darewit Inkubatory do jaj animar terrarystyka Poid?a, karmid?a, inkubatory, siatki
(zwierz?ta, og?oszenia)
Og?oszenia, zwierz?ta,

Styczeń 2019 Nr 01/2019 (240)





garłacz, gołąb, goebie,

Garłacz pomorski

Garłacz pomorski to stara rasa gołębi, znana i hodowana w Europie od dziesiątków lat. Te piękne wręcz monumentalne gołębie są ozdobą i wielką atrakcją na wszystkich wystawach europejskich w tym też na wystawach organizowanych w Polsce. Zarówno w swej ojczyźnie jak i w innych krajach europejskich jest to rasa znana i dość licznie hodowana. Na wstępie wyjaśnić muszę, że jest to rasa niemiecka i pomimo przymiotnika „pomorski”, gołębie te nie mają polskich korzeni i nic też nie mają wspólnego z naszym Pomorzem. Nazwa wywodzi się od historycznej krainy (Pommern, Pommerscher), która obecnie znajduje się w granicach Niemiec i Polski. Natomiast etymologia nazwy wywodzi się od łacińskiego słowa Pomerania co znaczy Pomorze.


HISTORIA RASY
Gołębie w typie garłacza pojawiły się w Europie kilkaset lat temu. Centrum hodowli znajdowało się w Belgii, Holandii, północnej Francji i północnych Niemczech. W czasie ekspansji tureckiej, gołębie mające cechy garłacza hodowane były też na Wielkiej Nizinie Węgierskiej. Dokładne pochodzenie tych gołębi nie jest znane. Dotychczas też nie udało się ustalić gołębi, które mogłyby być przodkami dzisiejszych garłaczy. Przypuszcza się, że powstały one wskutek mutacji, utrwalonej następnie przez człowieka.
Najstarsza wzmianka o garłaczach znajduje się w dziełku arabskiego uczonego Abu Zakaria Hahia pt. „CARTEA AGRICULTURII”, pochodzącego z 1150 roku i opisującego garłacze hodowane ówcześnie na Półwyspie Iberyjskim.
Kolejna wzmianka o garłaczach znajduje się w dziele Ulissesa Aldrovandiego pt, „ORNITOLOGIA” – 1610 r. Autor ten opisuje rasę gołębi znaną w Belgii pod nazwą “Kroppers”, która odznaczała się długimi nogami, bardzo dużą sylwetką oraz zdolnością do nadmuchiwania (nadymania) wola. Z całą pewnością opis ten dotyczy praprzodka współczesnych garłaczy.
Również Johan Leonhard Frisch z Berlina – ok. 1730 roku, w swoim dziele opisuje również odmiany garłaczy i dowodzi, że gołębie te były znane i hodowane już bardzo dawno temu.
Kolejny autor J.A. Cavanillos, opisuje w 1799 roku, stare hiszpańskie rasy garłaczy „rafeno” i „gorguera”.
W 1765 roku w Anglii ukazała się książka nieznanego autora pt. „A TREAICE ON DOMESTIC PIGEON” opisująca m.in. garłacze angielskie, których wygląd zbieżny jest z garłaczami hodowanymi współcześnie. W 1790 roku w Niemczech w mieście Ulm, ukazała się książka nieznanego autora pt. „ULMER TAUBENBUCH” opisująca niektóre pierwotne rasy garłaczy.
W XIX wieku nastąpił prawdziwy rozkwit hodowli gołębi i ukazało się wiele znakomitych dzieł poświęconych tej tematyce.
garłacz, gołębie, gołąb, Nasz autor E.A.Terlecki, w swojej książce pt. „Chów gołębi”, (Lwów 1907), tak opisuje garłacza pomorskiego: „Jest to rasa bardzo podobna do angielskiego garłacza, różni się tylko silnem upierzeniem odnóż oraz szerszą piersią. Badania wykazały, że protoplastą tej rasy jest rzeczywiście garłacz angielski, który importowany do krajów nadbałtyckich, przez odpowiednią hodowlę przekształcił się i wytworzył nową rasę”. (kon. cyt. pisownia oryginalna). Czy autor ma rację i czy rzeczywiście garłacz angielski jest protoplastą garłacza pomorskiego? W tej samej książce, przy opisie garłacza holenderskiego, autor pisze: „Garłacz holenderski, należy bezsprzecznie do najstarszych ras garłaczy i uchodzi za ich protoplastę. Chów jego sięga dalekiej przeszłości; już w roku 1678 wspomina o nim Willughby, sławny angielski hodowca, w swoim dziele „Ornithology”, jakoteż Moore w swoim „Columbarium” w 1735 roku. Według R. Ortleppa wywodzą wszystkie garłacze pierzastonogie swój początek od garłacza holenderskiego”. (kon. cyt. pisownia oryg.).
I to jeszcze nie jest koniec sprzecznych teorii dotyczących pochodzenia garłaczy olbrzymich z łapciami na nogach. Przy prezentacji garłacza angielskiego autor powołuje się na Roberta Fultona i pisze, że garłacz angielski powstał w wyniku krzyżowania garłaczy holenderskich z garłaczami niemieckimi. Jeden autor, jedna książka i sprzeczne teorie dotyczące pochodzenia. Jaka jest prawda, i która z tych ras jest faktycznym protoplastą tej grupy garłaczy? Wyjaśnić trzeba, że nasz autor przy opracowaniu swojej książki korzystał z istniejących publikacji zagranicznych i stąd zapewne te rozbieżności. S. Peterfii w swoim dziele pt. „Hodowla gołębi” (W-wa 1987 r.), przypuszcza, że garłacze pochodzą z Azji. Dowodem na to jest wzmianka w kronice Aini Akbari napisanej w 1590 roku, w języku perskim przez Abul Fazla*, opisująca garłacza indyjskiego o nazwie „parpa”. Wspomina też, że dawna rasa olbrzymich garłaczy wyginęła w Niemczech w połowie XVIII wieku, a obecnie istniejąca rasa tj. garłacz staroniemiecki, doskonalony jest przez dolew krwi olbrzymiego garłacza węgierskiego. (...)

(...)
Chów i hodowla garłacza pomorskiego
(...)




tekst i zdjęcia: Zbigniew Gilarski




cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f – 01/2019 (240)
szukaj w kioskach, urzędach pocztowych (lista na:www.poczyta.pl), empikach lub zamów prenumeratę






Bażant diamentowy

Systematyka i zarys historyczny
Bażant diamentowy naukowo opisany został w 1828 roku przez Benjamina Leadbeatera (1760-1837), brytyjskiego ornitologa, pod nazwą naukową Phasianus amherstiae. Drugi człon nazwy został nadany, by upamiętnić hrabinę Sarah Amherst (1762-1838), żonę generalnego gubernatora Indii Williama Amhersta (1773-1857), który powracając z Indii do Anglii, przywiózł dwa koguty tego gatunku. Opis naukowy został stworzony przez Leadbeatera właśnie na ich podstawie. Dwa lata później holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck (1778-1858) opisał bażanta diamentowego pod nazwą Phasianus amherstia, natomiast niemiecki przyrodnik Johann Georg Wagler (1800-1832) w 1832 roku użył nazwy Thaumalea amherstiae. W kolejnych latach inni naukowcy używali jeszcze innych nazw. Nazwę obecnie – Chrysolophus amherstiae – używaną po raz pierwszy zastosował angielski zoolog i ornitolog George Robert Gray (1808-1872) w 1867 roku. Nie opisano podgatunków.
Kolejne bażanty diamentowe importowano do Europy w 1869 roku. Było to pięć samców (zarówno dorosłe, jak i młode w trakcie pierzenia) oraz jedna samica – pierwsza samica tego gatunku w Europie. Trafiły do londyńskiego zoo. Importowane bażanty zostały pozyskane z naturalnego środowiska w prowincji Syczuan. Pierwszy sukces reprodukcyjny odnotowano w 1870 roku. W 1871 roku w londyńskim zoo uzyskano 14 młodych. W 1873 importowano dwa samce i trzy samice, które przystąpiły do lęgów w następnym roku. W kolejnych latach – daty nie zostały bliżej określone w literaturze – ponownie importowano bażanty diamentowe. Ich zdolności adaptacyjne i niewielkie wymogi pielęgnacyjne pozwoliły, by gatunek ten w krótkim czasie trafiał do kolejnych hodowli w Europie i tym samym stawał się coraz bardziej popularny. Między innymi w 1930 roku sprowadzono kolejne osobniki do Cleres.
Gatunek ten bardzo często krzyżowano z bażantem złocistym, a że potomstwo pochodzące z takiego połączenia jest płodne, to mieszańce takie przekazywano do kolejnych ogrodów zoologicznych i prywatnych menażerii.
Średnia długość życia bażantów diamentowych w angielskich hodowlach wynosiła 20 miesięcy. Rekordzista (samiec) dożył ośmiu lat. Autor podaje także informacje dotyczące kury, która w wieku siedmiu lat przepierzyła się i wyglądała jak dorosły kogut. Dożyła ponad 11 lat.


bażant Cechy morfologiczne

Dorosłe samce bażantów diamentowych to ptaki o bardzo eleganckim ubarwieniu. Widoczny mocno zaznaczony dymorfizm płciowy. Samice ubarwione są w tonacji brązowo-czarno-beżowej. To ptaki o dużych rozmiarach ciała, ale smukłej sylwetce. Koguty mają długie ogony. Długość ciała dorosłego koguta waha się od 1300 do 1730 mm. Te stosunkowo duże różnice wynikają głównie z długości ogona. Skrzydło mierzy 205-235 mm, ogon dorasta do 830-1150 mm, skoki mają 75-85 mm, dziób 16 mm. Masa ciała dorosłego koguta wynosi 675-850?g. Długość ciała dorosłej kury wynosi 660-680 mm. Skrzydło mierzy 183-203 mm, ogon 286-375 mm, skoki 66-74 mm, dziób 14 mm. Masa ciała dorosłej kury to 624-804 g.
Ciemię u dorosłego koguta zielone z połyskiem. Ponadto pióra, które wyrastają na wysokości potylicy, są wydłużone, czerwone i tworzą czub. Kantarek, pokrywa uszna, policzki i podbródek są czarne. Wokoło oczu nagie płaty skórne, zielone z niebieskim nalotem. Szyję ozdabia biały kołnierz z czarnym poziomym rysunkiem na końcach. Pióra, podobnie jak na karku, tworzą efekt łuskowania. Kark i bark zielone z metalicznym połyskiem. Barkówki i pokrywy skrzydłowe granatowe z metalicznym połyskiem. Lotki czarne, na krańcach białe. Grzbiet oraz siodło żółte, z wyjątkiem okolic pygostylu – ta partia ciała jest czerwona, tak samo wydłużone pióra nadogonowe. Przód szyi i kark zielone z metalicznym połyskiem i efektem łuskowania. Pierś, boki i brzuch białe. Podobnie podbrzusze i goleń, jednak na tych partiach ciała nierzadko występuje czarno-popielaty nalot. Para centralnych, najdłuższych sterówek jest długa i przemiennie ozdobiona czarnymi i białymi pasami, ponadto na białych pasach występuje nieregularny czarny rysunek. Pozostałe sterówki są ciemniejsze, brązowe na krańcach. Dziób popielaty z niebieskim nalotem. Tęczówka jasnozielona. Skoki popielate, ozdobione pojedynczymi ostrogami, które nierzadko są tępo zakończone.
Dorosła samica ma ciemię w kolorze kasztanowym. Potylica brązowo-czarna. Podbródek i pokrywy uszne białe z brązowym nalotem. Wokoło oczu niebieska, nieopierzona skóra. Kark, barkówki, bark, pokrywy skrzydłowe są brązowo-beżowe z czarnymi poziomymi paskami. Grzbiet i siodło brązowo-beżowe z nieregularnym, bardzo subtelnym czarnym rysunkiem. Lotki są pokryte brązowo-beżowymi i czarnymi poziomymi paskami.
Gardło, przód szyi, boki ciała są brązowo-beżowe z czarnymi poziomymi paskami. Boki ciała bardziej beżowe niż przód szyi. Pierś, brzuch, golenie oraz podbrzusze jasnobeżowe, białawe. Sterówki brązowo-beżowe z czarnymi poziomymi paskami. Centralna para sterówek jest najdłuższa, a odcień beżu jest na niej znacznie jaśniejszy niż na pozostałych sterówkach. Dziób popielaty z niebieskim, a u nasady czarnym nalotem. Tęczówka ciemnobrązowa. Skoki popielate, bez ostróg, jednak niektóre samice posiadają tępo zakończone małe guzki.
Samce szatę dorosłego osobnika uzyskują w drugim roku życia. W pierwszym roku życia są ubarwione podobnie do samic, jednak wyrastają im pojedyncze pióra charakterystyczne dla szaty dorosłego osobnika płci męskiej, mają jaśniejszy ogon oraz są nieco większe od samic w tym samym wieku. Samice szatę dorosłych samic uzyskują w pierwszym roku życia, zwykle jesienią.

Środowisko naturalne
(...)

Zagrożenia i ochrona
(...)

Rozmnażanie
(...)

Hodowla
(...)

Podsumowanie
(...)




Tekst: Karol Sepielak
Okładka numeru 01/2019: tokujący samiec bażanta diamentowego.
Fot. Zdenko Figura



Od redakcji
Opisy kilkudziesięciu gatunków bażantów egzotycvznych, bogato ilustrowanych zdjęciami ze środowiska naturalnego i z hodowli można znaleźć w 2-tomowym dziele autorstwa Karola Sepielaka, pt. „Bażanty Starego Świata”. Książka dostępna w sprzedaży wysyłkowej - Biblioteka Hodowcy f&f. Aktualnie trwa wyprzedaż końcówki nakładu i książka jest oferowana w obniżonej cenie. LINK:
bażanty

cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f – 01/2019 (240)
szukaj w kioskach, urzędach pocztowych (lista na:www.poczyta.pl), empikach lub zamów prenumeratę







dyskowce

Dyskowce w akwarium

- prawdy i mity (1)

Mieszkańcy Amazonii
Dyskowce (Symphysodon aequifasciatus) są mieszkańcami Ameryki Południowej. Zasiedlają wschodnią część Amazonki – występują w jej dolnym biegu oraz jej dopływach leżących na wschód od ujścia rzek Rio Negro i Rio Solimoes. Przebywają w stadach wśród zatopionych gałęzi drzew, których plątanina zapewnia im bezpieczną kryjówkę oraz gwarantuje obfitość pokarmu.
Ryby te posiadają niezwykłe ciało o bardzo charakterystycznym kształcie, silnie bocznie spłaszczone i niemal okrągłe w zarysie. Jego średnica w naturze dochodzi od kilkunastu centymetrów. Ubarwienie form dzikich stanowi kombinacja brązu, błękitu i zieleni z nie zawsze wyraźnie widocznymi pionowymi, ciemnymi pasami. Kwestia rozpoznawania płci u tych ryb od lat jest tematem spornym. Większość doświadczonych hodowców przyznaje jednak, że stuprocentowe rozróżnienie samca od samicy poza okresem tarła jest praktycznie niemożliwe. Co prawda zdarza się, że samce bywają odrobinę większe, o mocniejszym kośćcu i lepiej umięśnione, a także nieco barwniejsze, są to jednak cechy bardzo ulotne i niejednoznaczne. Dopiero podczas tarła rozróżnienie płci nie sprawia problemów, u ryb pojawiają się bowiem pokładełka: u samców krótkie i spiczaste (ostro zakończone), zaś u samic dłuższe i rurkowate (tępo zakończone).
Stosunkowo podobnym, blisko spokrewnionym gatunkiem jest dyskowiec Heckla (Symphysodon discus). Ryba ta zamieszkuje dorzecze Amazonki niedaleko ujścia Rio Negro oraz dolną część biegu rzek Rio Abasaxis i Rio Trombetas. Od „zwykłego” dyskowca różni się posiadaniem cielistoróżowych boków z licznymi krętymi poziomymi karminowymi liniami. Płetwy brzuszne, grzbietowa i odbytowa są czerwono-niebieskie. Błękitne wzory występują również w dolnej części głowy i na pokrywach skrzelowych. W połowie ciała na każdym z boków występuje pionowa, wydłużona czarna plama. Samce – podobnie jak u Symphysodon aequifasciatus – praktycznie nie różnią się zewnętrznie od samic. Jedynie podczas tarła można je rozróżnić po długości i kształcie pokładełek. Gatunek ten jest znacznie mniej popularny w akwarystyce od Symphysodon aequifasciatus, zaś jego rozmnożenie w sztucznych warunkach sprawia wiele trudności.


dyskowce w akwarium Dyskowiec - mistrz zmienności

W warunkach akwariowych w ciągu kilkudziesięciu lat hodowli uzyskano dziesiątki najróżniejszych odmian barwnych Symphysodon aequifasciatus: czerwonych, niebieskich, żółtych, pomarańczowych, a nawet białych. Pod tym względem przodują zwłaszcza hodowcy z Dalekiego Wschodu. Odmiany hodowlane dyskowców noszą rozmaite, często bardzo wyszukane nazwy handlowe. Wiele z nich osiąga również okazalsze rozmiary niż ich dzicy antenaci – średnica ciała tych ryb nierzadko przekracza 20 cm. Najpiękniejsze okazy są wystawiane przez hodowców w konkursach dyskowców rozgrywanych na całym świecie w tym również o międzynarodowej randze. W Polsce wydarzenia takie regularnie organizuje Polski Klub Miłośników Dyskowców (PKMD) – bardzo aktywna i prężnie działająca organizacja skupiająca liczne grono pasjonatów tych ryb. Na potrzeby konkursów dyskowce najczęściej dzieli się na 11 grup (wspólnie z dyskowcami Heckla) oznaczanych kolejnymi literami alfabetu. Pierwsze cztery grupy (A-D) obejmują ryby dzikie, zaś pozostałych siedem (E-K) – dyskowce hodowlane.
Podział ten przedstawia się następująco:
Grupa A – Heckel (Symphysodon discus),
Grupa B – Brown (Symphysodon aequifasciatus),
Grupa C – Blue (S. aequifasciatus),
Grupa D – Green (S. aequifasciatus),
Grupa E – Turkusowe z wzorem / Turquise striped (przykładowe odmiany dyskowców należących do tej grupy: Red Turkis, Turkis, Brillant Turkis),
Grupa F – Gładkie niebieskie / Solid Blue (przykładowe odmiany: Cobalt Blue, Blue Diamond, Flachenturkis),
Grupa G – Gładkie czerwone / Red (przykładowe odmiany: San Merach, Renand, Malboro, Red Pigeon, Melon, Red Melon Red White),
Grupa H – Drobnowzorzyste / Pattern fine (przykładowe odmiany: Snake Skin, Pigeon Snake Skin),
Grupa I – Grubowzorzyste / Pattern coarse (przykładowe odmiany: Checkerboard, Pigeon Blood, Leopard Turkis, Leopard Ring),
Grupa J – Kropkowane / Spotted (przykładowe odmiany: Red Spotted Snake Skin, Leopard Red Spotted),
Grupa K – Niesklasyfikowane / Open Class lub Unclassified (do grupy tej zalicza się „białe” dyskowce odmian takich jak Yellow White, White Swan, Albino oraz wszelkie krzyżówki nieklasyfikujące się w innych grupach).
Uwaga! Na niektórych zagranicznych konkursach „białe” dyskowce oceniane są osobno, jako odrębna, dwunasta grupa.

Dyskowiec czy paletka
(...)

Dyskowce w akwarystyce
(...)

Zbiornik dla dyskowców
- rozmiary, obsada, wyposażenie, itp.
(...)




Tekst: dr n. wet. Joanna Zarzyńska Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW
dr inż. Paweł Zarzyński
Zdjęcia: Polski Klub Miłośników Dyskowców (pkmd.pl)




cały artykuł jest opublikowany w najnowszym, styczniowym numerze f&f – 01/2019 (240)
szukaj w kioskach, urzędach pocztowych (lista na:www.poczyta.pl), empikach lub zamów prenumeratę

Powrót do archiwum

Strona główna





Wydawnictwo Fauna&Flora Adres: 45-061 Opole ul. Katowicka 55. Tel. 77/403-99-11.
e-mail:redakcja@faunaflora.com.pl
Redakcja gazety: zespół. Redaktor naczelny: Marek Orel, tel. +48 608 527 988.
Sekretarz redakcji: Janusz Wach, tel. +48 606 930 559. Korekta: Iwona Stefaniak.