Gwarki posiadają niebywałe zdolności do naśladowania różnych dźwięków, w tym także mowy ludzkiej i zdecydowanie przewyższają pod tym względem papugi

Oczywiście nie wszystkie są uzdolnione jednakowo i wiele zależy od indywidualnych cech psychicznych. Jednak znakomita większość posiada te umiejętności i potrafi bezbłędnie powtarzać usłyszane słowa, a nawet całe zdania. Niektóre potrafią śpiewać piosenki o nieskomplikowanej linii melodycznej. Słowa wypowiadane są bardzo wyraźnie, o nieco gardłowym brzmieniu, co czyni ptaka niezwykle sympatycznym i sprawia, że po prostu daje się lubić. Zanim jednak nauczymy gwarka "mówić", musimy go oswoić, do czego najlepiej nadają się ptaki młode.


(...)

Decydując się na gwarka, powinniśmy wziąć pod uwagę jego wymagania i rozważyć czy jesteśmy w stanie im sprostać. Najczęściej pielęgnujemy go w mieszkaniu, w klatce, która w wielu przypadkach jest stanowczo za mała. Optymalne jej rozmiary to 120x60x100 cm (dł., szer., wys.). Klatkę wyposażamy w żerdki różnej grubości, rozmieszczone w takiej odległości od siebie, aby przeskakujący ptak używał skrzydeł i w takiej odległości od bocznych ścianek, aby mógł swobodnie na nich siedzieć, nie ocierając się o ścianki. Żerdki powinny być z drewna i najlepiej nieokorowane. Niestety szybko ulegają zabrudzeniu, dlatego, co pewien czas usuwamy je, zastępując świeżymi. Nigdy nie stosujemy żerdek plastykowych!
Pokarm gwarków charakteryzuje duży, procentowo udział wody, dlatego odchody ptaków są płynne i często oddawane. Z tego powodu spód klatki powinien być dobrze zabezpieczony (szkło, pleksiglas czy głębokie plastykowe dno) i wyłożony higroskopijnym (wchłaniającym wilgoć) papierem, zmienianym dwa razy dziennie. Mimo tych zabezpieczeń, musimy się liczyć z tym, że najbliższa okolica klatki może być także zabrudzona odchodami i niezjedzonymi resztkami pokarmu. Klatkę ustawiamy w jasnym, nie narażonym na przeciągi miejscu i na takiej wysokości, abyśmy mieli dobry kontakt wzrokowy z ptakiem i aby karmienie i wszelkie manipulacje przy klatce nie sprawiały nam kłopotu.
Kupując gwarka musimy mieć pewność, że jest to osobnik młody (najlepiej gdy dokarmiany był przez człowieka), ponieważ tylko taki daje się oswoić, co jest niezbędne podczas dalszej nauki “mówienia”. Dorosły ptak, odłowiony w przyrodzie, pozostaje przez całe życie dziki i nieufny i nie ma najmniejszych szans na jego oswojenie i naukę. Podczas oswajania i nauki gwarka młodego, powinniśmy wykazać się dużą cierpliwością. Do klatki podchodzimy często, powoli i nie wykonujemy gwałtownych ruchów. Spokojnym głosem przemawiamy do ptaka i podajemy mu ulubiony smakołyk. Po pewnym czasie, nasze zbliżanie się do klatki będzie kojarzone przez ptaka z otrzymywaniem smakołyków, a więc z czymś przyjemnym. Jeśli po wejściu do pokoju zauważymy, że nasz gwarek z niecierpliwością oczekuje na nasze podejście do klatki, możemy przystąpić do nauki. Jeśli nie ufamy własnej pamięci, to słowo czy też zdanie, składające się z dwóch, trzech słów, którego chcemy nauczyć ptaka, zapisujemy na kartce i umieszczamy obok klatki. Podczas każdego karmienia, czyszczenia klatki czy innych manipulacji, stale je powtarzamy. Nie można jednak zagwarantować, że nauka zakończy się sukcesem, bowiem wiele zależy od indywidualnych zdolności ptaka, ale niekiedy możemy być zaskoczeni, gdy w nieoczekiwanym momencie, nasz gwarek, wypowiada wyraźnie to, czego go uczyliśmy. Następnie możemy uczyć ptaka kolejnego słowa lub zdania, a nawet krótkiej, nieskomplikowanej piosenki. Niektóre osobniki potrafią przyswoić wiele słów i wypowiadają je wyraźnie, a barwa ich głosu często przypomina głos osoby uczącej.
Są też hobbiści, których celem jest doprowadzenie gwarków do rozrodu. Ptaki te były i są rozmnażane w wolierach, chociaż nie jest to zjawiskiem częstym. Duży problem stanowi dobór odpowiednich partnerów, tworzących zgraną parę. Dodatkową trudnością jest brak różnic płciowych. Najlepiej gdy ptaki dobierają się same spośród kilku czy kilkunastu osobników, umieszczonych w jednej wolierze. Dwa ptaki przebywające stale razem, odpędzające inne, należy odłowić i przenieść do osobnej woliery, ponieważ jest duże prawdopodobieństwo, że będą tworzyły dobraną parę lęgową. Jest to niewątpliwie najlepszy sposób kojarzenia par, ale... no właśnie. Gwarki są dość drogie i zakup kilku czy kilkunastu sztuk wiąże się z poważnym wydatkiem, co dla wielu z nas jest barierą nie do pokonania. W takiej sytuacji musimy liczyć na przysłowiowy "łut" szczęścia, bowiem zdarza się, że zakupione dwa ptaki okazują się parą i po osiągnięciu dojrzałości płciowej przystępują do lęgów. Gniazdująca para musi mieć spokój i powinna przebywać w oddzielnej wolierze sama. Niepokojone ptaki mogą rozbijać i zjadać zniesione jaja lub zabijać wyklute pisklęta. Gwarki lubią ciepło, słońce i wilgotny mikroklimat. Od późnej wiosny do końca lata mogą przebywać w wolierze ogrodowej, którą w upalne dni zraszamy obficie wodą.


(...)

Kiedy mowa o Australii, przychodzą nam na myśl kangury, koale, papugi, także dziobak i kolczatka, ale nie pałanki.

Tymczasem są to zwierzęta, które tak bardzo zbliżyły się do ludzi, że zamieszkały z nimi niemal, a czasem nawet dosłownie, pod jednym dachem. Jak większość australijskich ssaków należą do rzędu torbaczy - tak samo jak kangury, ale jeszcze bliżej spokrewnione są z koalą, przedstawicielem rodziny pałankowatych, nazywanych też workowcami łażącymi lub samspadami, obejmującej kilkadziesiąt gatunków. Dwa spośród nich rozszerzyły swoje naturalne środowisko, jakim są lasy eukaliptusowe lub porośnięte krzakami oraz niskimi drzewami tereny i wprowadziły się do parków i zieleńców podmiejskich. Prowadzą nocny tryb życia, są łagodne i ciche, choć niekiedy uciążliwe dla człowieka. To podobna do kota pałanka kuzu i przypominająca szczura pałanka wędrowna czyli australijska uta.

Dla wielu mieszkańców wschodniej i południowo-wschodniej Australii dzielenie swej posesji z pałankami, potocznie nazywanymi przez Australijczyków possumami, jest zupełnie oczywiste. Te obdarzone ludzką sympatią zwierzęta poruszają się po swoim terytorium drogami napowietrznymi, wykorzystując gałęzie drzew i trakcję elektryczną. Biegają sprawnie po cienkich drutach dzięki przypominającemu kleszcze, przeciwstawnemu ustawieniu dwóch pierwszych palców w stosunku do pozostałych trzech, a ostre pazurki umożliwiają im łatwe pokonywanie pionowych przeszkód.
Chętnie zagnieżdżają się pod dachami, znajdując wejście przez poluzowane dachówki, niedokładnie położoną blachę lub inne nieszczelności poddasza. Dzień przesypiają w spokoju, za to po zmroku, wybierając się na żerowanie, ciężko tupią i gardłowo syczą, co niektórym trochę przeszkadza i pragną pozbyć się niechcianego lokatora. Można tego dokonać przez zablokowanie wejścia, by pożywiający się nocą poza domem possum nie miał którędy wrócić. Daje też efekty zablokowanie "dróg dojazdowych" przez przycięcie odpowiednich gałęzi sąsiadujących z domem drzew lub założenie na pnie śliskich (plastikowych, blaszanych) obejm o szerokości 60 - 70 cm.

Common Ringtail Possum (Pseudocheirus peregrinus) u nas zwany jest pałanką wędrowną lub australijską utą. Osiąga całkowitą długość 62 - 76 cm, z czego na ogon przypada prawie połowa: 30 - 38 cm. Jej futro jest gęste, na grzbiecie szare, po bokach rudawe, w części brzusznej białe. Tułów płynnie przechodzi w wyjątkowo chwytny ogon, na końcu biały, zakręcony do wewnątrz. Ma średniej wielkości okrągłe nisko osadzone uszy. Buduje gniazda z gałązek i liści kilka metrów nad ziemią. Młode, najczęściej dwojaczki, rodzą się jesienią lub zimą.

Common Brushtail Possum (Trichosurus vulpecula) po polsku pałanka kuzu, zwana jest też lisem workowatym. Długość jej głowy i tułowia wynosi 35 - 50 cm, a ogona waha się w granicach 25 - 40 cm. Waży od 1,5 do 4 kg. Gęste futro kuzu, o zmiennej barwie, najczęściej bywa srebrnoszare, ale również brązowe czy rude, zawsze znacznie jaśniejsze po stronie brzusznej. Chwytny ogon jest czarny i mocno owłosiony, przy końcu, od spodu pozbawiony sierści. Ma duże oczy i duże spiczaste uszy. Dieta kuzu jest dość urozmaicona. Odżywia się młodymi liśćmi, kwiatami, owocami i nasionami. Zjada również owady, ptasie jaja, a nawet pisklęta.
Samica po 17-dniowej ciąży rodzi jedno młode, które przez kolejne 4 - 5 miesięcy przebywa w otwierającej się do przodu torbie, zawierającej dwa sutki. Samodzielność uzyskuje ono w 6 miesiącu życia, a dojrzałość płciową osiąga w wieku półtora roku. Pałanka kuzu żyje do ok.13 lat.




Tekst i zdjęcia:
Karol Graczyński

cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f, nr 09/2006 (92)

Na wystawach psów jest to jedna z najliczniej reprezentowanych ras spośród psów ozdobnych, natomiast na ulicach praktycznie ich nie widać, a spacerujący "golas" poruszający się jak konik pony wciąż wzbudza sensację i entuzjazm, bądź odrazę.

Trochę historii

(...)

Wygląd

(...)

Charakter

Grzywacze są uczuciowymi psami, przywiązanymi do właściciela, aczkolwiek ich charakter różni się osobniczo i ogromnie zależy od temperamentu i wychowania. Spotyka się bowiem typy spokojnego melancholika, energicznego sportowca, przyjaznego kompana, rozkapryszonego dziecka itp.
Wszystkie są bardzo wrażliwe, o dość kruchej psychice (przez co bywają humorzaste). Jest to idealna rasa do towarzystwa, pod warunkiem, że rodzina/opiekun okażą mu wiele ciepła i delikatności. Potrzebuje bliskiego kontaktu z człowiekiem, źle znosi samotność. Psy są inteligentne, szybko się uczą, lubią zabawy, które często same wymyślają i prowokują (niektóre doskonale aportują, sprawdzają się na torze agility). Świetnie czują się w stadzie, natomiast wobec obcych psów zachowują dystans, samce wręcz mogą okazywać agresję (należy uważać przy konfrontacji z większymi osobnikami, które grzywacze chętnie zaczepiają). Ze znajomymi psami urządzają szaleńcze gonitwy.
Dla opiekuna czułe i delikatne, domagają się pieszczot, natomiast do osób postronnych podchodzą z nieufnością, lekceważą próby bezpośredniego kontaktu, unikają wyciągniętej ręki, a zdarzają się przypadki ugryzienia natrętów. Nie wszystkie grzywacze tolerują też małe dzieci, natomiast większość ma skłonności do pogoni za biegaczami, rowerzystami itp. Rasa ta ma wysokie poczucie terytorializmu i z zapałem broni domu/właściciela/słabszych członków stada. Wiąże się to z tendencją do nadmiernej szczekliwości, nad którą można zapanować odpowiednim wychowaniem psa. Zdarzają się jednak osobniki bojaźliwe, które przy każdej wizycie obcych osób chowają się w najgłębsze zakamarki mieszkania. Grzywacze są bardzo ciekawskie (już na etapie szczenięctwa), z zapamiętaniem buszują w nieznanym terenie. Uwielbiają spacery. Rozhasane miewają trudności z posłuszeństwem i “głuchną” na komendy.

Wychowanie

(...)

Pielęgnacja

Obie odmiany grzywacza wymagają specyficznej pielęgnacji i przed zakupem szczenięcia dobrze jest wypytać hodowcę o szczegóły zabiegów pielęgnacyjnych, a potem zastanowić się, czy będziemy w stanie poradzić sobie samodzielnie.

GOLASY

Mają dość wrażliwą skórę, łatwo się uczulają. Należy chronić je przed nadmiernym nasłonecznieniem (też kremy z filtrem) oraz mrozem (kubraczki).Ale delikatne słońce jest bardzo korzystne dla skóry, która się pięknie opala (w ciągu roku koloryt skóry zmienia się). Do kąpieli używamy kosmetyków delikatnych, hypoalergicznych, dla psów o długim włosie.  Kąpiele są niezbędne w celu usunięcia zanieczyszczeń osiadających bezpośrednio na skórze zwierzęcia.  Najlepiej jest powtarzać zabiegi co 7-10 dni.  Psy wystawowe wymagają usuwania zbędnego owłosienia poprzez golenie (najczęściej nadliczbowe włosy rosną na tułowiu i kończynach). A delikatny włos na grzywie i kończynach trzeba chronić przed łamaniem stosując np. olejek norkowy. Nie wolno dopuścić do przesuszenia skóry. Można stosować balsamy nawilżające do skóry wrażliwej. Do balsamu można dodać niewielką ilość oliwki dla niemowląt. Nie poleca się stosowania zbyt tłustych kosmetyków, ponieważ mogą one zatykać pory skórne.

POWDERY

Psy owłosione wymagają regularnego czesania, gdyż delikatny włos ma tendencję do kołtunienia. O niezbędny zestaw szczotek i grzebieni warto zapytać hodowcę. Psom wystawowym goli się kufę. Modeluje się również firankę i długość włosa na łapach przy użyciu degażówek. Kąpiele podobnie jak u psów nagich (niezbędna odżywka odpowiednia dla długiego włosa). Szatę po kąpieli suszy się suszarką, rozprostowując na szczotce. Codzienną dietę należy uzupełnić o preparaty mające wpływ na jakość skóry i włosów, a zawierające m.in. wielonienasycone niezbędne kwasy tłuszczowe (Omega 3 i Omega 6), biotynę, witaminy z grupy B.

Zdrowie

(...)

Ciekawostki

(...)




dr Joanna Zarzyńska
dr inż. Paweł Zarzyński

Autorzy dziękują następującym hodowlom:

1. SUA SPONTE
p. Anny Domosławskiej
z Olsztyna
tel. 502 207 122
www.suasponte1.republika.pl


2. SECRET
pp. Joanny i Dariusza
Grabowskich z Warszawy
tel. 606 270 077
www.secret1.republika.pl


3. ROSA THEA
p. Katarzyny Zienkiewicz
z Warszawy
tel. 693 841 907
www.rosathea.republika.pl

cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f, nr 09/2006 (92)

---

Wzdręga, czyli krasnopiórka na kiju

Jaszczurka z zarostem, czyli
Agama brodata