CHARAKTERYSTYKA


Atrakcyjny gołąb o efektownej kolorystyce upierzenia i szczególnie pięknych, wyrazistych oczach. Nazywany także gołębiem galapagoskim bądź synogarlicą galapagoską i opisywany niekiedy pod nazwą rodzajową Nesopelia. Gatunek rzadki w hodowlach, bowiem rozród nie jest łatwy i stale sprawia kłopoty.
Na wysokości równika, gdzieś na Oceanie Spokojnym, około 960 km na zachód od wybrzeża Ameryki Południowej znajduje się archipelag wysp pochodzenia wulkanicznego. Wyspy te należą do Ekwadoru i nazywane są Wyspami Żółwimi lub częściej Wyspami Galapagos. To właśnie tam przedstawicielem miejscowej awifauny jest gołębiak plamisty. Ptaki zasiedlają wyspy większe, ale też te całkiem małe. Początkowo sądzono, że jest to gatunek monotypowy. Zauważono jednak, że osobniki z populacji zamieszkujących wyspy: Darwin (Culpepper) i Wolf (Wenman) są większe i ciemniej ubarwione od ptaków z innych wysp. Uznano je za podgatunek i opisano pod naukową nazwą Zenaida galapagoensis exsul. Pozostałe wyspy zamieszkuje podgatunek nominalny Zenaida galapagoensis galapagoensis.
Gołębiaki plamiste występują na obszarach nizinnych, skalistych z rozproszonymi drzewami, krzewami i kaktusami z rodzaju Opuntia. Gniazdują od stycznia do listopada, choć termin lęgów jest różny na różnych wyspach. Na przykład na wyspie Genovesa rozpoczyna się po porze deszczowej, zwykle na początku lutego. Tokujący samiec odzywa się głębokim "bob-bob-bob-rururr-bubububurr", "bob-bob-bob-rururr-bubububurr", na co samica odzywa się równie głębokim "burrrrr". Samiec zbliża się do swojej partnerki z lekko wzdętym wolem, nastroszonymi piórami, pochyloną przednią częścią ciała, uniesionym ogonem i opuszczonymi wibrującymi skrzydłami. Po chwili ptaki zrywają się do lotu i po kilku okrążeniach lądują na ziemi i wspólnie wykonują swoisty taniec. Następnie stykają się piersiami i czyszczą sobie pióra na grzbiecie. Po tej czynności samiec karmi samicę i dochodzi do zbliżenia. Jeśli jeden z partnerów znajdzie pokarm lub odpowiednie miejsce na gniazdo oznajmia to wyraźnym "bororororororr". Gniazdo umieszczone jest zwykle na ziemi obok kępy trawy lub w zagłębieniu skalnym, wysłane znikomą ilością drobnych gałązek i źdźbeł traw. Niekiedy wykorzystywane są opuszczone gniazda przedrzeźniaczy galapagoskich Nesomimus trifasciatus, budowane zwykle na wysokości około 75 cm. W zniesieniu dwa białe, lekko porowate jaja o średnich wymiarach 30x22 mm. W ciągu dnia wysiaduje samiec, w nocy samica. Po trzynastu dniach wysiadywania klują się pisklęta, które troskliwie karmione są przez rodziców. Między 13 a 17 dniem życia młode ptaki opuszczają gniazdo, do którego przez kolejne 6-10 dni wracają na noc. W tym czasie czynią próby samodzielnego zdobywania pokarmu, jednak nadal dokarmiane są przez samca. Dorosłe pary odbywają do trzech lęgów w sezonie.
Dieta gołębiaków plamistych uzależniona jest w dużym stopniu od pogody. W czasie okresu suszy ptaki przebywają wyłącznie na ziemi i długimi dziobami wygrzebują z ziemi i spod opadłych liści drobne nasiona i korzonki. Chętnie zjadają nasiona krzewu Croton scouleri. Jedzą także owoce i miąższ kaktusów, a także larwy i poczwarki muchówek żerujące na pniach tych roślin. Podczas pory deszczowej siadają na kaktusach Opuntiahelleri i jedzą ich kwiaty i żerujące na nich gąsienice. W odległej przeszłości gołębiaki plamiste zasiedliły wyspy niezamieszkałe przez ludzi i wolne od drapieżników. Spokój i sprzyjające rozrodowi warunki sprawiły, że stały się najliczniejszym gatunkiem ptaków zamieszkujących archipelag Galapagos.
(...)

CHÓW i HODOWLA
(...)




tekst: Andrzej Jarosz

cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym wydaniu f&f, nr 01 / 2012 (156)

---

Nowelka Koziołka Matołka

WSTĘP

Historia Koziołka Matołka uznawana jest za pionierską w polskim komiksie. Ta obrazkowa powieść należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Pewnie czytaliście ją Państwo? Jeśli nie, to namawiam, poczytajcie ją dzieciom lub wnukom do poduszki. Ale jest jeszcze coś innego, co wiąże się z tym tytułem. Ostatnio rządowi ustawodawcy - klawiatura poparzyła mi palce, gdy miałem napisać „nasi” - ponad przeciętność wysilili swój intelekt i poronili coś, co można nazwać nowelką koziołka matołka. Czemuż to? Bo ogłoszono ustawę z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. To cudo „dwa w jednym”, chociaż nazwane ustawą, jest jakoby suplementem, gdyż zawiera głównie uzupełnienia do dwóch wcześniejszych aktów prawnych. Przywołana ustawa dotyczy także zwierząt gospodarskich, czyli miedzy innymi koziołków, a napisana została - nietrudno odgadnąć - przez ... I rzeczywiście, gdyby ją zilustrować, to byłaby wybornym bisem Koziołka Matołka, pisząc tak - broń Boże - nie miałem zamiaru obrazić autorów dziecięcego komiksu.
A zatem na chybił trafił wybiorę kilka paragrafów, czy punktów z rzeczonej ustawy i spróbuję je, niestety, tylko słownie zilustrować, pozostawiając Państwu interpretację. Lecz zanim to zrobię wypada wyjaśnić kilka podstawowych pojęć, które występują w ustawie, gdyż są one niezwykle istotne w interpretacji poszczególnych przepisów.


ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE, ZWIERZĘTA DOMOWE

Hoduję sporo zwierząt m.in. ryby akwariowe, psy, koty, kury, kaczki, przepiórki, ptaki egzotyczne etc. i mam nielichy dylemat, do jakiej grupy zwierząt zaliczyć poszczególne gatunki, by zrozumieć istotę omawianej ustawy. Czy to są zwierzęta gospodarskie? Czy też domowe? Popróbuję, chociaż nie będzie to wcale łatwe. Na początek kilka podstawowych definicji, rozpocznę od pojęcia - zwierzęta domowe.
W Słowniku języka polskiego, PWN wyszukałem taką oto definicję: zwierzęciem domowym nazywa się takie zwierzę, które trzymane jest w domu lub mieszkaniu dla zaspokojenia potrzeb emocjonalnych człowieka, jako zwierzę towarzyszące człowiekowi lub jako swoista ozdoba czy też atrakcja mieszkania. Natomiast w ustawie o ochronie zwierząt z 1997 r. (Art. 4 pkt. 17) można wyczytać, że są to: zwierzęta tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza.
A jak we wspomnianej ustawie ustawodawcy definiują zwierzęta gospodarskie? Doprawdy nijak. Odsyłają do innych przepisów. Skoro chcesz wiedzieć, to sobie szukaj. Bowiem jeśli mówi się w myśl przepisów przytoczonej ustawy o zwierzętach gospodarskich to - rozumie się przez to zwierzęta gospodarskie w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich. Gdyby w taki sposób zdefiniował jakieś pojęcie, powiedzmy licealista, dostałby niechybnie lufę z wykrzyknikiem wraz z adnotacją nauczyciela „masło jest maślane”. Ponieważ chciałem się dowiedzieć, jak zwierzęta gospodarskie definiowane są przez GUS, sięgnąłem do Instrukcji metodologicznej do Powszechnego Spisu Rolnego w 2002 r.*. I koło się zamknęło. Bowiem i tam znalazłem tylko wyliczankę. Jaką? Taką. Zwierzęta gospodarskie to:
a) koniowate - zwierzęta gatunków: koń (Equus caballus) i osioł (Equus asinus),
b) bydło - zwierzęta gatunków: bydło domowe (Bos taurus) i bawoły (Bubalus bubalus),
c) jeleniowate - zwierzęta z gatunków: jeleń szlachetny (Cervus elaphus), jeleń sika (Cenzus nippon) i daniel (Dama dama) utrzymywane w warunkach fermowych w celu pozyskania mięsa lub skór, jeżeli pochodzą z chowu lub hodowli zamkniętej, o których mowa w przepisach prawa łowieckiego, albo chowu lub hodowli fermowej,
d) drób,
e) świnie (Sus scrofa),
f) owce (Ovis aries),
g) kozy (Capra hircus),
h) pszczołę miodną (Apis mellifera),
i) zwierzęta futerkowe;

2) drób - ptaki gatunków, kura (Gallus gallus), kaczka (Anas piatyrhynchos), kaczka piżmowa (Cairina moschata), gęś (Anser anser), gęś garbonosa (Anser cygnoides), indyk (Meleagris gallopavo), przepiórka japońska (Coturnix japonica), perlica (Numida meleagris) oraz utrzymywany w warunkach fermowych struś (Struthio camelus);
3) zwierzęta futerkowe - lisa pospolitego (Vulpes vulpes), lisa polarnego (Alopex lagopus), norkę amerykańską (Mustela vison), tchórza (Mustela putorius), jenota (Nyctereutes procyonoides), nutrię (Myocastor coypus), szynszylę (Chinchilla lanigera) i królika (Oryctolagus cuniculus), utrzymywanych w celu produkcji surowca dla przemysłu futrzarskiego, mięsnego i włókienniczego.




10 GŁUPOT, KTÓRE WSTRZĄSNĘŁY ŚWIATEM HODOWLANYM

Kuriozum 1. W moich akwariach pływają różne gatunki ryb. Wśród nich nadobne samce popularnego gatunku Poecilia reticulata, czyli gupiki. Gdybym któremuś z kolegów powiedział, że są to moi towarzysze (zgodnie z zapisem ustawy), pewnie zasugerowałby mi poradę psychiatryczną. Boć towarzysz to - kompan, kamrat, koleżka, kumpel, równiacha etc.

Kuriozum 2. Na moim podwórku grzebią różne rasy kur. Wśród nich mikra rasa serama. To kurki nie większe od puszki coli, znoszące raptem 20 -30 jajeczek w roku, wielkości ciut, ciut większej od jajek szpaka. W myśl ustawy są to zwierzęta gospodarcze? Chyba tylko dlatego, że ... ja na nie wydaje pieniądze. Sam już nie wiem. A ma to znaczenie, ponieważ jak któregoś z wójtów, czy prezydentów podpuszczą nawiedzeni radni, a ten wyda uchwałę o zakazie trzymania zwierząt gospodarczych w obrębie zabudowań, to klapa.

Kuriozum 3. A gdzie są gołębie i karpie? Wszak ustawa dotyczy kręgowców, a nie zostały wyszczególnione. Przecież gołębie mogą być uznane raz jako zwierzęta domowe, a innym razem jako zwierzęta gospodarcze. Karpia, szczupaka, czy lina nikt przy zdrowych zmysłach nie nazwie zwierzęciem domowym, czyli oddanym towarzyszem człowieka. Chociaż.... czułość niektórych wędkarzy jest zaiste zaskakująca. Gdy wypuszczają złowioną rybę całują ją z wielkim uczuciem w pyszczek, prawie tak, jak onegdaj żegnali się towarzysze.

Kuriozum 4. W ustawie natknąłem się na takie stwierdzenia, niewłaściwy jest... transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody uniemożliwiającej oddychanie. W myśl tego zapisu 10 karpi o jednostkowej masie 1,5 kg musiałoby być transportowanych np. z Doliny Karpia, czyli Zatora do Krakowa w zbiorniku odpowiadającemu wielkością cysternie do przewozu benzyny. Podpowiadam ustawodawcom, ryby oddychają tlenem rozpuszczonym w wodzie, a nie wodą. Cysterny do przewozu żywych ryb wyposażone są w systemy napowietrzania, filtry i regulatory temperatury.

Kuriozum 5. I kolejny zapis w ustawie: Art. 10a. 1. Zabrania się: 1) wprowadzania do obrotu zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach. Czyli, wedle tego zapisu nie można sprzedawać zwierząt domowych, a więc: rybek akwariowych, myszy ozdobnych, szczurów, kotów, psów, ptaków egzotycznych, chomików, świnek morskich itd., ale zwierzęta gospodarcze - tak (kury, gęsi, perliczki, króliki i inne) wymienione w ustawie. A co z pawiami, bażantami, łabędziami kaczkami i gęsiami ozdobnymi? Przecież ci "towarzysze człowieka" są często chowani razem na jednym wybiegu z kurami, indykami.

Kuriozum 6. Następny absurd. Art. 10 a. 1. Zabrania się: 2) prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych. Aby być zgodnym z prawem proponuję np. giełdzie w Pszczynie wprowadzenie zmiany nazwy: Giełda i pokaz zwierząt. Giełda dotyczyć będzie zwierząt gospodarczych, a pokaz zwierząt domowych. Zrozumiałe, że podczas pokazu kanarków, ptaków egzotycznych, papug etc. hodowcy będą chcieli sprzedawać swe zwierzęta. Jest wyjście, ale o tym w kuriozum 9.

Kuriozum 7-10
(...)

ZAKOŃCZENIE
(...)




tekst: dr Marek Łabaj

cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym wydaniu f&f, nr 01 / 2012 (156)