 
| ||
 | ||
 |
||
Luty 2017 Nr 02/2017 (217)
Drop
Wstęp(...)
Systematyka
(...)
Wygląd
(...)
Środowisko życia i zachowania
Pomimo tego, że światowy areał rozmieszczenia tego gatunku jest dość rozległy (ocenia się go na 440 tys. km2), duża część ptaków żyje w izolowanych, często małych populacjach. Z danych zawartych w tabeli nr 1 dobrze widać, że więcej niż połowa europejskiej populacji tego gatunku gnieździ się na Półwyspie Iberyjskim, głównie w Hiszpanii. Całkowita światowa liczebność jest oceniana, przez Międzynarodową Radę Ochrony Ptaków (BirdLife International), na 44-57 tys. osobników, spośród których 4 200-4 500 ptaków żyje we wschodniej Azji. W Polsce ma on status gatunku wymarłego. Ostatnie gniazdo w środowisku naturalnym zostało znalezione w 1986 roku pod Parnicą (na Pomorzu Zachodnim). Obecnie zalatuje jedynie sporadycznie z niewielkiej populacji wschodnioniemieckiej. Mimo, że nie ma już dropi w Polsce, ale ocalały na szczęście szczątkowe stada tych ptaków stosunkowo niedaleko naszych granic: w Niemczech i na Słowacji. U naszych zachodnich sąsiadów dropie żyją na trzech niewielkich obszarach w Brandenburgii, około 60 km na zachód od Berlina. Są to: Havellandisches Luch (54 osobniki w 2006 roku), Belziger Landschaftwiesen (36 osobników w 2006 roku) i Fiener Bruch (10 osobników w 2006 roku). Przybliżona liczebność całej niemieckiej populacji wynosiła w 2006 roku około 100 dorosłych ptaków. Dodatkowo dochodzą do tego młode osobniki wypuszczane po odchowaniu do środowiska (np. w 2005 roku było to 50 ptaków). Zaczęto to robić od 1998 roku Między innymi dzięki temu udało się zatrzymać spadek liczebności dropia w Niemczech.
Bardziej dramatycznie przedstawia się sytuacja tego gatunku na Słowacji. W 1995 roku całą tamtejszą populację szacowano na nie więcej niż 30 osobników, obecnie do lęgów przystępuje jedynie około 5-10 samic. Ptaki przebywają na rozległych polach na południe i południowy-wschód od stolicy kraju Bratysławy (SPA Sysžovské polia i SPA Lehnice). Więcej informacji o dropiach w Niemczech i na Słowacji można znaleźć na witrynach: http://www.grosstrappe.de/ i http://www.dropy.sk/
Ciekawy projekt realizowany jest od niedawna w Wielkiej Brytanii. Tamtejsza populacja dropia została wytępiona w pierwszej połowie XIX. wieku. Ostatni lęg stwierdzono tam w 1832 roku (w hrabstwie Suffolk). W 1998 roku założono w Wielkiej Brytanii stowarzyszenie Great Bustard Trust, którego celem jest przywrócenie dropia przyrodzie tej wyspy. Po konsultacjach z rosyjskimi przyrodnikami wybrano teren i zaprojektowano program reintrodukcji. W sierpniu 2004 roku przywieziono z rejonu Saratowa (w Rosji) 28 jaj dropi do Anglii. Po wykluciu się z nich piskląt starannie zaczęto się nimi opiekować. We wrześniu wypuszczono 22 młode ptaki na wolność, na terenie poligonu wojskowego Salisbury Plains (południowo-zachodnia Anglia). W kolejnych latach wypuszczano kolejne młode ptaki. W 2005 roku 18 osobników w 2006 roku 14 osobników, w 2007 roku 6 osobników. Niestety, część spośród nich padła ofiarą lisów. Są już także pewne sukcesy. W marcu 2007 roku jeden z samców wypuszczonych w 2005 roku tokował, a w jedna samica zbudowała gniazdo i złożyła 2 jaja (niestety niezalężone). W czerwcu 2009 roku dwie samice szczęśliwie wysiedziały trzy pisklęta.
Są to pierwsze od 177 lat młode dropie wyklute na wolności na Wyspach Brytyjskich. Aktualnie dla projektu sprowadzane są jaja dropi z populacji hiszpańskiej. Całe to niezwykłe przedsięwzięcie można na bieżąco śledzić na witrynie:
http://www.greatbustard.com
Naturalnym siedliskiem tego ptaka są płaskie lub nieco faliste obszary trawiaste (stepy, pastwiska) oraz otwarte, nie zagospodarowane intensywnie, obszary rolnicze. Tereny te są najczęściej pozbawione większych skupisk drzew. W południowo-zachodniej Hiszpanii zasiedla jednakże gaje oliwne i obszary trawiaste porośnięte przez pojedyncze dęby korkowe (Quercus suber). W ciągu roku zmieniają się upodobania ptaków co do terenu, na jakim przebywają. Wiosną i latem faworyzowane są bogate w owady i różne zioła tereny trawiaste (łąki, pastwiska). Późnym latem i jesienią ptaki chętnie przenoszą się na ścierniska. Zimą lubią przebywać na polach lucerny (w południowej Europie), rzepaku, gorczycy i innych ozimin. Na obszarach cechujących się wysoką bioróżnorodnością oraz małymi zmianami w krajobrazie chętnie przebywają cały rok. Ptaki te wymagają ciszy i spokoju. Są bardzo płochliwe i mają duży dystans ucieczki (270-300 m). Wszelkie zmiany w krajobrazie (większe pasy zadrzewień, linie energetyczne, samoloty, pojazdy i maszyny rolnicze) negatywnie na nie oddziaływają. Doprowadza to najczęściej do opuszczania przez ptaki takich stanowisk.
Populacje żyjące w Europie są generalnie osiadłe. Niewielkie wędrówki mogą mieć związek ze srogością zimy na obszarze zamieszkałym przez ptaki oraz z wiekiem i płcią. Młode samce przed uzyskaniem dojrzałości są skłonne do krótkich migracji. Ptaki azjatyckie odbywają regularne, kilkusetkilometrowe wędrówki na południe (odlot z terenów lęgowych od sierpnia do początku zimy, powrót w marcu i kwietniu). Populacje środkowoazjatyckie zimują najprawdopodobniej w północnym Iranie, natomiast wschodnioazjatyckie w północnych Chinach.
Drop żywi się delikatnymi pędami i nasionami wielu roślin, owadami oraz drobnymi kręgowcami (małe ssaki, płazy i pisklęta ptaków). Udział poszczególnych elementów diety zmienia się w ciągu roku. Np. wiosną i latem jest najbardziej urozmaicona, natomiast zimą często jedynym pokarmem są pędy roślin.
Lęgi
(...)
Hodowla
(...)
Ochrona
(...)
tekst i zdjęcia:
mgr inż. Tomasz Doroń
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Fawerole
Pochodzenie
Na początku XIX wieku we Francji nastąpił dynamiczny wzrost zapotrzebowania na kurze mięso. W tamtym czasie do produkcji żywca wykorzystywano głównie lokalne odmiany wiejskich kur, a nie tak jak dziś, odpowiednio udoskonalone genetycznie, rody kur mięsnych.
W celu poprawy wielkości i cech mięsnych te lokalne, francuskie kury były krzyżowane, głównie z brahmami, houdanami i dorkingami.
W wyniku tych działań powstały fawerole. Ptaki te były szczególnie popularne we francuskim regionie Seine et Oise, a centrum ich hodowli znajdowało się w miejscowości Faverolles, od której rasa wzięła swą nazwę. W drugiej połowie XIX w. fawerole zostały uznane za reprezentatywną rasę kur francuskich. Ptaki te we Francji służyły głównie do produkcji mięsa.
Pod koniec XIX wieku z uwagi na unikatową, łososiową barwę upierzenia i ciekawy wygląd fawerolami zainteresowali się Anglicy. Rozpoczęli ich hodowlę, traktując je bardziej jako ptaki ozdobne niż użytkowe i w tym kierunku dalej je doskonalili.
Następnie fawerole trafiły do Niemiec. W 1910 roku został nawet założony klub hodowców tej rasy, który promował barwę łososiową. Zatwierdzono wzorzec i zmieniono nazwę na: niemiecka kura łososiowa. Obecnie fawerole występują w trzech odmiennych typach: francuskim, angielskim i niemieckim (niemiecka łososiowa).
Wygląd
(...)
Samice w typie francuskim nie mają tak wyraźnie zaznaczonej barwy czerwono łososiowej na plecach, skrzydłach i ogonie. Szyja ma brązowawo łososiowy odcień, a reszta ciała jest praktycznie biała. Pisklęta po wykluciu mają puch białej barwy.
(...)
Fawerole miniaturowe
(...)
Pięciopalczastość
(...)
Warunki utrzymania
(...)
tekst:
mgr inż. Bartłomiej Kaszyński
Piśmiennictwo dostępne u autora
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Płodność hybryd
Wprowadzenie
Ponownie powracam do hybryd. Już kiedyś o nich pisałem. W tym artykule postaram się przedstawić - na bazie literatury, rozmów z hodowcami i skromnych moich doświadczeń - płodność mieszańców. Skupię się na łuszczakach. Pominę papugi, które też są ciekawymi obiektami hybrydyzacji. A nawet, jestem przekonany, że nie byłoby tylu odmian barwnych różnych gatunków papug (Neophema, Agapornis, Psittacula etc.), gdyby nie, przemyślane kojarzenia międzygatunkowe. Hodowcy papug ze znawstwem dokonują przeróżnych krzyżówek. Wielu hobbystów zajmujących się łuszczakami czy to krajowymi, alboż egzotycznymi podąża śladami miłośników papug. Niestety, nie u nas w kraju. Zdecydowana większość polskich biznes-hodowców widzi w krzyżówkach tylko
banknoty. Nic poza tym. Wielka szkoda. A przecież przy odrobinie chęci, zachodu, ale i wiedzy mogliby ci bardziej twórczy - przenosić pewne mutacje barwne, występujące u jednego gatunku do drugiego. A nawet - co byłoby o wiele trudniejsze - wyprowadzić jakąś nową formę ptaków, np. czyżyka żółtego śpiewającego niemal jak kanarek. Bowiem czyżyk pospolity to ptaszek o niezwykłej zuchwałości, ufności i łaskawości, ale śpiewem nie zachwyci ucha. Hodowcy wszczepili już kilka cech innych łuszczaków do genotypu kanarka. To dobrze. Ale może warto w końcu wyprodukować coś odwrotnego? Czy się da? Pewnie tak, ale pierwej trzeba określić, czy krzyżówki będą płodne.
Płodność hybryd
(...)
Cel hybrydyzacji
(...)
Płodne i niepłodne
(...)
Podsumowanie
(...)
tekst:
prof. nadzw. dr Marek Łabaj
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Owca św. Jakuba
Owce były związane z wieloma kulturami, szczególnie w obszarze śródziemnomorskim oraz w Wielkiej Brytanii. W Polsce chów owiec nie jest już tak popularny jak kiedyś, z uwagi na problem ze zbytem wełny. Zwierzęta te jednak coraz częściej goszczą w gospodarstwach agroturystycznych, gdzie są nieodzowną ozdobą i atrakcją obejścia, a także dostarczają pożywne i smaczne mleko oraz ekskluzywną jagnięcinę. W polskich gospodarstwach zaczyna coraz częściej pojawiać się czteroroga owca zwana owcą św. Jakuba lub owcą wielorogą. Cena jej w zależności od pochodzenia, wieku i płci waha się od 350 do 600 zł. Rasa ta utrzymywana jest głównie w USA w stanie Teksas i jej głównym celem użytkowym jest dostarczanie mięsa i mleka. Owca ta posiada dwie pary rogów, z których jedna jest skierowana ku dołowi, a druga sterczy wysoko ponad głową.
Biblijne zwierzę
Dzieje bliblijnego Jakuba przedstawia Księga Rodzaju. Był synem Izaaka i Rebeki oraz bratem bliźniakiem Ezawa. Bliźnięta walczyły ze sobą już w łonie matki. Po narodzinach Ezaw był faworyzowany przez ojca, a Jakub - przez matkę. Dzięki swojej przebiegłości Jakub podał się za swojego brata i tym samym otrzymał błogosławieństwo od niedowidzącego ze starości Izaaka. Z powodu gniewu brata był zmuszony udać się do brata matki Labana, którego obie córki Rachelę i Leę poślubił i wraz z nimi zamieszkał w domu teścia. Za wieloletnią pracę przy zwierzętach zażądał od Labana wyłącznie tych owiec, które urodzą się łaciate. Teść zgodził się na taki warunek, myśląc, że łaciate owce przychodzą na świat sporadycznie. Wówczas Jakub, który prowadził hodowlę, tak dobierał zwierzęta do rozpłodu, że po pewnym czasie całe stado owiec było umaszczone srokato. Wówczas teściowi nie pozostało nic innego jak tylko oddać całe stado owiec Jakubowi.
Z punktu widzenia genetyki łaciatość u owiec uzależniona jest od recesywnego genu, którego ujawnienie się wymaga obecności w genotypie genu warunkującego barwę czarną. Krzyżując owce łaciate z białymi uzyskuje się w pierwszym pokoleniu czarne młode, a po skrzyżowaniu mieszańców ponownie z owcami łaciatymi uzyskuje się połowę jagniąt łaciatych, a połowę czarnych. Podobnie przy łączeniu owiec białych z rudymi, albo mającymi czarną głowę rodzą się łaciate jagnięta. Owce św. Jakuba mogą być umaszczone tylko srokato i ta cecha powinna być dziedziczona z pokolenia na pokolenie.
Cztery rogi
Rogi u tryków owcy św. Jakuba są potężne i mogą mieć długość przekraczającą 30 cm. Rogi górne traktuje się jako te właściwe - są masywniejsze i mocniejsze. Wyrastają od czoła i wznoszą się pionowo. Za te rogi można przytrzymywać zwierzę, gdy je transportujemy bądź przeprowadzamy zabiegi. Rogi dolne z kolei, rosną w dół i najczęściej zakręcają się, są słabiej umocowane i łapanie za nie zwierząt nie jest wskazane. U samic rogi są słabe, w postaci szczątkowej. Dorastają do 5-10 cm, są cienkie, często rosną krzywo i zachodzą na oczy, dlatego potrzebne jest wówczas ich przycinanie.
Pstrokate umaszczenie
(...)
Utrzymanie owiec
(...)
Ekstensywnie lub półintensywnie
(...)
tekst i zdjęcia:
dr Radosław Kożuszek
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Powrót do archiwum
Strona główna
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Płodność hybryd
WprowadzeniePonownie powracam do hybryd. Już kiedyś o nich pisałem. W tym artykule postaram się przedstawić - na bazie literatury, rozmów z hodowcami i skromnych moich doświadczeń - płodność mieszańców. Skupię się na łuszczakach. Pominę papugi, które też są ciekawymi obiektami hybrydyzacji. A nawet, jestem przekonany, że nie byłoby tylu odmian barwnych różnych gatunków papug (Neophema, Agapornis, Psittacula etc.), gdyby nie, przemyślane kojarzenia międzygatunkowe. Hodowcy papug ze znawstwem dokonują przeróżnych krzyżówek. Wielu hobbystów zajmujących się łuszczakami czy to krajowymi, alboż egzotycznymi podąża śladami miłośników papug. Niestety, nie u nas w kraju. Zdecydowana większość polskich biznes-hodowców widzi w krzyżówkach tylko banknoty. Nic poza tym. Wielka szkoda. A przecież przy odrobinie chęci, zachodu, ale i wiedzy mogliby ci bardziej twórczy - przenosić pewne mutacje barwne, występujące u jednego gatunku do drugiego. A nawet - co byłoby o wiele trudniejsze - wyprowadzić jakąś nową formę ptaków, np. czyżyka żółtego śpiewającego niemal jak kanarek. Bowiem czyżyk pospolity to ptaszek o niezwykłej zuchwałości, ufności i łaskawości, ale śpiewem nie zachwyci ucha. Hodowcy wszczepili już kilka cech innych łuszczaków do genotypu kanarka. To dobrze. Ale może warto w końcu wyprodukować coś odwrotnego? Czy się da? Pewnie tak, ale pierwej trzeba określić, czy krzyżówki będą płodne.
Płodność hybryd
(...)
Cel hybrydyzacji
(...)
Płodne i niepłodne
(...)
Podsumowanie
(...)
tekst:
prof. nadzw. dr Marek Łabaj
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Owca św. Jakuba
Owce były związane z wieloma kulturami, szczególnie w obszarze śródziemnomorskim oraz w Wielkiej Brytanii. W Polsce chów owiec nie jest już tak popularny jak kiedyś, z uwagi na problem ze zbytem wełny. Zwierzęta te jednak coraz częściej goszczą w gospodarstwach agroturystycznych, gdzie są nieodzowną ozdobą i atrakcją obejścia, a także dostarczają pożywne i smaczne mleko oraz ekskluzywną jagnięcinę. W polskich gospodarstwach zaczyna coraz częściej pojawiać się czteroroga owca zwana owcą św. Jakuba lub owcą wielorogą. Cena jej w zależności od pochodzenia, wieku i płci waha się od 350 do 600 zł. Rasa ta utrzymywana jest głównie w USA w stanie Teksas i jej głównym celem użytkowym jest dostarczanie mięsa i mleka. Owca ta posiada dwie pary rogów, z których jedna jest skierowana ku dołowi, a druga sterczy wysoko ponad głową.
Biblijne zwierzę
Dzieje bliblijnego Jakuba przedstawia Księga Rodzaju. Był synem Izaaka i Rebeki oraz bratem bliźniakiem Ezawa. Bliźnięta walczyły ze sobą już w łonie matki. Po narodzinach Ezaw był faworyzowany przez ojca, a Jakub - przez matkę. Dzięki swojej przebiegłości Jakub podał się za swojego brata i tym samym otrzymał błogosławieństwo od niedowidzącego ze starości Izaaka. Z powodu gniewu brata był zmuszony udać się do brata matki Labana, którego obie córki Rachelę i Leę poślubił i wraz z nimi zamieszkał w domu teścia. Za wieloletnią pracę przy zwierzętach zażądał od Labana wyłącznie tych owiec, które urodzą się łaciate. Teść zgodził się na taki warunek, myśląc, że łaciate owce przychodzą na świat sporadycznie. Wówczas Jakub, który prowadził hodowlę, tak dobierał zwierzęta do rozpłodu, że po pewnym czasie całe stado owiec było umaszczone srokato. Wówczas teściowi nie pozostało nic innego jak tylko oddać całe stado owiec Jakubowi.
Z punktu widzenia genetyki łaciatość u owiec uzależniona jest od recesywnego genu, którego ujawnienie się wymaga obecności w genotypie genu warunkującego barwę czarną. Krzyżując owce łaciate z białymi uzyskuje się w pierwszym pokoleniu czarne młode, a po skrzyżowaniu mieszańców ponownie z owcami łaciatymi uzyskuje się połowę jagniąt łaciatych, a połowę czarnych. Podobnie przy łączeniu owiec białych z rudymi, albo mającymi czarną głowę rodzą się łaciate jagnięta. Owce św. Jakuba mogą być umaszczone tylko srokato i ta cecha powinna być dziedziczona z pokolenia na pokolenie.
Cztery rogi
Rogi u tryków owcy św. Jakuba są potężne i mogą mieć długość przekraczającą 30 cm. Rogi górne traktuje się jako te właściwe - są masywniejsze i mocniejsze. Wyrastają od czoła i wznoszą się pionowo. Za te rogi można przytrzymywać zwierzę, gdy je transportujemy bądź przeprowadzamy zabiegi. Rogi dolne z kolei, rosną w dół i najczęściej zakręcają się, są słabiej umocowane i łapanie za nie zwierząt nie jest wskazane. U samic rogi są słabe, w postaci szczątkowej. Dorastają do 5-10 cm, są cienkie, często rosną krzywo i zachodzą na oczy, dlatego potrzebne jest wówczas ich przycinanie.
Pstrokate umaszczenie
(...)
Utrzymanie owiec
(...)
Ekstensywnie lub półintensywnie
(...)
tekst i zdjęcia:
dr Radosław Kożuszek
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Powrót do archiwum
Strona główna
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, lutowym numerze f&f - 02/2017 (217)
szukaj w kioskach, empikach lub zamów prenumeratę
Powrót do archiwum
Strona główna
Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespĂłĹ. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.