darewit Inkubatory do jaj animar terrarystyka Poid?a, karmid?a, inkubatory, siatki
(zwierz?ta, og?oszenia)
Og?oszenia, zwierz?ta,

Październik 2013





Bioróżnorodność - gęsi i kaczek



gęsi Spoglądając na wielkotowarową, intensywną produkcję jaj i mięsa drobiowego często zapominamy o ekstensywnym (drobnotowarowym, przydomowym) chowie ptaków. Nie ma on może dużego znaczenia w globalnym uzyskiwaniu produktów drobiarskich, jednak zaczyna coraz częściej pełnić ważną rolę - źródło mięsa i jaj o szczególnych walorach (np. chów ekologiczny). Okazuje się, że w chowie przydomowym najlepiej sprawdzają się właśnie rasy rodzime ptaków gospodarskich o istnieniu i wyglądzie których, często statystyczny Polak wie naprawdę niewiele.
W przypadku kur, najczęściej można spotkać w chowie ekstensywnym różnego rodzaju mieszańce towarowe „przygotowane” pod względem produkcyjnym do drobnotowarowej produkcji. Natomiast należy pamiętać, że w tym chowie można z powodzeniem utrzymywać rodzime, nasze kury, w tym chyba najbardziej znaną - zielononóżkę kuropatwianą (fot. 1). Pisano już o tej rasie w wielu czasopismach, również na łamach f&f, dlatego nie będą one głównym bohaterem tego artykułu. Raczej skupimy się na rodzimym drobiu wodnym (gęsiach) oraz bioróżnorodności wśród kaczek.


GĘSI

Zróżnicowanie fenotypu (wyglądu zewnętrznego) oraz cech produkcyjnych rodzimych gęsi wynikało m.in. z tradycji oraz ukształtowania danego regionu naszego kraju, w których były utrzymywane można by powiedzieć w pewnej izolacji. Ludzie, na drodze krzyżowania otrzymali ptaki charakteryzujące się dużą odziedziczalnością cech fenotypowych oraz użytkowych, które obecnie nazywa się rasami lub odmianami regionalnymi. Należy podkreślić, iż są one objęte Krajowym Programem Ochrony koordynowanym przez Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie.
gęsi i kaczki W zasadzie mówi się o dwóch grupach odmian regionalnych gęsi: północne i południowe. Do pierwszych zalicza się kartuską (fot. 2), rypińską (fot. 3), suwalską oraz pomorską (fot. 4), z kolei gęsi odmian południowych to m.in.: podkarpacka (fot. 5), lubelska (fot. 6) i kielecka (fot. 7). (...)


KACZKI

Okazuje się, że nawet wśród kaczek mamy do czynienia z dużą bioróżnorodnością. Krajowym programem ochrony zasobów genetycznych zwierząt zostały objęte takie mieszańce jak KhO-01, które wytworzono na bazie dwóch ras - Khaki Campbell i Orpington fauve. Większość z nas przyzwyczajona jest do tego, że kaczka ma białe upierzenie i żółto-pomarańczowy dziób i nogi. I w większości przypadków rzeczywiście tak jest. Jednak wspomniany mieszaniec wygląda zupełnie inaczej (fot. 8). W upierzeniu tych ptaków dominuje wiele odcieni brązu, a szyja i głowa u samców są brązowo-czarne. Co ciekawe, kaczki te zaliczane są do typu nieśnego. Kolejny ciekawym reprezentantem tej grupy drobiu wodnego jest kaczka pomniejszona (minikaczka, fot. 9). Rodowód tych ptaków sięga lat 70. XX wieku, kiedy to wybraną grupę kaczek krzyżówek kojarzono z kaczorami w typie Pekin o małej masie ciała. W rezultacie dorosłe osobniki minikaczki nie przekraczają 1,8 kg masy ciała. (...)






gęsi i kaczki tekst i zdjęcia:
dr inż. Sebastian Nowaczewski
Zakład Drobiarstwa UP w Poznaniu


cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, październikowym numerze f&f, nr 10 / 2013 (177)
szukaj w kioskach lub zamów prenumeratę




Wykorzystane źródła informacji

1. Gornowicz E., Nowaczewski S. (2013): Rodzime gęsi odmian południowych – w chowie przydomowym. Instrukcja wdrożeniowa. IŻ-PIB w Krakowie.
2. Gornowicz E., Węglarzy K., Pietrzak M., Bereza M. (2012): Kształtowanie się cech rzeźnych i mięsnych gęsi krajowych ras południowych. Wiadomości Zootechniczne, 4: 5-16.
3. Instytutu Zootechniki - Państwowy Instytutu Badawczy w Krakowie, strona internetowa: http://www.izoo.krakow.pl/
4. Książkiewicz J. (2006): Rola i znaczenie rodzimych odmian gęsi objętych programem ochrony zasobów genetycznych. Wiadomości Zootechniczne, 4: 34-38.
5. Książkiewicz J. (2007): Rys historyczny tworzenia stad zachowawczych gęsi znajdujących się w posiadaniu Instytutu Zootechniki - PIB. Wiadomości Zootechniczne, 3: 77-81.
6. Książkiewicz J. (2010): Zachowane i wymarłe rodzime rasy odmian gęsi. Część I. Wiadomości Zootechniczne, 1: 47-54.
7. Przyzagrodowy chów gęsi (2012): Materiały szkoleniowe, Minikowo.











Argus czubaty



CHARAKTERYSTYKA

argus Argus czubaty (Rheinardia ocellata) jest jedynym przedstawicielem rodzaju Rheinardia, który zaliczany jest do rzędu grzebiących Galliformes, rodziny bażantowatych Phasinadae. Posiada dwa podgatunki. Podgatunek nominalny Rheinardia ocellata ocellata i podgatunek Rheinardia ocellata nigrescens. Forma nominatywna została opisana w 1871 roku przez amerykańskiego zoologa Daniel Giraud Elliot (1835-1915 r.) (P.Johnsgard). Naukowiec ten znacząco przyczynił się do poznania wielu gatunków ptaków z rodziny bażantowatych m.in. opisał rzadki podgatunek argusa malajskiego Argusianus argus grayi, a Robert Swinhoe jego nazwiskiem nazwał bażanta kasztanowatego, potocznie bażanta eliota (Syrmaticus Ellioti). Natomiast podgatunek Rheinardia ocellata nigrescens naukowo opisał i nazwał w 1902 roku Walter Rothschild Anglik żydowskiego pochodzenia.
Pierwsi przedstawiciele tego gatunku trafili do Europy w 1924 roku do kolekcji Jeana Delacour. Niestety, nie udało się ich rozmnożyć,
a ptaki wkrótce padły. Następny import miał miejsce w 1926 roku również ich importerem był Delacour. Przywiózł 7 osobników tego gatunku w tym cztery samce i trzy samice. Ptaki rozmnożono w 1931 roku.


WYGLĄD

Jest to bardzo charakterystyczny bażant, którego nie sposób pomylić z innym gatunkiem. Głowa samca jest pokryta niebieskimi płatami skóry, które nie są upierzone. Na ciemieniu znajduje się czub złożony z piór, które swoją strukturą przypominają włosy ludzkie. Czub na przodzie jest koloru czarnego oraz brązowego, a jego cała tylna część beżowego podobnie jak podbródek. Reszta ciała pokryta piórami koloru brązowego, ozdobiona licznym białym nakrapianiem. Lotki wyraźnie wydłużone. Samce argusów czubatych są największymi spośród wszystkich bażantów. Dorosły samiec w pełni wypierzony osiąga długość 239 cm z czego na sam ogon przypada 173 cm. Ogon składa się z 12 długich, szerokich, pionowo wyrastających sterówek (podobnie jak u kiśćców). Jego dwie centralne pary są w kolorze jasnoszarym oraz bardziej brązowym na krawędziach. Ogon rośnie do 6 roku życia samca i wtedy ostatecznie osiąga swoją długość. Pióra ogonowe dorosłego samca uważane są za najdłuższe pióra ptasie na świecie! Nogi są koloru popielatego i trochę grubsze dzięki czemu ptaki nie są narażone na ukłucia cierniami roślin ciernistych, które często występują w podszyciu buszu. Samce uzyskują szatę dorosłego osobnika w trzecim roku.
argus Samica jest zdecydowanie mniejsza od samca i pozbawiona długich piór ogonowych. Posiada czubek na ciemieniu, ale mniejszy i krótszy niż samiec. Całość jej upierzenia jest w takiej samej tonacji jak samca. Jej lotki oraz sterówki w ogonie ozdobione nieregularnymi prążkami w kolorze beżowym. Samica osiąga 75 cm. z czego na ogon przypada 40 cm. Dziób różowy. Nogi popielate. Podgatunek Rheinardia ocellata nigriscens choć ma wiele cech wspólnych w wyglądzie z podgatunkiem nominalnym to jednak kilkoma się odróżnia. Zasadniczą różnicą jest kolor upierzenia. Ptaki z podgatunku Rheinardia ocellata nigriscens są jaśniej upierzone i posiadają większy czub na ciemieniu.


WYSTĘPOWANIE
(...)

HODOWLA
(...)

ROZMNAŻANIE
(...)

ZAGROŻENIA
(...)





Tekst:
Karol Sepielak
www.olsniak.pl


Od autora:
Dziękuje Panu Franz Duister (Aviornis International) za pomoc przy tworzeniu artykułu. Jak również serdecznie dziękuje Panu Fritz Esser za przesłanie niezbędnych zdjęć do niniejszej publikacji


cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, październikowym numerze f&f, nr 10 / 2013 (177)
szukaj w kioskach lub zamów prenumeratę










królik, króliki

Rasy hybrydowe


Produkcja brojlerów króliczych cechuje się olbrzymim tempem; wyraża się ono nie tylko tempem wzrostu młodych, ale również wyjątkową intensywnością rozpłodu, w którym uczestniczą zarówno samce jak i samice, dużą plennością i płodnością samic, skróconym okresem laktacji i w sumie bardzo krótkim okresem tuczu młodych. Z powyższych względów, pomimo iż dochowano się już naprawdę wielu ras króliczych, do brojlerowej produkcji nadają się tylko niektóre z nich. I wbrew pozorom wcale nie są to rasy mięsne, takie jak: olbrzym belgijski, baran francuski czy srokacz olbrzym. Króliki te, mimo iż dorastają do wagi 7-8 kg, rosną jednak powoli i zużywają przy tym dużo paszy na przyrost 1 kg masy ciała. Do produkcji brojlerów najlepiej nadają się rasy średnie, szybko dojrzewające; należą do nich rasy: kalifornijska biała i kalifornijska czerwona oraz nowozelandzka biała, duńska biała średnia, biała polska, termondzka, popielniańska. Jak widać - ras tych nie ma za wiele.
Aby dokładniej omówić dobór zwierząt do kojarzeń dobrze byłoby wcześniej wspomnieć o pewnym zjawisku genetycznym zwanym heterozją, objawiającym się wybujałością określonej cechy u potomstwa w porównaniu do rodziców. Takie zjawiska czasami występują w przyrodzie, również obserwuje się je przy przekazywaniu cech mięsnych u królików, po krzyżowaniu między sobą królików należących do dwóch różnych ras. Z powyższego względu bardziej zaleca się krzyżowanie dwu odmiennych ras królików niż kojarzenie ich wewnątrz jednej rasy. Bardziej ciekawscy badacze stwierdzili, że krzyżowanie między sobą trzech ras daje jeszcze lepsze wyniki niż dwóch. Z tego względu zaczęto eksperymentować w tym kierunku. Pojawiły się krzyżówki pochodzące z krzyżowania między sobą czterech ras, a nawet pięciu; co ciekawsze, za każdym razem efekt był lepszy. W czasie kiedy u nas w kraju trwają jeszcze badania nad efektem krzyżowania między sobą pięciu ras, bardziej wyspecjalizowane firmy zachodnie stworzyły mieszańce będące efektem krzyżowania bardzo wielu ras. Z reguły osobno tworzy się tam linie hybrydowe żeńskie i osobno męskie. Pomimo, iż kombinacje stosowanych krzyżowań i udział ras jest tajemnicą firmową strzeżoną patentem, wiadomo, że przy tworzeniu samic krzyżuje się z sobą około 12-16 ras, z których każda "dokłada" do końcowego efektu coś swojego, np. zdolność do intensywnego użytkowania, wysoką plenność, mleczność, troskliwość, cechy mięsne, dobre wykorzystanie paszy, barwę okrywy itp. królik, króliki, Przy tworzeniu samca ta liczba mieszanych ras jest mniejsza, wynosi około 8-9; również i w tym przypadku każda dokładana rasa ma swój udział w końcowym efekcie, np. dobrze wyrażone cechy mięsne, dużą potencję, dużą płodność itp. Takiego mieszańca trudno jest nazwać inaczej jak linią syntetyczną albo hybrydą.

(...)


dr Leszek Antoni Gacek


cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, październikowym numerze f&f, nr 10 / 2013 (177)
szukaj w kioskach lub zamów prenumeratę











Raflezja



- największy kwiat świata


raflezja Raflezja niczym godło narodowe widnieje praktycznie w każdym przewodniku turystycznym po Azji południowo-wschodniej. Obecna jest na banknotach, znaczkach pocztowych, reklamach biur podroży, a nawet widnieje jako grafika na kadłubach samolotów. To kwiat- symbol, którego nie spotka się nigdzie indziej na świecie. Może osiągnąć metr średnicy przy 10 kg masy. Podczas kwitnienia wydziela zapach, który łudząco przypomina woń padliny. Raflezja nie posiada liści, łodygi i korzeni. Nie potrafi przeprowadzać fotosyntezy. Jest zdefiniowanym pasożytem, który do swojej egzystencji potrzebuje tylko niektórych gatunków lian. Raflezja niczym legendarny kwiat paproci rośnie kilka lat, by tylko przez kilka dni cieszyć nasze oczy swoją niesamowitością. Ponadto raflezje jako gatunek na skraju wyginięcia spotykane są bardzo rzadko, a jedynym widocznym organem rośliny są kwiaty lub pąki.



TYLKO W TROPIKACH

Raflezje czyli bukietnice spotkać można tylko na terenach Azji południowo-wschodniej, na Półwyspie Malajskim, Borneo, Jawie, Sumatrze i Filipinach. Występują w wilgotnych lasach równikowych, charakteryzujących się dużą różnorodnością lian. Przez wiele lat raflezje zaliczano wraz z całą rodziną bukietnicowatych do najbardziej pierwotnych dwuliściennych. Niestety, brak u bukietnic wielu organów uniemożliwił naukową analizę porównawczą. Jednak niedawno przeprowadzone badania genetyczne, pozwoliły na dokładne określenie pozycji systematycznej taksonu. Raflezje wraz z pozostałymi bukietnicowatymi zaliczono do rzędu malpigiowców (Malpighiales), jako grupę siostrzaną dla wilczomleczowatych (Euphorbiaceae). W skład taksonu ustalonego przez botaników wchodzi 28 gatunków raflezji. Badania genetyczne prowadzone na materiale kopalnym udowodniły, że przodkowie raflezji żyjący 46 mln lat temu byli 79 razy mniejsi niż dzisiejsze kwiaty. Oznacza to, że bukietnice są żywym organizmem, aktualnie występującym na ziemi, odznaczającym się największym powiększaniem rozmiarów w trakcie ewolucji.


TRUPI ŚWIAT

raflezja Bukietnice znane były tubylczym ludom Sumatry i Borneo na długo przed pojawieniem się Europejczyków. Kwiatom w pełni kwitnienia przypisywano złe właściwości i gdy napotkano je na drodze, omijano szerokim lukiem. Wszystko za sprawą zapachu, który u niektórych gatunków raflezji przypomina zapach padliny. Ów zapach utożsamiano nie tyle z wonią wydzielaną przez martwe zwierzę, ile z zapachem ludzkich zwłok. Z tego względu raflezje nazywano trupimi kwiatami. Rośliny znane były od wieków, a teren, gdzie licznie występowały wolny był od ludzkiej ingerencji. Od czasu do czasu zapuszczano się jednak do serca dżungli, aby zdobyć jedynie pąki raflezji, które tubylcom przypominały brzuch kobiety ciężarnej. Spożycie kawałka wysuszonego pąka miało pomóc kobiecie w powrocie do pełni zdrowia po porodzie. Ponadto uważano, że pąki raflezji mogą leczyć bezpłodność i są afrodyzjakami.


BITWA O NAZWĘ
(...)

PIĘKNY PASOŻYT
(...)

TRUDNE ROZMNAŻANIE
(...)




tekst i zdjęcia:
dr Radosław Kożuszek


cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, październikowym numerze f&f, nr 10 / 2013 (177)
szukaj w kioskach lub zamów prenumeratę






Powrót do archiwum

Strona główna





Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespół. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.