyczną barwę w przypadku kontrastu barwy z połową głowy. Na każdej stronie ciała powinny być cztery barwne pola o zabarwieniu przeciwlegle czarno-żółtym. Jeśli na jednej stronie ciała są trzy barwne pola, a na drugiej cztery lub więcej jest to dopuszczalne i nie jest wadą. Kolor oczu brązowy, pazurki rogowe z odcieniem, który odpowiada barwie danej kończyny.
Włodzimierz Klewin
Chin japoński - cesarski podarunek
Gdy zdarzy nam się minąć na ulicy małego, krótkonosego, łaciatego pieska, o lekkim i dumnym chodzie, nie mylmy go z pekińczykiem. To japoński chin - "róża Dalekiego Wschodu"- ulubiona maskotka wielmożów japońskich, a od XIX wieku także dam wielkich europejskich dworów. Rasa ta występuje też pod innymi nazwami: chin chin, bądź spaniel japoński.
OSOBOWOŚĆ
(...)
WYCHOWANIE i ZACHOWANIE
(...)
AKTYWNOŚĆ i OTOCZENIE
(...)
WYGLĄD
(...)
PIELĘGNACJA
Chiny są znane z czystości, toteż ich pielęgnacja nie nastręcza wielu trudności. Mimo przewagi białego koloru włosa pies nigdy nie sprawia wrażenia zabrudzonego. Jedwabista okrywa włosowa wymaga regularnego szczotkowania (szczotka typu "pudlówka"). Tendencje do kołtunienia wykazują jedynie okolice za uszami i ewentualnie portki. Pies gubi duże ilości włosa, a ponieważ jest on lekki, można go znaleźć w całym domu.
Psy wystawowe należy kąpać kilka dni przed planowaną prezentacją (żeby zapobiec nienaturalnemu ułożeniu włosa), używając kosmetyków do pielęgnacji psów długowłosych (są również dostępne na rynku preparaty dla psów białych, np. firmy All System). Na wystawie możemy skorzystać z tzw. pudru w sprayu (np. Confort spray Laboratoires Hery), który nie tylko wybieli włos, ale także doda mu puszystości.
Wrażliwe oczy należy regularnie przemywać preparatami do czyszczenia oczu (u niektórych osobników dość obfity wypływ z oczu może zostawiać na kufie brązowe smugi, które również usuwamy płynami).
ZDROWIE
Rasa ta nie należy do chorowitych. Brak jest danych o schorzeniach dla niej typowych. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na możliwość uszkodzeń gałek ocznych, z racji ich płytkiego osadzenia.
Ponieważ chiny są wielkimi łasuchami, mogą wystąpić u nich problemy z przewodem pokarmowym. Pamiętajmy o nie przekarmianiu zwierzęcia, gdyż otyłość sprzyja schorzeniom układu oddechowego i krążenia. Zachowanie chorego psa jest bardzo charakterystyczne: jest smutny, traci chęć do zabawy i jedzenia, często zwiesza ogon. Nie należy narażać psa na nadmierne przegrzanie (np. zostawiając latem na długi czas w samochodzie), gdyż krótki przewód nosowy utrudnia mu oddychanie.
ŻYWIENIE
(...)
HISTORIA RASY
(...)
WZORZEC RASY ( Grupa IX FCI; sekcja ósma)
Wygląd ogólny Mały pies, o obfitym włosie, o wdzięcznym i eleganckim wyglądzie. Kufa szeroka i spłaszczona. Wysokość w kłębie jest równa długości tułowia. Wielkość Wzrost psów 25cm, suk nieco mniejszy. Głowa Czaszka szeroka i miernie wysklepiona, zaokrąglona. Stop głęboki, kufa bardzo krótka, nozdrza szerokie. Kolor nosa zgodny z kolorem łat, tzn. czarny u psów z czarnymi łatami, a ceglasty u psów z łatami rudymi. Szczęki szerokie, żuchwa krótka i poddarta. Zęby białe i mocne. Wymagany zgryz cęgowy, choć dopuszczalne są też: nożycowy i ścisły przodozgryz. Oczy Duże i okrągłe, raczej wypukłe, szeroko rozstawione, błyszczące, czarne. Uszy Długie, trójkątne, wiszące, pokryte długim włosem, osadzone odlegle od siebie. Szyja Stosunkowo krótka, noszona wysoko. Tułów Wysoki kłąb, dobrze rozwinięty. Grzbiet krótki i prosty. Lędźwie szerokie i lekko zaokrąglone. Klatka piersiowa umiarkowanej szerokości, głęboka. Żebra wyczuwalne. Brzuch podciągnięty. Ogon Noszony na grzbiecie, z pięknym, obfitym piórem długich włosów. Kończyny Przednie: Przedramiona proste, o cienkim kośćcu, ozdobione obfitą frędzlą Tylne: Umiarkowanie kątowane, z długim włosem na portkach Łapy Zajęcze, z kosmykiem włosów na końcu. Opuszki elastyczne. Ruch Kończyny przednie wysoko podnoszone, chód lekki i dumny. Szata Włos jedwabisty, prosty, miękki i długi. Z wyjątkiem kufy całe ciało pokryte jest obfitym włosem. Włos nie całkiem płaski, unoszący się. Uszy, szyja, uda i ogon ozdobione są długimi piórami. Umaszczenie Czarne z białym lub czerwone z białym. Łaty powinny być równomiernie rozmieszczone po obu stronach głowy, na uszach i na tułowiu. Kufa biała i dość szeroka strzałka na czole są wysoko cenione. Wady dyskwalifikujące: wnętrostwo, nos jakiegokolwiek innego koloru niż czarny u psów z czarnymi znaczeniami, szata biała bez znaczeń, zlane w jedną łatę znaczenia głowy, skrzywienie żuchwy, tyłozgryz, braki w uzębieniu.
OSOBOWOŚĆ(...)
WYCHOWANIE i ZACHOWANIE
(...)
AKTYWNOŚĆ i OTOCZENIE
(...)
WYGLĄD
(...)
PIELĘGNACJA
Chiny są znane z czystości, toteż ich pielęgnacja nie nastręcza wielu trudności. Mimo przewagi białego koloru włosa pies nigdy nie sprawia wrażenia zabrudzonego. Jedwabista okrywa włosowa wymaga regularnego szczotkowania (szczotka typu "pudlówka"). Tendencje do kołtunienia wykazują jedynie okolice za uszami i ewentualnie portki. Pies gubi duże ilości włosa, a ponieważ jest on lekki, można go znaleźć w całym domu.
Psy wystawowe należy kąpać kilka dni przed planowaną prezentacją (żeby zapobiec nienaturalnemu ułożeniu włosa), używając kosmetyków do pielęgnacji psów długowłosych (są również dostępne na rynku preparaty dla psów białych, np. firmy All System). Na wystawie możemy skorzystać z tzw. pudru w sprayu (np. Confort spray Laboratoires Hery), który nie tylko wybieli włos, ale także doda mu puszystości.
Wrażliwe oczy należy regularnie przemywać preparatami do czyszczenia oczu (u niektórych osobników dość obfity wypływ z oczu może zostawiać na kufie brązowe smugi, które również usuwamy płynami).
ZDROWIE
Rasa ta nie należy do chorowitych. Brak jest danych o schorzeniach dla niej typowych. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na możliwość uszkodzeń gałek ocznych, z racji ich płytkiego osadzenia.
Ponieważ chiny są wielkimi łasuchami, mogą wystąpić u nich problemy z przewodem pokarmowym. Pamiętajmy o nie przekarmianiu zwierzęcia, gdyż otyłość sprzyja schorzeniom układu oddechowego i krążenia. Zachowanie chorego psa jest bardzo charakterystyczne: jest smutny, traci chęć do zabawy i jedzenia, często zwiesza ogon. Nie należy narażać psa na nadmierne przegrzanie (np. zostawiając latem na długi czas w samochodzie), gdyż krótki przewód nosowy utrudnia mu oddychanie.
ŻYWIENIE(...)
HISTORIA RASY
(...)
WZORZEC RASY ( Grupa IX FCI; sekcja ósma)
Wygląd ogólny Mały pies, o obfitym włosie, o wdzięcznym i eleganckim wyglądzie. Kufa szeroka i spłaszczona. Wysokość w kłębie jest równa długości tułowia. Wielkość Wzrost psów 25cm, suk nieco mniejszy. Głowa Czaszka szeroka i miernie wysklepiona, zaokrąglona. Stop głęboki, kufa bardzo krótka, nozdrza szerokie. Kolor nosa zgodny z kolorem łat, tzn. czarny u psów z czarnymi łatami, a ceglasty u psów z łatami rudymi. Szczęki szerokie, żuchwa krótka i poddarta. Zęby białe i mocne. Wymagany zgryz cęgowy, choć dopuszczalne są też: nożycowy i ścisły przodozgryz. Oczy Duże i okrągłe, raczej wypukłe, szeroko rozstawione, błyszczące, czarne. Uszy Długie, trójkątne, wiszące, pokryte długim włosem, osadzone odlegle od siebie. Szyja Stosunkowo krótka, noszona wysoko. Tułów Wysoki kłąb, dobrze rozwinięty. Grzbiet krótki i prosty. Lędźwie szerokie i lekko zaokrąglone. Klatka piersiowa umiarkowanej szerokości, głęboka. Żebra wyczuwalne. Brzuch podciągnięty. Ogon Noszony na grzbiecie, z pięknym, obfitym piórem długich włosów. Kończyny Przednie: Przedramiona proste, o cienkim kośćcu, ozdobione obfitą frędzlą Tylne: Umiarkowanie kątowane, z długim włosem na portkach Łapy Zajęcze, z kosmykiem włosów na końcu. Opuszki elastyczne. Ruch Kończyny przednie wysoko podnoszone, chód lekki i dumny. Szata Włos jedwabisty, prosty, miękki i długi. Z wyjątkiem kufy całe ciało pokryte jest obfitym włosem. Włos nie całkiem płaski, unoszący się. Uszy, szyja, uda i ogon ozdobione są długimi piórami. Umaszczenie Czarne z białym lub czerwone z białym. Łaty powinny być równomiernie rozmieszczone po obu stronach głowy, na uszach i na tułowiu. Kufa biała i dość szeroka strzałka na czole są wysoko cenione. Wady dyskwalifikujące: wnętrostwo, nos jakiegokolwiek innego koloru niż czarny u psów z czarnymi znaczeniami, szata biała bez znaczeń, zlane w jedną łatę znaczenia głowy, skrzywienie żuchwy, tyłozgryz, braki w uzębieniu.
Tekst i zdjęcia
dr nauk wet. Joanna Zarzyńska
dr inż. Paweł Zarzyński
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f 07/2006 (90)
Żółw czerwonolicy w akwarium
Żółw czerwonolicy zwany powszechnie po prostu "żółwiem wodnym" należy do gadów najczęściej hodowanych w naszych domach. Mimo to stan wiedzy na temat tego sympatycznego zwierzęcia pozostawia wiele do życzenia. Błędna jest choćby zacytowana wyżej nazwa potoczna bowiem gady te należą do zwierząt wodno-lądowych, zaś próby przetrzymywania w typowym środowisku wodnym mogą się dla nich skończyć niewesoło.
PORTRET BOHATERA
Zacznijmy jednak od początku. Żółw czerwonolicy (Trachemys scripta elegans) to jeden z 16 podgatunków tych zwierząt blisko spokrewnionych ze sobą i różniących się głównie kolorystyką pancerza i rozmieszczeniem znajdujących się na nim wzorów. O popularności akurat tego podgatunku zdecydowały atrakcyjne barwy oraz łatwość hodowli. Pierwotnie zwierzę to zamieszkiwało południowo-wschodnie i środkowe stany USA, jednak obecnie, na skutek mniej lub bardziej planowych introdukcji (również ze strony hodowców-amatorów) rozprzestrzeniło się po całych Stanach, a także na innych kontynentach. Gatunek ten preferuje ciepłe, muliste jeziora oraz wolno płynące rzeki, jednak, ze względu na szerokie zdolności adaptacyjne, jest w stanie przystosować się również do mniej korzystnych warunków. Jest doskonałym pływakiem i świetnie nurkuje. Na wolności spędza długie godziny na brzegu lub wystających z wody kamieniach wygrzewając się w promieniach słońca.
Żółw czerwonolicy dorasta do 35 cm długości. Odznacza się stosunkowo płaską budową ciała. Górna część jego pancerza, czyli karapaks, jest szeroka i charakterystycznie wywinięta. U młodych okazów ma barwę zieloną i z wiekiem brunatnieje. Dolna część pancerza, zwana plastronem, jest jasna kremowożółta z ciemniejszymi, silnie kontrastującymi plamami. Łapy są zielonkawe z jasnymi, kremowymi pasami, podobnie szyja. Najbardziej rzucającym się w oczy szczegółem ubarwienia są pomarańczowoczerwone podłużne plamy tuż za oczami żółwia. Niestety, najładniejsze kolory mają okazy młode i z wiekiem po prostu blakną stając się mniej jaskrawe i kontrastowe. Wyhodowano również odmianę albinotyczną o jednolicie kremowożółtym ciele.
Rozróżnienie płci jest bardzo łatwe, ale pod warunkiem, że możemy porównać znajdujące się obok siebie samce i samice. Panie są znacznie większe od swych partnerów oraz posiadają krótsze pazury przednich łap i krótszy i cieńszy ogon z ujściem kloaki blisko jego nasady. Tymczasem panowie są mniejsi, posiadają długie pazury u przednich łap oraz dłuższy i grubszy ogon z ujściem kloaki wyraźnie odsuniętym od nasady (ma to praktyczne znaczenie podczas kopulacji). Większość samców posiada ponadto wklęsły plastron, choć cecha ta nie występuje u wszystkich okazów.
MIESZKANIE DLA ŻÓŁWIA
(...)
WARUNKI PIELĘGNACJI
(...)
POKARM
(...)
ROZMNAŻANIE
Jeżeli posiadamy parę żółwi można pokusić się o próbę ich rozmnożenia (co prawda zazwyczaj mnożą się tylko zwierzęta, które przeszły zimową hibernację, dość ryzykowną w warunkach domowych). Zbiornik trzeba wyposażyć w część lądową z miękkim podłożem, np. piaskiem, w którym gady będą mogły złożyć jaja. Jeśli nasze żółwie są dobrze wykarmione i gotowe do rozrodu wkrótce rozpoczną widowiskowy taniec godowy, w trakcie którego samiec charakterystycznie wymachuje przednimi łapami. Następnie dochodzi do kopulacji ma ona dość brutalny przebieg bowiem w trakcie aktu miłosnego samiec mocno wgryza się w szyję partnerki nierzadko dotkliwie ją przy tym raniąc. Jeżeli wszystko pójdzie dobrze po upływie ok. 4 tygodni samica złoży do 25 okrągłych jaj o średnicy ok. 20 mm. Należy umieścić je w inkubatorze w temperaturze 26-32°C. Po ok. 70-100 dniach wylęgają się młode żółwiki o długości ok. 30 mm. Pierwszym pokarmem dla nich powinny być drobne larwy owadów wodnych, np. ochotka lub szklarka. Należy im też regularnie podawać witaminy dla gadów, aby uniknąć dolegliwości związanych z ich niedoborem. Obficie karmione młode rosną bardzo szybko uzyskując w wieku ok. 5 lat dojrzałość płciową (samce zwykle nieco wcześniej). Przy tej okazji warto dodać, że zakup żółwia musi być decyzją całkowicie przemyślaną, bowiem jest to przyjaciel na długi czas - starannie pielęgnowany żółw czerwonolicy może osiągnąć wiek 35 lat.
Tekst i zdjęcia
PORTRET BOHATERAZacznijmy jednak od początku. Żółw czerwonolicy (Trachemys scripta elegans) to jeden z 16 podgatunków tych zwierząt blisko spokrewnionych ze sobą i różniących się głównie kolorystyką pancerza i rozmieszczeniem znajdujących się na nim wzorów. O popularności akurat tego podgatunku zdecydowały atrakcyjne barwy oraz łatwość hodowli. Pierwotnie zwierzę to zamieszkiwało południowo-wschodnie i środkowe stany USA, jednak obecnie, na skutek mniej lub bardziej planowych introdukcji (również ze strony hodowców-amatorów) rozprzestrzeniło się po całych Stanach, a także na innych kontynentach. Gatunek ten preferuje ciepłe, muliste jeziora oraz wolno płynące rzeki, jednak, ze względu na szerokie zdolności adaptacyjne, jest w stanie przystosować się również do mniej korzystnych warunków. Jest doskonałym pływakiem i świetnie nurkuje. Na wolności spędza długie godziny na brzegu lub wystających z wody kamieniach wygrzewając się w promieniach słońca.
Żółw czerwonolicy dorasta do 35 cm długości. Odznacza się stosunkowo płaską budową ciała. Górna część jego pancerza, czyli karapaks, jest szeroka i charakterystycznie wywinięta. U młodych okazów ma barwę zieloną i z wiekiem brunatnieje. Dolna część pancerza, zwana plastronem, jest jasna kremowożółta z ciemniejszymi, silnie kontrastującymi plamami. Łapy są zielonkawe z jasnymi, kremowymi pasami, podobnie szyja. Najbardziej rzucającym się w oczy szczegółem ubarwienia są pomarańczowoczerwone podłużne plamy tuż za oczami żółwia. Niestety, najładniejsze kolory mają okazy młode i z wiekiem po prostu blakną stając się mniej jaskrawe i kontrastowe. Wyhodowano również odmianę albinotyczną o jednolicie kremowożółtym ciele.
Rozróżnienie płci jest bardzo łatwe, ale pod warunkiem, że możemy porównać znajdujące się obok siebie samce i samice. Panie są znacznie większe od swych partnerów oraz posiadają krótsze pazury przednich łap i krótszy i cieńszy ogon z ujściem kloaki blisko jego nasady. Tymczasem panowie są mniejsi, posiadają długie pazury u przednich łap oraz dłuższy i grubszy ogon z ujściem kloaki wyraźnie odsuniętym od nasady (ma to praktyczne znaczenie podczas kopulacji). Większość samców posiada ponadto wklęsły plastron, choć cecha ta nie występuje u wszystkich okazów.
MIESZKANIE DLA ŻÓŁWIA(...)
WARUNKI PIELĘGNACJI
(...)
POKARM
(...)
ROZMNAŻANIE
Jeżeli posiadamy parę żółwi można pokusić się o próbę ich rozmnożenia (co prawda zazwyczaj mnożą się tylko zwierzęta, które przeszły zimową hibernację, dość ryzykowną w warunkach domowych). Zbiornik trzeba wyposażyć w część lądową z miękkim podłożem, np. piaskiem, w którym gady będą mogły złożyć jaja. Jeśli nasze żółwie są dobrze wykarmione i gotowe do rozrodu wkrótce rozpoczną widowiskowy taniec godowy, w trakcie którego samiec charakterystycznie wymachuje przednimi łapami. Następnie dochodzi do kopulacji ma ona dość brutalny przebieg bowiem w trakcie aktu miłosnego samiec mocno wgryza się w szyję partnerki nierzadko dotkliwie ją przy tym raniąc. Jeżeli wszystko pójdzie dobrze po upływie ok. 4 tygodni samica złoży do 25 okrągłych jaj o średnicy ok. 20 mm. Należy umieścić je w inkubatorze w temperaturze 26-32°C. Po ok. 70-100 dniach wylęgają się młode żółwiki o długości ok. 30 mm. Pierwszym pokarmem dla nich powinny być drobne larwy owadów wodnych, np. ochotka lub szklarka. Należy im też regularnie podawać witaminy dla gadów, aby uniknąć dolegliwości związanych z ich niedoborem. Obficie karmione młode rosną bardzo szybko uzyskując w wieku ok. 5 lat dojrzałość płciową (samce zwykle nieco wcześniej). Przy tej okazji warto dodać, że zakup żółwia musi być decyzją całkowicie przemyślaną, bowiem jest to przyjaciel na długi czas - starannie pielęgnowany żółw czerwonolicy może osiągnąć wiek 35 lat.
dr wet. Joanna Zarzyńska,
dr Paweł Zarzyński
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f 07/2006 (90)
Oczko wodne - wycinek natury
Przez ostatnie kilka lat przydomowe oczka wodne stały się w Polsce bardzo popularne. Ludzie masowo je zakładają, głównie w celach dekoracyjnych, ale także rekreacyjnych czy poznawczych. To znakomite miejsce do nauki biologii dla dzieci i młodzieży. Działka czy ogród bez oczka, imitacji strumienia czy choćby małej fontanny jest dziś widokiem coraz rzadszym.
PRAWO BUDOWLANE
(...)
OCZKO OCZKU NIERÓWNE
(...)
PRZEDE WSZYSTKIM ROŚLINY
(...)
RYBY - MIESZKAŃCY DRUGIEGO PLANU?
(...)
INNE ZWIERZĘTA W OCZKU
Ze skąposzczetów w oczkach wodnych mogą pojawić się pijawki (zawleczone z żywym pokarmem lub roślinami) oraz lubiane przez ryby rureczniki (tubifex). Rzadko spotykanym tarczowcem jest przekopnica właściwa, zaś bardzo częstym równonogiem jest ośliczka pospolita. Skorupiaki takie jak popularne wioślarki (dafnie, rozwielitki) są bardzo pożądane w oczku, gdyż stanowią pokarm dla ryb i poprawiają jakość wody (odżywiają się nagromadzonymi w niej substancjami organicznymi). Oczliki (cyklop) są równie pożądane, lecz ze względu na drapieżność mogą być niebezpieczne dla świeżo wylęgłego narybku. Raki reprezentowane są najczęściej przez jeden, wszędobylski, bardzo odporny na choroby i niekorzystne warunki środowiskowe gatunek - raka pręgowatego. W oczkach spotykamy również wiele owadów (szczególnie ciekawe i piękne są ważki) i ich larwy. Niektóre wiodą drapieżny tryb życia zagrażając życiu narybku (np.: płoszyca szara, topielica, pluskolec, zwany też grzbietopławkiem lub pszczołą wodną, pływak żółtobrzeżek, larwy ważek). Inne stanowią doskonały pokarm dla ryb czy płazów (larwy ochotek, komarów, wodzienia, chruścików). Z nieszkodliwych przedstawicieli pluskwiaków różnoskrzydłych w oczkach popularne są ślizgające się po powierzchni wody nartniki. Z pajęczaków spotkać się możemy z jaskrawo ubarwionymi, malutkimi wodopójkami lub znacznie rzadszymi - budującymi podwodne, powietrzne dzwony pająkami topikami. Mięczaki takie jak małże (skójki, szczeżuje) wymagają dobrze natlenionej wody, niestety często padają w czasie zimy. Ślimaki w oczkach reprezentowane są głównie przez gatunki płucodyszne (błotniarka stawowa, rozdętki, zatoczki). Wiosną w naszych oczkach mogą pojawić się celem odbycia godów i złożenia jaj płazy: ropuchy (głównie szara), żaby zielone (wodna, jeziorowa) i brunatne (trawna, moczarowa). Do większych, naturalistycznych stawików mogą zawitać kumaki nizinne oraz traszki (szczególnie zwyczajna). Na skalniaku w pobliżu oczka możemy czasem wypatrzeć wygrzewającą się w słońcu jaszczurkę zwinkę. Niektórzy przez okres od wiosny do późnej jesieni trzymują w oczkach żółwie czerwonolice lub znacznie rzadziej żółtolice. Do zbiorniczków położonych w pobliżu bagien, mokradeł czy podmokłych łąk zawitać może zaskroniec. Często rozmaite gatunki ptaków regularnie przylatują do oczka traktując je jak wodopój. Posiadanie i pielęgnowanie oczka wodnego to niezwykle interesujące hobby dające bardzo wiele zadowolenia. Polecam gorąco każdemu miłośnikowi przyrody.
Tekst i zdjęcia
dr Hubert Zientek
PRAWO BUDOWLANE
(...)
OCZKO OCZKU NIERÓWNE
(...)
PRZEDE WSZYSTKIM ROŚLINY
(...)
RYBY - MIESZKAŃCY DRUGIEGO PLANU?
(...)
INNE ZWIERZĘTA W OCZKU
Ze skąposzczetów w oczkach wodnych mogą pojawić się pijawki (zawleczone z żywym pokarmem lub roślinami) oraz lubiane przez ryby rureczniki (tubifex). Rzadko spotykanym tarczowcem jest przekopnica właściwa, zaś bardzo częstym równonogiem jest ośliczka pospolita. Skorupiaki takie jak popularne wioślarki (dafnie, rozwielitki) są bardzo pożądane w oczku, gdyż stanowią pokarm dla ryb i poprawiają jakość wody (odżywiają się nagromadzonymi w niej substancjami organicznymi). Oczliki (cyklop) są równie pożądane, lecz ze względu na drapieżność mogą być niebezpieczne dla świeżo wylęgłego narybku. Raki reprezentowane są najczęściej przez jeden, wszędobylski, bardzo odporny na choroby i niekorzystne warunki środowiskowe gatunek - raka pręgowatego. W oczkach spotykamy również wiele owadów (szczególnie ciekawe i piękne są ważki) i ich larwy. Niektóre wiodą drapieżny tryb życia zagrażając życiu narybku (np.: płoszyca szara, topielica, pluskolec, zwany też grzbietopławkiem lub pszczołą wodną, pływak żółtobrzeżek, larwy ważek). Inne stanowią doskonały pokarm dla ryb czy płazów (larwy ochotek, komarów, wodzienia, chruścików). Z nieszkodliwych przedstawicieli pluskwiaków różnoskrzydłych w oczkach popularne są ślizgające się po powierzchni wody nartniki. Z pajęczaków spotkać się możemy z jaskrawo ubarwionymi, malutkimi wodopójkami lub znacznie rzadszymi - budującymi podwodne, powietrzne dzwony pająkami topikami. Mięczaki takie jak małże (skójki, szczeżuje) wymagają dobrze natlenionej wody, niestety często padają w czasie zimy. Ślimaki w oczkach reprezentowane są głównie przez gatunki płucodyszne (błotniarka stawowa, rozdętki, zatoczki). Wiosną w naszych oczkach mogą pojawić się celem odbycia godów i złożenia jaj płazy: ropuchy (głównie szara), żaby zielone (wodna, jeziorowa) i brunatne (trawna, moczarowa). Do większych, naturalistycznych stawików mogą zawitać kumaki nizinne oraz traszki (szczególnie zwyczajna). Na skalniaku w pobliżu oczka możemy czasem wypatrzeć wygrzewającą się w słońcu jaszczurkę zwinkę. Niektórzy przez okres od wiosny do późnej jesieni trzymują w oczkach żółwie czerwonolice lub znacznie rzadziej żółtolice. Do zbiorniczków położonych w pobliżu bagien, mokradeł czy podmokłych łąk zawitać może zaskroniec. Często rozmaite gatunki ptaków regularnie przylatują do oczka traktując je jak wodopój. Posiadanie i pielęgnowanie oczka wodnego to niezwykle interesujące hobby dające bardzo wiele zadowolenia. Polecam gorąco każdemu miłośnikowi przyrody.
Tekst i zdjęcia
dr Hubert Zientek
POWRÓT DO ARCHIWUM
STRONA GŁÓWNA
Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespĂłĹ. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.