 
| ||
 | ||
 |
||
Kwiecień 2008
Nimfa - mała kuzynka kakadu
Nimfy - małe, żółto-szare papugi z charakterystycznym, zawadiacko zadartym czubkiem na głowie należą do najpopularniejszych i najlepiej znanych spośród tej tak lubianej przez hodowców rodziny ptaków. Właśnie ów nadający im tyle uroku czubek przywodzi na myśl skojarzenie z równie czubatymi, ale dużo większymi i potężniejszymi kakadu. Porównanie to jest jak najbardziej słuszne - nimfy są bowiem bliskimi kuzynkami tych dużych papug i, pod wieloma względami, przypominają je zarówno co do zwyczajów jak i zachowania.
"Wróble" z Australii
(...)
Pomieszczenie
(...)
Wyżywienie
(...)
Rozmnażanie
W swej ojczyźnie okres rozrodczy nimf przypada od sierpnia do grudnia, ale w dużej mierze jest uzależniony od warunków pogodowych i obfitości lub braku pożywienia. W sprzyjające lata ptaki mogą gniazdować również w innych miesiącach i odbywać rocznie nawet po kilka lęgów. Ulubionym miejscem gniazdowania są dziuple wysoko w koronach uschniętych drzew. W czasie lęgów stadne i towarzyskie dotąd ptaki stają się terytorialne i zadziorne wobec współplemieńców. Dobrana para zaciekle broni swego rewiru przeganiając inne nimfy. Samica składa 2 do 5 jaj o wymiarach 25x19 mm i wysiaduje je przez ok. 19 dni. Niekiedy w wysiadywaniu pomaga jej również samiec. Młode przychodzą na świat nagie i ślepe. Przez 5 tygodni pozostają w gnieździe troskliwie karmione przez rodziców. Opieka rodzicielska trwa zazwyczaj jeszcze przez jakiś czas, po czym młode uniezależniają się i rozpoczynają samodzielne życie. W niewoli rozmnażanie tych papug nie przysparza zazwyczaj najmniejszych trudności (z tego względu hodowcy często wykorzystują je jako "mamki" do wysiadywania jaj i wychowywania piskląt innych, cenniejszych i rzadszych gatunków papug). Jeśli dysponujemy dobraną parą hodowlaną wystarczy wstawić do klatki lub woliery skrzynkę lęgową o wymiarach 25x25x40 cm o średnicy otworu wejściowego równej 8 cm. Na jej dnie należy umieścić niezbyt grubą (ok. 2 cm) warstwę trocin lub wiórów pochodzących z pozbawionego żywicy drewna drzew liściastych.
Tuż pod otworem wejściowym na zewnątrz zaleca się umocować żerdkę wykonaną z nieokorowanej gałązki, na której papugi chętnie siadają. Ptaki zazwyczaj bardzo szybko wykazują zainteresowanie nowym "meblem" i samica rozpoczyna składanie w nim jaj. Zwykle jaja znoszone są co 2 dni - łącznie jest ich najczęściej 4 lub 5 (do 7). Samica rozpoczyna ich wysiadywanie. Samiec wprawdzie interesuje się rodziną i spędza zwykle sporo czasu w skrzynce, ale raczej rzadko zastępuje swą partnerkę w wysiadywaniu (choć zdarzają się wyjątki od tej reguły). Młode wykluwają się po 18-21 dniach. Pozostają w gnieździe przeciętnie przez 33 dni i bardzo szybko w tym czasie rosną. Po opuszczeniu gniazda opiekę nad nimi przejmuje zwykle samiec (często zdarza się bowiem, że samica znosi już następne jaja i rozpoczyna ich wysiadywanie tracąc zainteresowanie starszymi młodymi). Po 3-4 tygodniach sprawnie latające już ptaki należy przenieść do oddzielnego pomieszczenia bowiem samiec może stać się wobec nich agresywny. Młode rozwijają się bardzo szybko. Już w wieku kilku miesięcy osiągają dojrzałość płciową, jednak do rozrodu należy przeznaczać osobniki co najmniej jednoroczne, zaś pełna "wydajność lęgowa" osiągana jest dopiero przez ptaki dwuletnie. W niewoli nimfy mogą gniazdować nawet 3 razy do roku (niekiedy więcej) zaleca się jednak nie przekraczać 2 lęgów w sezonie bowiem wpływa to niekorzystnie na zdrowie i kondycję ptaków powodując ich wychudzenie i nadmierne wyeksploatowanie.
Zupełnie inaczej wygląda opieka nad ptakami, które poddawane są tzw. ręcznemu karmieniu. Maluchy odbiera się rodzicom zwykle już po tygodniu od wyklucia, umieszcza w inkubatorze (cieplarce) i regularnie, początkowo co 2-3 godziny podaje im bezpośrednio do dziobów za pomocą strzykawki lub pipety rozwodnioną mieszankę specjalistycznego pokarmu dla papuzich piskląt. Z biegiem czasu częstotliwość takiego karmienia maleje zaś młodym podsuwa się stopniowo pokarmy dla ptaków dorosłych. Dokarmianie za pomocą strzykawki prowadzi się jednak jeszcze przez kilka tygodni (np. raz dziennie) aby maksymalnie oswoić ptaki, przywiązać je do siebie i przyzwyczaić do kontaktu z człowiekiem. Tak wychowane nimfy są dużo łatwiejsze do opanowania dla nowego właściciela, bardzo szybko nawiązują z nim kontakt i można w miarę bezproblemowo je całkowicie obłaskawić. Dlatego, jeśli planujemy zakup pojedynczej papugi, która ma stać się naszym pupilem i towarzyszem zdecydowanie polecamy nabycie takiego właśnie ręcznie karmionego młodego ptaka, nawet jeśli jego cena kilkakrotnie przekroczy koszt "zwykłego" tj. tradycyjnie wychowanego przez rodziców znacznie bardziej "dzikiego" osobnika.
tekst:
dr wet. Joanna Zarzyńska
Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
zdjęcia: arch. red.
"Wróble" z Australii
(...)
Pomieszczenie
(...)
Wyżywienie
(...)
Rozmnażanie
W swej ojczyźnie okres rozrodczy nimf przypada od sierpnia do grudnia, ale w dużej mierze jest uzależniony od warunków pogodowych i obfitości lub braku pożywienia. W sprzyjające lata ptaki mogą gniazdować również w innych miesiącach i odbywać rocznie nawet po kilka lęgów. Ulubionym miejscem gniazdowania są dziuple wysoko w koronach uschniętych drzew. W czasie lęgów stadne i towarzyskie dotąd ptaki stają się terytorialne i zadziorne wobec współplemieńców. Dobrana para zaciekle broni swego rewiru przeganiając inne nimfy. Samica składa 2 do 5 jaj o wymiarach 25x19 mm i wysiaduje je przez ok. 19 dni. Niekiedy w wysiadywaniu pomaga jej również samiec. Młode przychodzą na świat nagie i ślepe. Przez 5 tygodni pozostają w gnieździe troskliwie karmione przez rodziców. Opieka rodzicielska trwa zazwyczaj jeszcze przez jakiś czas, po czym młode uniezależniają się i rozpoczynają samodzielne życie. W niewoli rozmnażanie tych papug nie przysparza zazwyczaj najmniejszych trudności (z tego względu hodowcy często wykorzystują je jako "mamki" do wysiadywania jaj i wychowywania piskląt innych, cenniejszych i rzadszych gatunków papug). Jeśli dysponujemy dobraną parą hodowlaną wystarczy wstawić do klatki lub woliery skrzynkę lęgową o wymiarach 25x25x40 cm o średnicy otworu wejściowego równej 8 cm. Na jej dnie należy umieścić niezbyt grubą (ok. 2 cm) warstwę trocin lub wiórów pochodzących z pozbawionego żywicy drewna drzew liściastych.
Tuż pod otworem wejściowym na zewnątrz zaleca się umocować żerdkę wykonaną z nieokorowanej gałązki, na której papugi chętnie siadają. Ptaki zazwyczaj bardzo szybko wykazują zainteresowanie nowym "meblem" i samica rozpoczyna składanie w nim jaj. Zwykle jaja znoszone są co 2 dni - łącznie jest ich najczęściej 4 lub 5 (do 7). Samica rozpoczyna ich wysiadywanie. Samiec wprawdzie interesuje się rodziną i spędza zwykle sporo czasu w skrzynce, ale raczej rzadko zastępuje swą partnerkę w wysiadywaniu (choć zdarzają się wyjątki od tej reguły). Młode wykluwają się po 18-21 dniach. Pozostają w gnieździe przeciętnie przez 33 dni i bardzo szybko w tym czasie rosną. Po opuszczeniu gniazda opiekę nad nimi przejmuje zwykle samiec (często zdarza się bowiem, że samica znosi już następne jaja i rozpoczyna ich wysiadywanie tracąc zainteresowanie starszymi młodymi). Po 3-4 tygodniach sprawnie latające już ptaki należy przenieść do oddzielnego pomieszczenia bowiem samiec może stać się wobec nich agresywny. Młode rozwijają się bardzo szybko. Już w wieku kilku miesięcy osiągają dojrzałość płciową, jednak do rozrodu należy przeznaczać osobniki co najmniej jednoroczne, zaś pełna "wydajność lęgowa" osiągana jest dopiero przez ptaki dwuletnie. W niewoli nimfy mogą gniazdować nawet 3 razy do roku (niekiedy więcej) zaleca się jednak nie przekraczać 2 lęgów w sezonie bowiem wpływa to niekorzystnie na zdrowie i kondycję ptaków powodując ich wychudzenie i nadmierne wyeksploatowanie.Zupełnie inaczej wygląda opieka nad ptakami, które poddawane są tzw. ręcznemu karmieniu. Maluchy odbiera się rodzicom zwykle już po tygodniu od wyklucia, umieszcza w inkubatorze (cieplarce) i regularnie, początkowo co 2-3 godziny podaje im bezpośrednio do dziobów za pomocą strzykawki lub pipety rozwodnioną mieszankę specjalistycznego pokarmu dla papuzich piskląt. Z biegiem czasu częstotliwość takiego karmienia maleje zaś młodym podsuwa się stopniowo pokarmy dla ptaków dorosłych. Dokarmianie za pomocą strzykawki prowadzi się jednak jeszcze przez kilka tygodni (np. raz dziennie) aby maksymalnie oswoić ptaki, przywiązać je do siebie i przyzwyczaić do kontaktu z człowiekiem. Tak wychowane nimfy są dużo łatwiejsze do opanowania dla nowego właściciela, bardzo szybko nawiązują z nim kontakt i można w miarę bezproblemowo je całkowicie obłaskawić. Dlatego, jeśli planujemy zakup pojedynczej papugi, która ma stać się naszym pupilem i towarzyszem zdecydowanie polecamy nabycie takiego właśnie ręcznie karmionego młodego ptaka, nawet jeśli jego cena kilkakrotnie przekroczy koszt "zwykłego" tj. tradycyjnie wychowanego przez rodziców znacznie bardziej "dzikiego" osobnika.
tekst:
dr wet. Joanna Zarzyńska
Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
zdjęcia: arch. red.
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f, nr 04/2009 (123)
Przedłużenie zdolności wylęgowej jaj
Wstęp
W sezonie lęgowym hodowcy kur stoją zwykle przed problem - w jaki sposób uzyskać jak najwięcej piskląt od stadka hodowlanego liczącego jednego koguta i dwie, trzy kurki, na dodatek kury niosą co drugi dzień. Bywa również i tak, że zamawiają i otrzymują z zagranicy kilka sztuk jajek wylęgowych, płacąc za nie często więcej niż 2,00 euro za sztukę. I wówczas zastanawiają się: czy jajka są świeże? Czy zachowały jeszcze wartości jaj wylęgowych? Przed laty te i inne problemy, związane z utrzymaniem zdolności wylęgowej jaj, również mnie nurtowały, a także nadal interesują. Aktualnie stosuję kilka technik w celu przedłużenia zdolności wylęgowej jaj. Raczej z pozytywnym rezultatem. Oto niektóre z nich.
Jajka o niewiadomym czasie przechowywania
Każdy hodowca wie, że jajka przeznaczone do inkubacji powinny być świeże, przechowywane nie dłużej niż 10 dni, wówczas zachowują zdolność wylęgową na poziomie około 90 %. O tym pisał już prawie 2 000 lat temu rzymski pisarz Lucjusz Juliusz Moderatus Kolumnela: "Zatem najświeższe jaja są najbardziej odpowiednie do wylęgu. Mogą jednak być podłożone nieświeże byleby nie miały więcej niż dziesięć dni. Co uczynić, jeśli otrzymaliśmy jajka np. drogą pocztową i nam się wydaje, że mają więcej niż standardowe 10 dni? (rys. 1)
Zdolność wylęgowa jaj maleje wraz z czasem ich przechowywania. Przyjmuje się, że jajka 1-3 dniowe zachowują zdolność wylęgową w granicach 100%, natomiast jajka przechowywane dłużej tracą ją stopniowy, aż do 30 dnia, gdy stają się praktycznie nieprzydatne do inkubacji. Możliwym do zaobserwowania symptomem starzenia się jaj jest wielkość ich komory powietrznej. Jej wymiar ocenić można prześwietlając jajka owoskopem. Komora powietrzna jajka świeżego znajduje się w odległości około 2,5 mm na tępym końcu jajka. Im komora większa, tym jajko starsze. Powiększanie się komory powietrznej to skutek utraty wody z jaja. Jajko kurze zawiera około 65,6% wody. Wyparowywanie wody z jaja rozpoczyna się z chwilą zniesienia i przebiega w sposób ciągły, chociaż nierównomierny. Początkowo parowanie jest intensywniejsze, później nieco maleje.
Dwa lata temu wraz z kolegą sprowadziliśmy z zagranicy 20 jajek kur rasy marans, warto dodać - za kwotę 44,00 euro. Wielkość komory powietrznej trudno było określić prześwietlając jajka, ponieważ mają one prawie czekoladowej barwy skorupkę. Podzieliliśmy się nimi na chybił trafił po połowie. Moją część jajek poddałem kąpieli, kolega od razu jajka włożył do inkubatora. Efekty: z mojej części jajek wykluło się 9 piskląt, z jego tylko 4 pisklęta. Wszystkie jajka były zapłodnione. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć, że dobre efekty lęgowe uzyskałem dzięki kąpieli jajek. Można byłoby tak sądzić, gdyby jajka umieszczone zostały w jednym inkubatorze. (rys. 2.)
Gdy otrzymam jajka i po prześwietleniu okaże się, że komora powietrzna jest duża, wskazująca na dłuższy czas ich przechowywania, stosuję następujący zabieg: odpowiedniej wielkości naczynie napełniam przegotowaną wodą o temperaturze 36 - 380C, wkładam jajka na 3 godz., starając się przez ten czas utrzymać odpowiednią temperaturę (grzałką akwariową z termoregulatorem lub dolewaniem ciepłej). W takiej kąpieli jajka wchłaniają utraconą podczas nieodpowiedniego przechowywania wilgoć i zwykle "odzyskują" zdolności inkubacyjne. Dotychczasowe rezultaty ze "starymi" jajkami potwierdzają korzystne wyniki zyskane dzięki kąpielom.
Sposoby wydłużenia zdolności wylęgowej jaj przechowywanych do 30 dni
1. Przechowywanie w azocie
(...)
2. Przechowywanie w dwutlenku węgla
(...)
Metoda podgrzewania jaj
(...)
Zakończenie
(...)
Dr Marek Łabaj
Przydomowy chów królików charakteryzuje się niską intensywnością rozrodu i pozwala na uzyskanie do 4 miotów w roku od jednej samicy, w okresie od marca do listopada. Młode odsadza się zwykle w wieku 6-7 tygodni, a samice kryje najczęściej w 42. dniu po porodzie. Ten ekstensywny sposób hodowli zakłada również żywienie zwierząt paszami najtańszymi, często stanowiącymi odpadki z gospodarstwa domowego.
Nieco fizjologii
Króliki ras małych i średnich uzyskują dojrzałość płciową w wieku 4-6 miesięcy, a ras dużych w wieku 6-8 miesięcy. Dużym błędem jest użycie do rozrodu zbyt młodych, nie w pełni wyrośniętych zwierząt (nieosiągnięta dojrzałość rozpłodowa). Prowadzi to później do wielu niepowodzeń w odchowie młodych. Najwyższą zdolność rozrodczą króliki zachowują przez 2,5-4 lata. Ssaki te należą do grupy zwierząt poliestrycznych, o wielokrotnej rui w ciągu roku (co umożliwia uzyskanie kilku miotów od jednej samicy), wielopłodowych (rodzi się przeciętnie od kilku do kilkunastu królicząt w miocie) i sezonowo podwyższonej aktywności płciowej w miesiącach wiosenno-letnich (długi dzień świetlny). U królic występuje tzw. owulacja prowokowana, do której wystąpienia konieczne jest pobudzenie płciowe (głównie poprzez kontakt z samcem). Dochodzi do niej około 10 godzin po kopulacji. Ruja u królicy trwa 12-36 godzin. W tym czasie pozwala się ona pokryć samcowi. U królików występuje też tzw. ruja poporodowa, która ma zwykle miejsce 1-2 dni po wykocie.
Kondycja hodowlana
Najlepsze wyniki w rozrodzie uzyskuje się w przypadku królików, które znajdują się w optymalnym stanie odżywienia, tzn. nie są nadmiernie wychudzone ani zapasione. Najgroźniejsze jest otłuszczenie, które znacząco obniża aktywność płciową zwierząt, utrudnia lub wręcz uniemożliwia skuteczne krycie, zmniejsza mleczność samic, liczbę królicząt urodzonych w miocie oraz zwiększa ich śmiertelność. W racjonalnym żywieniu osobników rozpłodowych należy uwzględnić przede wszystkim pasze bogate w białko (zielonki z motylkowych) oraz składniki mineralno-witaminowe, a unikać nadmiaru pasz tuczących (np. parowanych ziemniaków).
Dobór osobników rodzicielskich
Dużym błędem popełnianym przez niektórych hodowców jest używanie do rozpłodu zwierząt blisko ze sobą spokrewnionych. Powoduje to nasilenie tzw. depresji inbredowej, objawiającej się zmniejszeniem liczebności potomstwa, osłabieniem jego żywotności, wzrostu i odporności na choroby oraz ujawnieniem niektórych wad genetycznych. Innym częstym błędem jest używanie młodego, niedoświadczonego samca do krycia samicy pierwiastki. Królica taka często nie daje się pokryć, ucieka i gryzie partnera, co może wywołać u niego lęk przed kryciem. Utrwalenie się tej wady behawioralnej praktycznie eliminuje takiego osobnika z dalszej hodowli. Generalnie młode samce powinny kryć starsze, doświadczone samice (wieloródki), a starsze samce - młodsze samice. Wskazane jest, aby samiec przewyższał nieco samicę masą ciała. Każdy osobnik użyty do rozrodu powinien wcześniej być poddany dokładnym oględzinom. Należy sprawdzić, czy nie ma przerośniętych pazurów i zębów, bolesnych odgnieceń, kołtunów z sierści w okolicy genitaliów itp.
Technika krycia
(...)
Ciąża
(...)
Wykot
(...)
Odchów młodych przy matkach
(...)
tekst: Dr Hubert Zientek
Artykuł opublikowany dzięki wydawcy i redakcji "Magazynu Weterynaryjnego", www.magwet.pl
zdjęcia: Tomasz Orłowski
Powrót do archiwum
Strona główna
W sezonie lęgowym hodowcy kur stoją zwykle przed problem - w jaki sposób uzyskać jak najwięcej piskląt od stadka hodowlanego liczącego jednego koguta i dwie, trzy kurki, na dodatek kury niosą co drugi dzień. Bywa również i tak, że zamawiają i otrzymują z zagranicy kilka sztuk jajek wylęgowych, płacąc za nie często więcej niż 2,00 euro za sztukę. I wówczas zastanawiają się: czy jajka są świeże? Czy zachowały jeszcze wartości jaj wylęgowych? Przed laty te i inne problemy, związane z utrzymaniem zdolności wylęgowej jaj, również mnie nurtowały, a także nadal interesują. Aktualnie stosuję kilka technik w celu przedłużenia zdolności wylęgowej jaj. Raczej z pozytywnym rezultatem. Oto niektóre z nich.
Jajka o niewiadomym czasie przechowywania
Każdy hodowca wie, że jajka przeznaczone do inkubacji powinny być świeże, przechowywane nie dłużej niż 10 dni, wówczas zachowują zdolność wylęgową na poziomie około 90 %. O tym pisał już prawie 2 000 lat temu rzymski pisarz Lucjusz Juliusz Moderatus Kolumnela: "Zatem najświeższe jaja są najbardziej odpowiednie do wylęgu. Mogą jednak być podłożone nieświeże byleby nie miały więcej niż dziesięć dni. Co uczynić, jeśli otrzymaliśmy jajka np. drogą pocztową i nam się wydaje, że mają więcej niż standardowe 10 dni? (rys. 1)
Zdolność wylęgowa jaj maleje wraz z czasem ich przechowywania. Przyjmuje się, że jajka 1-3 dniowe zachowują zdolność wylęgową w granicach 100%, natomiast jajka przechowywane dłużej tracą ją stopniowy, aż do 30 dnia, gdy stają się praktycznie nieprzydatne do inkubacji. Możliwym do zaobserwowania symptomem starzenia się jaj jest wielkość ich komory powietrznej. Jej wymiar ocenić można prześwietlając jajka owoskopem. Komora powietrzna jajka świeżego znajduje się w odległości około 2,5 mm na tępym końcu jajka. Im komora większa, tym jajko starsze. Powiększanie się komory powietrznej to skutek utraty wody z jaja. Jajko kurze zawiera około 65,6% wody. Wyparowywanie wody z jaja rozpoczyna się z chwilą zniesienia i przebiega w sposób ciągły, chociaż nierównomierny. Początkowo parowanie jest intensywniejsze, później nieco maleje.
Dwa lata temu wraz z kolegą sprowadziliśmy z zagranicy 20 jajek kur rasy marans, warto dodać - za kwotę 44,00 euro. Wielkość komory powietrznej trudno było określić prześwietlając jajka, ponieważ mają one prawie czekoladowej barwy skorupkę. Podzieliliśmy się nimi na chybił trafił po połowie. Moją część jajek poddałem kąpieli, kolega od razu jajka włożył do inkubatora. Efekty: z mojej części jajek wykluło się 9 piskląt, z jego tylko 4 pisklęta. Wszystkie jajka były zapłodnione. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć, że dobre efekty lęgowe uzyskałem dzięki kąpieli jajek. Można byłoby tak sądzić, gdyby jajka umieszczone zostały w jednym inkubatorze. (rys. 2.) Gdy otrzymam jajka i po prześwietleniu okaże się, że komora powietrzna jest duża, wskazująca na dłuższy czas ich przechowywania, stosuję następujący zabieg: odpowiedniej wielkości naczynie napełniam przegotowaną wodą o temperaturze 36 - 380C, wkładam jajka na 3 godz., starając się przez ten czas utrzymać odpowiednią temperaturę (grzałką akwariową z termoregulatorem lub dolewaniem ciepłej). W takiej kąpieli jajka wchłaniają utraconą podczas nieodpowiedniego przechowywania wilgoć i zwykle "odzyskują" zdolności inkubacyjne. Dotychczasowe rezultaty ze "starymi" jajkami potwierdzają korzystne wyniki zyskane dzięki kąpielom.
Sposoby wydłużenia zdolności wylęgowej jaj przechowywanych do 30 dni
1. Przechowywanie w azocie
(...)
2. Przechowywanie w dwutlenku węgla
(...)
Metoda podgrzewania jaj
(...)
Zakończenie
(...)
Dr Marek Łabaj
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym wydaniu f&f, nr 04/2009 (123)
Najczęstsze problemy w przydomowym rozrodzie królików
Przydomowy chów królików charakteryzuje się niską intensywnością rozrodu i pozwala na uzyskanie do 4 miotów w roku od jednej samicy, w okresie od marca do listopada. Młode odsadza się zwykle w wieku 6-7 tygodni, a samice kryje najczęściej w 42. dniu po porodzie. Ten ekstensywny sposób hodowli zakłada również żywienie zwierząt paszami najtańszymi, często stanowiącymi odpadki z gospodarstwa domowego.
Nieco fizjologii
Króliki ras małych i średnich uzyskują dojrzałość płciową w wieku 4-6 miesięcy, a ras dużych w wieku 6-8 miesięcy. Dużym błędem jest użycie do rozrodu zbyt młodych, nie w pełni wyrośniętych zwierząt (nieosiągnięta dojrzałość rozpłodowa). Prowadzi to później do wielu niepowodzeń w odchowie młodych. Najwyższą zdolność rozrodczą króliki zachowują przez 2,5-4 lata. Ssaki te należą do grupy zwierząt poliestrycznych, o wielokrotnej rui w ciągu roku (co umożliwia uzyskanie kilku miotów od jednej samicy), wielopłodowych (rodzi się przeciętnie od kilku do kilkunastu królicząt w miocie) i sezonowo podwyższonej aktywności płciowej w miesiącach wiosenno-letnich (długi dzień świetlny). U królic występuje tzw. owulacja prowokowana, do której wystąpienia konieczne jest pobudzenie płciowe (głównie poprzez kontakt z samcem). Dochodzi do niej około 10 godzin po kopulacji. Ruja u królicy trwa 12-36 godzin. W tym czasie pozwala się ona pokryć samcowi. U królików występuje też tzw. ruja poporodowa, która ma zwykle miejsce 1-2 dni po wykocie.
Kondycja hodowlana
Najlepsze wyniki w rozrodzie uzyskuje się w przypadku królików, które znajdują się w optymalnym stanie odżywienia, tzn. nie są nadmiernie wychudzone ani zapasione. Najgroźniejsze jest otłuszczenie, które znacząco obniża aktywność płciową zwierząt, utrudnia lub wręcz uniemożliwia skuteczne krycie, zmniejsza mleczność samic, liczbę królicząt urodzonych w miocie oraz zwiększa ich śmiertelność. W racjonalnym żywieniu osobników rozpłodowych należy uwzględnić przede wszystkim pasze bogate w białko (zielonki z motylkowych) oraz składniki mineralno-witaminowe, a unikać nadmiaru pasz tuczących (np. parowanych ziemniaków).
Dobór osobników rodzicielskichDużym błędem popełnianym przez niektórych hodowców jest używanie do rozpłodu zwierząt blisko ze sobą spokrewnionych. Powoduje to nasilenie tzw. depresji inbredowej, objawiającej się zmniejszeniem liczebności potomstwa, osłabieniem jego żywotności, wzrostu i odporności na choroby oraz ujawnieniem niektórych wad genetycznych. Innym częstym błędem jest używanie młodego, niedoświadczonego samca do krycia samicy pierwiastki. Królica taka często nie daje się pokryć, ucieka i gryzie partnera, co może wywołać u niego lęk przed kryciem. Utrwalenie się tej wady behawioralnej praktycznie eliminuje takiego osobnika z dalszej hodowli. Generalnie młode samce powinny kryć starsze, doświadczone samice (wieloródki), a starsze samce - młodsze samice. Wskazane jest, aby samiec przewyższał nieco samicę masą ciała. Każdy osobnik użyty do rozrodu powinien wcześniej być poddany dokładnym oględzinom. Należy sprawdzić, czy nie ma przerośniętych pazurów i zębów, bolesnych odgnieceń, kołtunów z sierści w okolicy genitaliów itp.
Technika krycia
(...)
Ciąża
(...)
Wykot
(...)
Odchów młodych przy matkach
(...)
tekst: Dr Hubert Zientek
Artykuł opublikowany dzięki wydawcy i redakcji "Magazynu Weterynaryjnego", www.magwet.pl
zdjęcia: Tomasz Orłowski
Alpaka - lama w miniaturze
Przed miesiącem przedstawiliśmy Czytelnikom "fauny &flory" lamę - sympatyczne zwierzę wielbłądowate z wysokogórskich terenów Ameryki Południowej, którego wyjątkowe walory użytkowe sprawiły, że coraz częściej bywa hodowane również w Europie w tym i w Polsce. Dzisiaj chcielibyśmy zaprezentować mniejszą kuzynkę lamy - alpakę (Vicugna pacos syn. Lama pacos) odznaczającą się posiadaniem niezwykle delikatnej i długiej wełny od tysiącleci wykorzystywanej przez człowieka do produkcji wspaniałych tkanin, a szczególnie szeroko znanych koców i ponczo. Podobnie jak lama doskonale nadaje się do przydomowej hodowli w zagrodach, zaś jej dużo mniejsze rozmiary wiążą się z niewygórowanymi potrzebami "lokalowymi".
Potomkini wikunii
Alpaka jest gatunkiem całkowicie udomowionym i wywodzi się od wikunii (Vicugna vicugna), dzikiego zwierzęcia występującego na suchych, stepowych płaskowyżach Peru. Boliwii, Chile i Argentyny. Proces jej udomawiania sięga czasów starożytnych. Planowa hodowla alpak była prowadzona już w Imperium Inków. Podobnie jak lamy zwierzęta te stanowiły integralny element kultury Indian organizowane były specjalne uroczystości z okazji ich strzyży i innych zabiegów hodowlanych. Obecnie alpaki w największych ilościach hoduje się w Peru i Boliwii, ale, jak już wspomniano, stopniowo zyskują sobie popularność na całym świecie.
Alpaka z wyglądu przypomina nieco lamę, ale jest od niej znacznie mniejsza. Dorasta do ok. 95 cm wysokości w kłębie, 150 cm długości i osiąga maksymalnie 75 kg masy ciała. Odznacza się charakterystycznie wydłużoną szyją oraz małą głową z długimi, sterczącymi uszami. Posiada dwupalczaste stopy zakończone miękkimi poduszkami stanowiącymi doskonałe przystosowanie do poruszania się w trudnym terenie. Największą ozdobę tych zwierząt stanowi piękna, długa wełna. Wyróżnia się 22 odmiany barwne począwszy od białych, poprzez kremowe, w różnych odcieniach brązu po czarne. Włos alpaki jest niezwykle cienki (15-28 mikronów średnicy) i u wyselekcjonowanych odmian może dochodzić do 50 cm długości. Rocznie od jednego zwierzęcia uzyskuje się 2-3 kg wełny. Wytwarza się z niej ekskluzywną odzież oraz koce. Szacuje się, że tkaniny te są nawet 6-krotnie cieplejsze niż analogiczne wyroby z wełny owczej. Poza tym użytkuje się skóry alpak oraz ich delikatne, smaczne mięso o niskiej zawartości tłuszczu i cholesterolu.
Znane są dwie rasy alpak: huacaya i suri. Zwierzęta należące do pierwszej z nich odznaczają się masywną budową ciała i gęstą pokrywą włosową przyrastającą rocznie z szybkością do 12 cm. Suri są nieco mniejsze i delikatniejsze, ale posiadają wyjątkowo piękną, lekko karbowaną wełnę przyrastającą rocznie nawet o 20 cm.
Chów i żywienie
(...)
Rozród
(...)
tekst:
dr wet. Joanna Zarzyńska
Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
Potomkini wikunii
Alpaka jest gatunkiem całkowicie udomowionym i wywodzi się od wikunii (Vicugna vicugna), dzikiego zwierzęcia występującego na suchych, stepowych płaskowyżach Peru. Boliwii, Chile i Argentyny. Proces jej udomawiania sięga czasów starożytnych. Planowa hodowla alpak była prowadzona już w Imperium Inków. Podobnie jak lamy zwierzęta te stanowiły integralny element kultury Indian organizowane były specjalne uroczystości z okazji ich strzyży i innych zabiegów hodowlanych. Obecnie alpaki w największych ilościach hoduje się w Peru i Boliwii, ale, jak już wspomniano, stopniowo zyskują sobie popularność na całym świecie.Alpaka z wyglądu przypomina nieco lamę, ale jest od niej znacznie mniejsza. Dorasta do ok. 95 cm wysokości w kłębie, 150 cm długości i osiąga maksymalnie 75 kg masy ciała. Odznacza się charakterystycznie wydłużoną szyją oraz małą głową z długimi, sterczącymi uszami. Posiada dwupalczaste stopy zakończone miękkimi poduszkami stanowiącymi doskonałe przystosowanie do poruszania się w trudnym terenie. Największą ozdobę tych zwierząt stanowi piękna, długa wełna. Wyróżnia się 22 odmiany barwne począwszy od białych, poprzez kremowe, w różnych odcieniach brązu po czarne. Włos alpaki jest niezwykle cienki (15-28 mikronów średnicy) i u wyselekcjonowanych odmian może dochodzić do 50 cm długości. Rocznie od jednego zwierzęcia uzyskuje się 2-3 kg wełny. Wytwarza się z niej ekskluzywną odzież oraz koce. Szacuje się, że tkaniny te są nawet 6-krotnie cieplejsze niż analogiczne wyroby z wełny owczej. Poza tym użytkuje się skóry alpak oraz ich delikatne, smaczne mięso o niskiej zawartości tłuszczu i cholesterolu.
Znane są dwie rasy alpak: huacaya i suri. Zwierzęta należące do pierwszej z nich odznaczają się masywną budową ciała i gęstą pokrywą włosową przyrastającą rocznie z szybkością do 12 cm. Suri są nieco mniejsze i delikatniejsze, ale posiadają wyjątkowo piękną, lekko karbowaną wełnę przyrastającą rocznie nawet o 20 cm.
Chów i żywienie
(...)
Rozród
(...)
tekst:
dr wet. Joanna Zarzyńska
Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
Powrót do archiwum
Strona główna
Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespĂłĹ. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.