 
| ||
 | ||
 |
||
Sierpień 2015
Chów pawi
WstępUdomowione pawie utrzymywali już kilka tysięcy lat temu Egipcjanie i Fenicjanie. Do Europy trafiły wraz z powracającymi z Indii wojskami Aleksandra Wielkiego. Starożytni arystokraci w Grecji i Rzymie bardzo cenili pawie pióra, których używali do ozdoby strojów. Ptaki utrzymywano również w celu pozyskiwania mięsa. W Rzymie na cesarskim dworze, podczas słynnych uczt, serwowano pieczonego pawia i języki pawie, którym przypisywano właściwości wzmagające siły witalne. W Polsce ptaki te, były bardzo popularne na królewskich dworach. Aby zapobiec ewentualnym kradzieżom, rozgłaszano wiadomości o nieszczęściach, jakie może wywołać posiadanie pawich piór w domu. Co ciekawe, przesąd ten przetrwał w niektórych społecznościach nawet do współczesnych czasów.
PAW INDYJSKI
Ptaki odznacza mocna budowa ciała, mała głowa osadzona na długiej szyi, stosunkowo krótkie skrzydła i długie nogi. U samców na nogach występują dobrze wykształcone ostrogi. Masa ciała dorosłego samca wynosi 4-6 kg, a samicy 3-4 kg. U koguta długość ciała wraz z trenem w zależności od wieku, wynosi 180-240 cm, długość ciała samicy to 90-100 cm. Wspomniany tren u samców tworzą, nie jak się potocznie przyjmuje sterówki, lecz pióra pokrywowe ogona (pióra nadogonowe, pokrywy nadogonowe). Ten piękny tren tworzy ok. 100-150 piór, zakończonych wielobarwnymi oczkami o średnicy ok. 5 cm. Podporę trenu w czasie jego rozłożenia, stanowi 18 piór ogona. Samiec pawia indyjskiego, ma głowę, szyję i pierś metalicznie niebieską. Głowę zdobi czub w kształcie wachlarza, składający się z ok. 20-24 wąskich, niebieskich piór, pędzelkowato rozstrzępionych. Grzbiet ma barwę brązowozieloną, brzuch i boki ciała są ciemnobrązowe lub czarne. Oczy otoczone są drobnymi piórkami barwy białej i niebieskiej. Samica jest o wiele skromniej ubarwiona, nie posiada ozdobnego trenu, ma barwę szaro-brązowo-białą.
Oprócz ptaków o typowej barwie piór, występuje kilkanaście odmian barwnych, z czego najliczniej hodowane są pawie mutacji białej, pstrej (tzw. szeki) i czarnoskrzydłe. Przy białej mutacji, samiec i samica mają czysto białe upierzenie, nie jest to jednak forma albinotyczna. Gdy skojarzymy białego ptaka z osobnikiem o typowej barwie piór, w pierwszym pokoleniu wszystkie uzyskane osobniki będą barwne. Dopiero kojarząc ze sobą ptaki z pierwszego pokolenia, otrzymamy wśród potomstwa 3 osobników o barwnym upierzeniu i 1 o białej barwie. Paw pstry nie jest mieszańcem pawia białego i typowej barwy, a osobną mutacją. U tych ptaków występują charakterystyczne białe plamy na tle barwnego upierzenia. Ptaki mutacji czarnoskrzydłej po raz pierwszy pojawiły się w Anglii w XIX wieku. U samca skrzydła są czarne z metalicznym niebiesko-zielonym połyskiem, a szyja i pierś barwy niebieskiej. Samica ma barwę białą z brązowym rysunkiem na skrzydłach, grzbiecie i ogonie.PAW ZIELONY
(...)
PAW SZMARAGDOWY
(...)
ROZMNAŻANIE
(...)
WARUNKI UTRZYMANIA
(...)
ZDROWIE
(...)
tekst i zdjęcia:
mgr inż. Bartłomiej Kaszyński
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym numerze f&f, nr 08/2015 (199)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Gloster
- kryteria ocenyWPROWADZENIE
Zastanawiam się, czy Seneka z lekka nie przesadził z porównaniem wdzięku człowieka do zwierzęcia. Na pewno zgodzę się z tym, że glostery wyróżniają się wdziękiem spośród innych ras kanarków. Niezależnie jak kto pojmuję to określenie. Faktem jest, że hodowcy dwoją się i troją w swej pracy, by gloster stawał się coraz ładniejszy. Raz im to wychodzi, innym razem nie. Jak chociażby z wielkością. Czy jest jakaś granica piękna? Czasem dumam nad tym. Parę lat wstecz na łamach f&f nawet próbowałem "złapać" glostera w złotej proporcji. Faktycznie mieści się znakomicie. Dla hodowców tej rasy ptak ten jest jak mitologiczny Apollo. I jest coś w tym. Gdyż Apollo był najmłodszym i najładniejszym bogiem spośród mężczyzn. Gloster też należy do stosunkowo młodej rasy, a dla miłośników jest najpiękniejszym wśród kanarków. Co roku hodowcy poddają swe glostery wnikliwej ocenie sędziowskiej. By nieco wyjaśnić kryteria stawiane przez standard, podaję klasyfikację glosterów.
PUNKTACJA
Przytaczam aktualną - z 2015 roku - tabelę (patrz. tab. nr 1) punktacyjną glostera, opracowaną przez OMJ ("OMJ" - Światowa Organizacja Sędziów i zarazem organ eksperecki przy Światowej Organizacji Ornitologicznej "COM" - od red.). Gdy, dzięki przewodniczącemu sekcji sędziów, p. Janowi Kamińskiemu, mogłem się z nią zapoznać, wstąpił we mnie nowy duch. Nie ukrywam od dawna oczekiwany. Bowiem "na czerwono" zaznaczono wielkość glostera (o którą od lat się dobijam). Ma być tak mały, jak to tylko możliwe, lecz nie większy niż 11 cm! Tak więc gloster mieści się obecnie w trójce najmniejszych kanarków. Może lepiej napiszę "ma być", bowiem niektórzy sędziowie mylą centymetry z calami przy ocenie tej rasy. Niechajże uważnie przeczytają wyjaśnienie dotyczące wielkości. Tu wielkość stanowi podstawowe kryterium. Moim zdaniem, jeśli gloster jest większy niż 11 cm nie powinien być oceniany. Marzenie? Natomiast 18 punktów winien otrzymać ptak, który jest wielkości 10,5 cm, a nie ten 11 cm, bowiem to jest limit dopuszczenia do oceny. Pewnie inni będą mieli odmienne zdanie. A niech tam.
Ostatnio gderałem na decydentów OMJ, że są niereformowalni itd. Teraz muszę zmienić pogląd, gdyż swymi decyzjami pozytywnie mnie zaskoczyli. Czym? Priorytetami w ocenie glosterów. Dotychczas na pierwszym miejscu na karcie oceny figurowała koronka i głowa. Teraz wielkość. Nareszcie.
Drugie kryterium również oceniane 20 punktami to główna ozdoba glosterów - koronka. Kształtem przypomina ona kapelusz grzyba, a nie kwiat stokrotki, jak do niedawna niektórzy sędziowie twierdzili. Musi być ona okrągła i pełna bez ubytków w upierzeniu. Płynnie (bez wcięcia) przechodząca w szyję. Punk środkowy niezwykle mały i zlokalizowany centrycznie na środku głowy. Koronka nie zakrywa oczu ptaka. U glosterów gładkich głowa winna być szeroka, duża i okrągła, brwi wyraźnie wyrażone. U obu odmian dziób krótki, stożkowy, a policzki pełne.I kolejna 20 punktowa cecha. Kształt. Forma, budowa, eksterier, figura, postura, sylwetka, wygląd, ciało, korpus to tylko wybrane pojęcia, które można przyporządkować trzeciemu kryterium. A jak opisano wygląd wzorcowego glostera? Górny grzbiet lekko uwypuklony. Pierś szeroka i proporcjonalnie do sylwetki uwydatniona i zgrabnie zaokrąglona. Szyja krótka, mocna, gruba, pełna, brak wyraźnego przejścia głowy w tułów. Skrzydła zwarcie przylegają do ciała.
Upierzenie wyceniono na 15 punktów. Jest ono zwarte, delikatne, miękkie, przylegające do ciała, oddające właściwą dla odmiany barwę.
10. punktami ocenia się postawę glostera. W standardzie opisano ją (w różnych językach) jako "w połowie wyprostowaną", w języku polskim brak jednowyrazowego określenia oddającego tę cechę. Sądzę, że dużo wyjaśnia nachylenie, które tworzy kąt 45 stopni.
Ogon. Krótki, wąski, trzymany w jednej linii z dolną częścią grzbietu oraz kupra.
Nogi i palce. W dotychczas obowiązującym wzorcu opisywano dość ogólnie nogi. Jednakowoż nogi u ptaka składają się z goleni, stawu skokowego, skoku, "kostki", palców i podeszwy. Do aktualnej karty ocen dodano również palce. Widocznie uznając, że warto i na nie zwracać większą uwagę. W różnych standardach (zagranicznych) wielkość nóg opisywana jest rozmaicie. W jednych, iż powinny być średniej długości w innych wręcz - krótkie. Goleń nie powinna być widoczna. Nogi lekko ugięte w stawach skokowych. Dodam od siebie - palce winny być proporcjonalne do wielkości skoków.
Kondycja. Ptak zdrowy, temperamentny, czysty, nawykły do wystawowej klatki. Glostery oceniane są we wszystkich barwach oprócz czerwonej. O tym już wielokrotnie pisałem, tak więc nie będę się powtarzał. Klatka wystawowa typu angielskiego lub dla kanarków barwnych. Średnica żerdki 10 mm. Obrączka średnicy - 2,9 mm.
UBARWIENIE(...)
JAK ZACZĄĆ?
(...)
PODSUMOWANIE
(...)
tekst:
dr Marek Łabaj
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym numerze f&f, nr 08/2015 (199)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Hodowla szczurów rasowych w Polsce
W naszym kraju hodowla tych gryzoni wciąż jest pewnym nowum. Polskie Stowarzyszenie Hodowców Szczurów Rasowych powstało stosunkowo późno zarejestrowano je w roku 2007. Jednak na świecie sytuacja wygląda zgoła inaczej. Za początek hodowli szczurów rasowych uznaje się rok 1901. Wówczas to Brytyjka, Mary Douglas założyła swoją hodowlę i wystąpiła o pozwolenie na zarejestrowanie jej w istniejącym już wtedy National Mouse Club (Klub Hodowców Myszy). W roku 1912 przemianowano klub na National Mouse and Rat Club (Klub Hodowców Myszy i Szczurów), szybko utracił on jednak popularność, a po śmierci Mary Douglas przestał istnieć reaktywowano natomiast pierwotny National Mouse Club. Szczury wróciły do łask dopiero w 1976 roku, kiedy to powstało National Fancy Rat Society (Narodowe Towarzystwo Szczurów Ozdobnych), którego założyciele opublikowali pierwsze standardy. Dzięki temu dziś możemy cieszyć się wystawami szczurów rasowych i gamą zarejestrowanych polskich hodowli.
CHARAKTERYSTYKASzczur należy do rzędu gryzoni z rodziny myszowatych (rząd Rodentia, rodzina Muridae). Długość ciała dorosłego osobnika sięga maksymalnie 50 cm razem z ogonem. Przeciętnie szczury dorastają do około 40 cm (ok. 27 cm bez ogona). Masa ciała dorosłego osobnika wynosi między 300 a 500 gram. Umaszczenie bywa najczęściej jednobarwne, od albinotycznego, przez szare i brązowe, aż do czarnego. Popularne są również umaszczenia plamiste kapturkowe albo łaciate, ewentualnie bardziej skomplikowane wzory stanowiące mieszankę dwóch lub więcej kolorów.
Dojrzałość płciową szczury osiągają w 50-72 dniu życia, zaś pojedynczy cykl rujowy trwa 4-5 dni. Młode osobniki rozwijają się w macicy przeciętnie przez 2123 dni, a w miocie rodzi się 4-16 osesków. Młode rodzą się z zamkniętymi oczami, bezzębne, z zarośniętymi otworami słuchowymi (w chwili urodzenia właściwie nie przypominają dorosłych szczurów).
Zęby szczurów rosną przez całe życie i ulegają ścieraniu kiedy zwierzę gryzie pokarm lub inne obiekty w swoim otoczeniu. Ciało jest zakończone łuskowanym ogonem pozbawionym włosów. W oczodołach zlokalizowane są gruczoły Hardera, wydzielające czerwoną substancję (porfirynę) w stanie chorobowym lub naturalnie u starszych osobników.
ODMIANY
Pojęcie rasy szczurów właściwie nie istnieje, funkcjonują natomiast odmiany poszczególnych cech tych zwierząt: koloru i układu plam na sierści, kształtu i położenia małżowiny ucha, a także koloru oczu.
Kształt uszu jest stosunkowo łatwy do określenia wyróżnia się Standard (identyczne jak u dzikich szczurów) oraz inaczej osadzone, nieco większe i zaokrąglone Dumbo.
Zdecydowanie więcej jest odmian sierści. Po krótkiej, gładkiej Standard występują szczury o włosie kręconym (Rex), kręconym z miejscami bezwłosymi (Double Rex), bądź długim i falowanym włosie (Velveteen). Osobniki o długim i prostym włosie klasyfikuje się jako Long Hair, zaś te z sierścią satynową, połyskliwą, delikatną i miękką w dotyku jako Satin. Dodatkowo istnieją również dwie odmiany bezwłose: Fuzz z delikatnym meszkiem na skórze oraz Sphinx, całkowicie bezwłosy. W tej samej kategorii znajdują się też szczury Tailless, od urodzenia pozbawione ogona.
Wzory kolorystyczne szczurów rasowych opierają się na liczbie występujących w sierści barw lub plam. Wyróżnia się więc jednokolorowego Self oraz dwukolorowego AOC i trzykolorowego AOCP. Jako dodatki wyszczególnia się inkrustowanego białymi włosami Silvered oraz znaczonego charakterystycznym wzorem Marked (gdzie nazwa będzie tworzona od układu i kształtu plam).
Wśród znaczeń popularne są English Irish z białym trójkątem na mostku, Irish z białą plamą na brzuchu oraz białymi końcami łap i ogona, Berkshire różniący się od Irish białym pasem (zamiast plamy) na brzuchu, Essex o innym kolorze pasa na brzuchu (nie białym, ale różniącym się kolorystycznie od reszty sierści), Variegated z plamą na czole, grzbiecie i pasem na brzuchu (wszystkie wymienione elementy białe), Blaze z pojedynczą plamą na czole i Dalmatin z wieloma czarnymi plamami na białej sierści.
Warto wspomnieć, że wszelkie kolory sierści pochodzą od dwóch podstaw: Black i Agouti. Różnica polega na tym, że Black cechuje jednolity kolor, bez domieszek (niekoniecznie czarny, raczej ciemnoszary lub brązowy), zaś Agouti jest kombinacją włosów kilku kolorów, tworzących niemal jednorodny melanż. Odmian kolorystycznych jest bardzo dużo, od całkiem białych, przez odcienie beżu, jasnego brązu, srebrzyste i szare po czarne.
PODSTAWY SZCZURZEGO ŻYCIA
(...)
KARMIENIE
(...)
ROZMNAŻANIE
(...)
CZŁOWIEK, SZCZUR, STADO
(...)
AKTUALNIE W KRAJU
(...)
tekst:
Michał Procner
Za udostępnienie zdjęć dziękujemy Pani Katarzynie Grabi, wł. hodowli ENERALD MOON Rattery;
www.emerald-moon.pl
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym numerze f&f, nr 08/2015 (199)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Rośliny w oczku
i nie tylko
Generalnie rośliny uprawiane w oczkach wodnych możemy podzielić na wodne, pływające, podwodne, błotne i bagienne oraz nabrzeżne, zwane sitowiem. Nasadzenia poszczególnych gatunków i odmian, które wzajemne się uzupełniają, właściwy ich dobór oraz prawidłowa pielęgnacja to wiedza, którą powinien posiadać każdy właściciel oczka wodnego.
Dlaczego rośliny są takie ważne?Nieraz już o tym pisałem. Powtórzę zatem, że bujna szata roślinna ma bezpośredni wpływ na jakość wody. O tej prawdzie zapomina, niestety, wielu oczkowiczów. A przecież rośliny wyższe pobierają z wody ogromne ilości składników pokarmowych (głównie związki fosforu i azotu oraz żelazo a także, toksyczne dla zwierząt wodnych, metale ciężkie), przez co stanowią silną konkurencję dla glonów. Te ostatnie, jako rośliny niższe, zostają pozbawione kluczowych składników odżywczych (a wielokrotnie także odcięte od światła), co w konsekwencji i ku uciesze właściciela oczka znacznie ogranicza lub całkowicie eliminuje ich rozwój i kłopotliwe, wiosenno-letnie zakwity (tzw. zielona woda). Znane jest również zjawisko allelopatii, czyli wzajemnego (pozytywnego lub negatywnego) oddziaływania roślin zarówno na siebie, jak i mieszkańców ekosystemu poprzez wydzielanie substancji chemicznych (np. pistia rozetkowata, tatarak zwyczajny, pałka szerokolistna lub wywłócznik kłosowy wydzielają do wody kwasy fenolowe hamujące rozwój wielu gatunków glonów). Nie bez znaczenia jest fakt, iż mając dobrze zarośnięte oczko, nie będziemy musieli uciekać się do takich sposobów walki z glonami jak zatapianie w nim słomy jęczmiennej, worków z torfem, stosowanie preparatów chemicznych czy instalowanie kosztownych filtrów z lampami UV-C.
Im więcej roślin podwodnych (lecz nie tylko, gdyż tlen wydzielany jest także przez korzenie wielu gatunków błotnych czy wodnych zakorzenionych w podłożu i wyrastających ponad powierzchnię wody) znajduje się w oczku, tym większe jest wysycenie wody tlenem, a mniejsze dwutlenkiem węgla. Co prawda rośliny wydzielają tlen do wody tylko w dzień (tym więcej, im bardziej słoneczna jest pogoda) i zużywają dwutlenek węgla. W nocy sytuacja jest odwrotna - rośliny, podobnie jak zwierzęta, pobierają tlen (w znacznie jednak mniejszych ilościach niż wydzielają go w wyniku fotosyntezy i jest to głównie gaz nagromadzony za dnia w ich tkankach), a wydzielają dwutlenek węgla. Oczywiście w pewnych skrajnych warunkach (przerybiony zbiornik, zbyt obfite karmienie ryb, niewłaściwe użycie nawozów organicznych itp.) nadmiar roślin dobrze natleniających wodę (np. wywłócznik, moczarka) może doprowadzić nocą (zwłaszcza ciepłą, letnią) do wystąpienia niebezpiecznej dla zdrowia zamieszkujących je zwierząt przyduchy (gwałtownego zubożenia wody w tlen). Najważniejsze zatem jest stałe utrzymywanie prawidłowej równowagi biologicznej w oczku, czyli wzajemnych proporcji pomiędzy zwierzętami i roślinami. Im mniejszy zbiornik, tym trudniej jest ją utrzymać i tym więcej powinno być w nim roślin. Przyjmuje się, że co najmniej połowa do 2/3 powierzchni oczka powinna być obsadzona roślinami.
Rośliny to także nieodzowny element wpływający bezpośrednio na dobrostan zwierząt żyjących w oczku - stabilizują odczyn wody, a gatunki zakorzenione w dnie dodatkowo zapobiegają tworzeniu się w podłożu niebezpiecznych stref beztlenowych (metan, siarkowodór) poprzez wydzielanie do niego tlenu oraz szeregu związków organicznych (np. rozpław sercowaty, trzcina pospolita). Stanowią także naturalne miejsce rozrodu (służą jako substrat do składania ikry przez ryby i jaj przez traszki, ślimaki itp.), żerowania (amur, karp koi, ślimaki, wiele mikroorganizmów, w tym bakterii utleniających metan czy przekształcających szkodliwy amoniak w nietoksyczne azotany), schronienie dla narybku, larw ryb i płazów, słabszych osobników oraz wielu żyjątek wodnych. Strefy wegetacji w oczku wodnym
Warto je znać, gdyż ma to bardzo duże znaczenie praktyczne dla opiekuna oczka wodnego. Większość gatunków ma bowiem specyficzne wymagania odnośnie zajmowanego siedliska, na które składają się m.in.: wilgotność, żyzność podłoża, dostęp światła słonecznego, głębokość zanurzenia itp. Pewnym udogodnieniem (ale nie do końca) jest fakt, że wiele taksonów może rosnąć jednocześnie w różnych strefach głębokościowych oczka. Ze względu na powyższe oraz z praktycznego punktu widzenia przyjąłem następujący podział stref aktywności życiowej roślin:
1. Strefa błotna
Głębokość wody wynosi od 0 (podłoże mokre, ale nie zalane wodą) do 10 cm. Jest to najważniejsza strefa w oczku. Jej odpowiednie obsadzenie roślinnością decyduje o jego walorach dekoracyjnych. To właśnie tutaj sadzi się najwięcej różnorodnych gatunków roślin błotnych i bagiennych, stąd maksymalne jej rozbudowanie jest bardzo wskazane. Przyjmuje się, że strefa błotna wraz ze strefą wody płytkiej powinna zajmować co najmniej 1/3 oczka. Do najczęściej uprawianych tutaj roślin należą: kaczeńce (knieć błotna), czermień błotna, niezapominajka błotna, wiązówka błotna, żabieńce (drobnokwiatowy i babka wodna), siedmiopalecznik błotny, tojeści (rozesłana, bukietowa), jaszczurzec pochylony, tułacz pstry, krwawnica pospolita oraz strzałka szerokolistna. Niektóre jednak taksony (mięta wodna, marek szerokolistny, kropidło jawajskie) są wysoce ekspansywne i stwarzają niebezpieczeństwo szybkiego zarośnięcia oczka. Dlatego też zaleca się sadzić je w dużych koszach/pojemnikach, aby okiełznać nieco ich intensywny rozrost. Mimo to ciągłe ograniczanie go w sposób mechaniczny jest koniecznością. W strefie tej uprawiane są również gatunki nabrzeżne, zwane sitowiem: trzciny, pałki, oczerety, turzyce, tataraki, kosaćce, ponikła czy sity. Uprawa ich jest zasadniczo bezproblemowa, ale w przeważającej większości są to gatunki bardzo ekspansywne, stąd trzeba ograniczać ich rozrost.
2. Strefa wody płytkiejGłębokość wody wynosi od 10 do 30 cm. W strefie tej w ciągu roku często dochodzi do wahań poziomu wody z powodu suszy lub obfitych opadów. Może rosnąć w niej wiele gatunków roślin zarówno wodnych: przęstka pospolita, strzałka wodna, okrężnica bagienna, rozpław sercowaty, rdest ziemnowodny, jaskier wodny, osoka aloesowata, nabrzeżnych: pałki, oczerety, jeżogłówki, łączeń baldaszkowaty, błotnych i bagiennych: bobrek trójlistkowy, kosaćce, jak i podwodnych: wywłóczniki, moczarka kanadyjska.
3. Strefa wody głębokiej
Głębokość wody wynosi powyżej 30 cm i zazwyczaj nie przekracza 1,5 m. Rosną tu zarówno królowe oczek - majestatyczne grzybienie, zwane liliami wodnymi, grążel żółty czy grzybieńczyk wodny, jak i wiele gatunków podwodnych: moczarka kanadyjska, wywłóczniki (kłosowy, okółkowy), rogatek sztywny, jaskry, rdestnice.
4. Strefa powierzchniowa
(...)
PLAN NASADZEŃ I OGÓLNE WYTYCZNE
(...)
POZYSKIWAĆ SAMEMU CZY KUPOWAĆ?
(...)
tekst: dr Hubert Zientek
www.multihobby.net
Sklep internetowy: www.liliewodne.com.pl
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, sierpniowym numerze f&f, nr 08/2015 (199)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Powrót do archiwum
Strona główna
Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespĂłĹ. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.