 
| ||
 | ||
 |
||
Luty 2015
Kaczki staropolskie
Kaczki staropolskie jeszcze przed ostatnią wojną były chętnie utrzymywane przez rolników w całym kraju. Niestety, we współczesnej hodowli drobiu wyróżnia się kierunek produkcji nieśny i mięsny, a kaczka staropolska jako ogólnoużytkowa charakteryzująca się wolnym przyrostem została wyparta przez rasy i mieszańce wybitnie mięsne, szybciej rosnące. Z tego względu kaczka staropolska odstawiona została do lamusa, a polskie gospodarstwa zasiedlone zostały przez popularne "pekiny", które były łatwo dostępne w wylęgarniach drobiu. Okazało się, że kaczki staropolskie wielokrotnie przekrzyżowane uchowały się w niektórych gospodarstwach na wschodzie kraju. Wiele zainteresowanych ich hodowlą osób pozyskało je właśnie stamtąd i zaczęło rozmnażać.Z tego względu coraz częściej w polskich gospodarstwach, na wystawach i aukcjach internetowych można spotkać krajowe kaczki staropolskie, które jednak nie są uznane za rasę.
Swojski wygląd
Kaczka staropolska zalicza się do kaczek średniej wielkości. Jest bardzo ruchliwa dlatego potrzebuje sporych wybiegów. Posiada obfite i sprężyste upierzenie, przez które sprawia wrażenie ptaka większego niż w jest w rzeczywistości. Masa ciała kaczorów wynosi 2,9 kg-3,4 kg, a kaczki 2,7 kg-3,2 kg. Głowa powinna być niezbyt duża, płynnie połączona z szyją. Czoło musi być lekko wypukłe, brew delikatnie zarysowana, a policzki pełne i lekko wypukłe. Oczy kaczek powinny być wyraziste, okrągłe i błyszczące. Z kolei dziób mocny i długi. Górna część dzioba jest lekko wklęśnięta w części środkowej, harmonijnie połączona z czołem. Dolna część dzioba jest prosta. Szyja jest średniej długości, szeroka, prosta nieznacznie węższa od głowy. Tułów kaczek powinien być długi, szeroki i dosyć głęboki. Przednia część tułowia jest nieznacznie uniesiona. Brzuch kaczek powinien być pełny, ale nie wystający nadmiernie poza linię tułowia nawet u samicy. Pierś również jest pełna, okrągła, dobrze umięśniona. Plecy szerokie, a grzbiet lekko zaokrąglony w przedniej połowie, w dalszej części prosty, opadający w kierunku ogona niemal równolegle do linii mostka. Skrzydła ptaków powinny być silne, przylegające do tułowia, o lotkach prawidłowo rozwiniętych, długich i szerokich. Lotki I rzędu muszą dotykać ogona, ale nie mogą krzyżować się ze sobą. Lotki II i III rzędu są długie, szerokie i pokrywają dół grzbietu oraz boki ciała. Lusterko powinno być szerokie, kształtu równoległoboku, sięgające poza linię zakończenia bokówek. Ogon u kaczek staropolskich powinien być średniej długości, uniesiony, lecz nie zadarty, ostro zakończony. U kaczora cztery środkowe sterówki zwinięte w tzw. "loczek". Nogi kaczek są mocne, średniej długości, szeroko rozstawione, położone w środkowej części tułowia.Odmiany barwne
W przypadku kaczki staropolskiej wyróżnia się 4 odmiany barwne: dziką (kuropatwianą), sarnią, srebrzystą i srokatą. Spotykane są także kaczki prawie całkowicie białe.
Kuropatwiana
W odmianie barwnej kuropatwianej (najpopularniejszej), zwanej czasami dziką samiec posiada ciemnozieloną głowę i szyję. Na szyi widnieje wyraźna biała obroża. Pierś kaczora jest ciemnokasztanowa, brzuch i bokówki jasnoszare, a barkówki jasnopopielate. Środek pleców jest szarobrunatny. Z kolei tylna część grzbietu, pióra pokrywające ogon oraz pióra podogonowe są aksamitno-czarne z ciemnozielonym połyskiem. Sterówki są barwy szarobiałej. Loczek na ogonie powinien być zawsze czarny. Pokrywy skrzydłowe są szarobrunatne, z czego na lotkach II rzędu znajduje się niebieskie lusterko, obrzeżone po obu stronach aksamitno-czarnym oraz białym pasem. Lotki I rzędu są ciemnoszare, a lotki III rzędu perłowoszaro-brunatne. Dziób kaczora jest oliwkowy z czarnym paznokciem, a łapy pomarańczowe, z ciemnymi pazurami. Natomiast tęczówka oka jest ciemnobrązowa. Samica jest brązowa, z czego każde pióro posiada ciemnobrunatny wzór w kształcie podkowy obrzeżony brązowo, oraz ciemno-brunatny pasek wzdłuż stosiny. Brzuch samicy jest zdecydowanie jaśniejszy. Głowa jest wyraźnie brązowa z ciemniejszym pasem biegnącym pomiędzy nasadą dzioba a szyją oraz z wąskim paskiem ciągnącym się od nasady dzioba oraz poprzez oko. Pióra piersi są rdzawo-brązowe z ciemnobrunatnym paskiem wzdłuż stosiny. Pokrywy skrzydłowe są brunatne, a każde pióro posiada brązową krawędź. Lusterko na skrzydle podobne jest jak u kaczora. Lotki I rzędu są szarobrunatne, a lotki III rzędu brunatne.
Dziób kaczki jest zielonkawoszary, żółtawy na brzegu, a łapy pomarańczowoczerwone z ciemnymi pazurami. Tęczówka oka kaczki jest ciemnobrązowa.
Sarnia
Głowa i szyja kaczora w odmianie sarniej są ciemnozielone. Widoczne są delikatnie zarysowane płowo-brunatne paski w okolicy brwi oraz pomiędzy nasadą dzioba a okiem. Gardło kaczora jest płowo-brunatne, a na szyi widoczna jest szeroka biała obroża. Pierś jest kasztanowa. Pióra podogonowe i nadogonowe są aksamitno-czarne z ciemnozielonym połyskiem. Sterówki kaczora są szarobiałe, a loczek na ogonie czarny. Barkówki powinny być perłowoszare w kierunku środka pleców i kasztanowe w kierunku skrzydła. Środek pleców jest szarobrunatny, a spód ciała i bokówki perłowoszare, przechodzące w kasztanowe z jasnym obrzeżaniem piór w kierunku skrzydła. Brzuch powinien być biały. Pokrywy skrzydeł są szarobrunatne, a na lotkach II rzędu znajduje się niebieskie lusterko obrzeżone po obu stronach aksamitno-czarnymi paskami. Lotki I rzędu są ciemnoszare, a lotki III rzędu perłowo-ciemnoszare. Dziób kaczora jest ciemno-żółty z oliwkowym odcieniem, na końcu dzioba znajduje się ciemny paznokieć. Łapy są pomarańczowe z ciemnymi pazurami, a tęczówka oczu orzechowa. Kaczka jest płowa, a każde pióro posiada ciemnobrunatny pasek wzdłuż stosiny. Środek piersi oraz brzuch kaczki jest jaśniejszy. Z kolei głowa jest płowo-szara z jasną brwią, oraz paskiem pomiędzy dziobem i okiem. Na szyi widoczna jest jasna obroża. Pióra pokryw skrzydeł są brunatne, płowo-obrzeżane. Na skrzydłach znajduje się lusterko podobne jak u kaczora. Lotki I rzędu są szarobrunatne, a lotki III rzędu brunatne, z jasnoszarymi brzegami.
Dziób kaczki jest pomarańczowożółty z brązowawą plamą na górnej powierzchni. Łapy są pomarańczowe z brunatnym nalotem, a tęczówka oczu brązowa.
Srebrzysta
(...)
Srokata
(...)
UTRZYMANIE
(budynki, wybiegi, zbiorniki)
(...)
Urozmaicona karma
(...)
tekst i zdjęcia:
dr inż. Radosław Kożuszek
Perlica zwyczajna
WstępZaciekawiony artykułem Pani dr inż. Henryki Korytkowskiej "A może perlice?" - opublikowanym w ubiegłorocznym, listopadowym numerze Polskiego Drobiarstwa postanowiłem przygotować cykl tekstów przedstawiających dzikich przodków udomowionych perlic. Wydaje mi się, że grupa ta, poza jednym tytułowym gatunkiem, jest u nas praktycznie nieznana, a swoim atrakcyjnym, nietuzinkowym ubarwieniem i wieloma cechami w pełni na to zasługuje. Serię tą rozpocznę od zaprezentowania polskim czytelnikom najbardziej znanego przedstawiciela tej grupy - perlicy zwyczajnej (Numida meleagris).
SystematykaBohaterka tego artykułu należy do rzędu kuraków (Galliformes) i rodziny perlic (Numididae), która liczy cztery rodzaje i sześć gatunków. Ich cechami charakterystycznymi jest posiadanie częściowo nagiej, kolorowo zabarwionej skóry na głowie i szyi oraz gęstego, białego plamkowania na upierzeniu. Zamieszkują różne środowiska (od gęstych lasów deszczowych po półpustynie) kontynentu afrykańskiego.
Perlica zwyczajna opisana została naukowo w 1758 roku przez szwedzkiego zoologa, profesora Uniwersytetu w Uppsali, Karola Linneusza (1707-1778). Badacz ten zaliczył ją do grupy bażantów i nazwał "Phasianus meleagris". Okaz opisowy pochodził z górnego odcinka Nilu, z terenu Nubii (dzisiejszy Sudan Południowy). Z czasem, w miarę poznawania nowych fragmentów Czarnego Lądu, zaczęto opisywać nowe formy tego ptaka. Wyróżniono około 30 podgatunków, spośród których współcześnie za pełnoprawne uznaje się dziewięć. Są to (wraz z miejscem występowania):
* Numida meleagris sabyi (Hartert, 1919) z płn.-zach. Maroka (najbardziej izolowana i na północ wysunięta populacja gatunku);
* N. m. galeatus (Pallas, 1767) z Afryki Zachodniej (na wschód do jeziora Czad) i równikowej części kontynentu (do środkowego Zairu i północnej Angoli);
* N. m. meleagris (Linnaeus, 1758) od jeziora Czad w kierunku wschodnim do Etiopii i na południe do północnego Zairu, Ugandy i północnej Kenii;
* N. m. somaliensis (Neumann, 1899) z północno-wschodniej Etiopii i Somalii;
* N. m. reichenowi (Ogilvie-Grant, 1894) z Kenii i środkowej Tanzanii;
* N. m. mitrata (Pallas, 1767) od wschodniej Tanzanii na południe do Mozambiku i w kierunku zachodnim do Zimbabwe, północnej Botswany i południowej Angoli; ponadto na wyspach Zanzibar i Tumbatu;
* N. m. marungensis (Schalow, 1884) z basenu rzeki Kongo oraz na południe do zachodniej Angoli i basenów rzek: Zambezi i Luangwa w Zambii;
* N. m. damarensis (Roberts, 1917) z południowej Angoli, Botswany i Namibii;
* N. m. coronatus (Gurney, 1868) ze wschodniej części RPA.
UdomowienieUdomowienie perlicy zwyczajnej prawdopodobnie jest dziełem kilku różnych narodów i nastąpiło, niezależnie od siebie, w różnych okresach dziejów. Najstarszymi wzmiankami odnoszącymi się do tych ptaków są starożytne freski z czasów egipskiej V Dynastii odnalezione na ścianach piramidy Unisa w Sakkarze. Ich wiek datowany jest na ok. 2400 lat p.n.e. Również w kulturze starożytnych Fenicjan i Greków są wzmianki o trzymaniu udomowionych perlic. U tych ostatnich najstarsze zapiski pochodzą sprzed ok. 400 lat p.n.e. Z podobnego czasu znany jest fakt uznawania marokańskiej perlicy z podgatunku sabyi za ptaka świętego na jednej z wysp Morza Egejskiego. Później również starożytni Rzymianie regularnie trzymali perlice (zarówno marokańskiego, jak i nominatywnego podgatunku) dla mięsa. Obie formy rozprzestrzenili po niemal całym Imperium Rzymskim. Niestety wraz z upadkiem cesarstwa ptak ten zanikł na większości obszarów Europy. Przez następne kilka stuleci nie istnieją praktycznie żadne ślady obecności perlic na naszym kontynencie. Wyjątkiem jest wzmianka o kilku ptakach trzymanych w Atenach, w X w. n. e. Dopiero w XV. i XVI. w. dzięki żeglarzom portugalskim perlice wróciły do europejskich hodowli. Przywiezione ptaki pochodziły z Afryki Zachodniej. (...)
Wygląd
(...)
Środowisko życia
(...)
Lęgi
(...)
Hodowla
(...)
Ochrona
(...)
tekst i zdjęcia:
mgr inż. Tomasz Doroń
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f, nr 2/2015 (193)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Piestruszka i nornik wschodni
- ciekawe gryzonie w naszych hodowlach
Być może dla niektórych Czytelników będzie dużym zaskoczeniem, że jako zapalony hodowca ryb akwariowych i ptaków ozdobnych piszę teraz o gryzoniach. Otóż od kilku już lat, niejako równolegle, zajmuję się także chowem i rozmnażaniem małych ssaków.
W niniejszym artykule postanowiłem podzielić się z Państwem swoimi spostrzeżeniami i radami hodowlanymi, dotyczącymi chowu i rozmnażania dwóch nietuzinkowych gatunków gryzoni, które obecnie stają się coraz częstsze w domowych hodowlach amatorskich.
Tytułowe dwa gatunki małych ssaków należą do rzędu gryzoni (Rodentia) i rodziny chomikowatych (Cricetidae). W ostatnich latach zaczęły w krajach UE powoli wypierać popularne chomiki syryjskie i karłowate. Niestety polskie sklepy zoologiczne, które mają w swoich ofertach pietruszki i norniki są jeszcze nieliczne. Obserwuję jednak jak te małe, urocze ssaki powoli zdobywają coraz liczniejsze grono swoich wielbicieli. Cieszą się popytem, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, którym znudziło się już posiadanie pospolitych futrzaków i chcieliby w swoich domowych terrariach lub klatkach chować coś nietuzinkowego.
Piestruszka, zwana również lemingiem stepowym (Lagurus lagurus) w naturze spotykana jest w Azji (Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Mongolia, Rosja) oraz Europie (Wschodnia Ukraina). Dorasta do około 10 cm. Dodatkowo na ogon przypada do 1,5 cm. Dorosły osobnik osiąga masę ciała do niewiele ponad 30 g. Charakterystycznym elementem ubarwienia ciała jest czarna pręga biegnąca wzdłuż grzbietu, małe, czarne, nieco wyłupiaste, wysoko osadzone na głowie oczy i bardzo małe uszy (widoczne jako fałdy skóry) oraz krótki ogon pokryty delikatnym meszkiem włosów.
Nornik wschodni (Microtus fortis) z kolei zasiedla w naturze tereny wilgotne i zarośnięte (podmokłe łąki, brzegi zbiorników i cieków wodnych, trzcinowiska, tereny bagienne itp.) na obszarze Azji Wschodniej (Chiny, Mongolia, Rosja, obydwie Koree). Ssak ten jest większy - dorasta bez ogona do 17,5 cm (samiec). Ogon mierzy zaś około 5 cm. Ma małe uszy i oczy. Gdyby nie krótki, słabo owłosiony i białawy od spodu ogon to z wyglądu nornik wschodni łudząco przypominałby bobra europejskiego (Castor fiber) w miniaturze. Ssaki te są z natury łagodne i generalnie ufne wobec człowieka. Przy prawidłowym obchodzeniu się z nimi łatwo się oswajają można je głaskać i brać na ręce, choć niektóre osobniki wyraźnie tego nie lubią. Rzadko gryzą - zazwyczaj tylko lekko podszczypują skórę zębami, głównie w celach poznawczych aniżeli wrogich. Odznaczają się bardzo żywym usposobieniem, są aktywne niemal przez całą dobę oraz niezwykle ciekawskie i wszędobylskie.
Z zainteresowaniem, jak na komendę przychodzą, gdy tylko opiekun poda im świeżą porcję jedzenia. Dobrze biegają i niezmordowanie przekopują ściółkę na wszystkie strony (w naturze kopią podziemne systemy nor i komór, służących im do różnych celów, np. odchowu młodych, magazynowania pokarmu itp.). Oddają kał i mocz zwykle w określonym miejscu, choć w terrarium/klatce nie zawsze można to stwierdzić z całą pewnością. Zostawiają ślady zapachowe, ale ich mocz nie roztacza tak przykrego zapachu jak np. u myszy laboratoryjnej. Nie zapadają też w sen zimowy (hibernację). Piestruszki nie wspinają się prawie wcale i słabo skaczą, a upadki z wysokości mogą być dla nich bardzo niebezpieczne. Norniki wschodnie zaś dobrze pływają i wysoko skaczą. Zestresowane wydają piski o wysokich tonach (np. w czasie walki z pobratymcem). Samce nie będące rodzeństwem mogą być wobec siebie agresywne. Nigdy nie należy dołączać obcego osobnika do grupy o ustalonej już hierarchii, gdyż często kończy się to jego śmiercią. Gryzonie te nie żyją długo - w niewoli rzadko powyżej 2,5 roku.Żywienie
(...)
Chów
(...)
Rozród
(...)
Ciekawostki
(...)
tekst i zdjęcia:
dr Hubert Zientek
www.multihobby.net
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f, nr 2/2015 (193)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Bydło Lakenvelder
Bydło tej rasy należy obecnie do ras zagrożonych wyginięciem ze względu na bardzo małą liczebność szacowaną na około 1500 osobników na całym świecie. Niegdyś cenione było ze względu na oryginalne umaszczenie oraz traktowane jako bydło o dwukierunkowej użytkowości mleczno-mięsnej. Obecnie występuje w Holandii oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie istnieją stowarzyszenia hodowców tej rasy mające na celu popularyzację hodowli oraz produktów z niej pozyskiwanych.
HistoriaPierwsze wzmianki o krowach tej rasy pochodzą z XVII w., a ich hodowlą zajmowała się wyłącznie szlachta i arystokracja. Charakterystyczne, osobliwe umaszczenie oraz przywiązanie właścicieli do swoich zwierząt sprawiły, że emigrujący do Stanów Zjednoczonych obywatele Holandii zabierali je również ze sobą, gdzie w 1830 roku powstało oficjalne stowarzyszenie hodowców tej rasy oraz otwarto pierwszą na świecie księgę hodowlaną. Obecnie w wyniku krzyżowania z innymi rasami, mimo iż cecha charakterystycznego umaszczenia dziedziczy się dość silnie, tylko nieliczne osobniki, pod względem genetycznym nie posiadają domieszki innych ras. Pewnym paradoksem jest to, że populacja tej rasy znajdująca się w USA posiada większy odsetek oryginalnych genów tej rasy niż populacja znajdująca się w kraju pochodzenia tej rasy czyli Holandii. Obecnie znajduje się ona na liście FAO ras zwierząt gospodarskich mogących wyginąć oraz objęta jest programem zachowania zasobów genetycznych zwierząt.
Charakterystyka
Bydło lakenvelder cechuje charakterystyczny biały pas przebiegający na tułowiu przy czym reszta ciała ma barwę czarną lub rzadziej czerwoną. Jest to rasa średniej wielkości o wysokości w kłębie 140 cm buhaje, 125-135 cm krowy. Masa ciała osiągana przez dorosłe osobniki wynosi około 1000 kg dla buhaja oraz 550-650 kg dla krowy. Bydło to pierwotnie wykorzystywane było dwukierunkowo dostarczało zarówno mleka jak i dobrej jakości mięsa. Wydajność mleczna za jedną laktację wynosi nawet 9 000 kg przy bardzo dobrej jego jakości. Mięso tej rasy uznawane jest za wyjątkowo smaczne o dobrej kruchości oraz smakowitości i uchodzi za towar delikatesowy. Pozyskiwane od tej rasy mięso uzyskało również potwierdzenie jego jakości przez organizację Slow Food. Krowy te posiadaj łagodne usposobienie, a także dobrze wykorzystują pasze gospodarskie, cechują je również łatwe porody. Cechą niepożądaną u tej rasy są białe nogi lub biały pas o nierównomiernych krawędziach oraz nie do końca obejmujący podbrzusze.
Wykorzystanie
(...)
Utrzymanie
(...)
Ochrona
(...)
Podsumowanie
(...)
tekst i zdjęcia:
mgr inż. Marcin Różewicz
mgr inż. Katarzyna Łagowska
Instytut Bioinżynierii Zwierząt UPH Siedlce
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f, nr 2/2015 (193)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Powrót do archiwum
Strona główna
Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespĂłĹ. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.